Zasiłek na zagospodarowanie przysługuje nauczycielowi na podstawie art. 61 Karty Nauczyciela[1], który ma następujące brzmienie:
"1. Nauczyciel posiadający wymagane kwalifikacje, który swą pierwszą pracę zawodową w życiu podejmuje w szkole, na swój wniosek otrzymuje jednorazowy zasiłek na zagospodarowanie w wysokości dwumiesięcznego otrzymywanego wynagrodzenia zasadniczego. Prawo do złożenia wniosku o wypłacenie zasiłku przysługuje nauczycielowi w okresie pierwszych dwóch lat pracy w szkole. Zasiłek wypłaca szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony w dniu złożenia wniosku.
2. Zasiłek, o którym mowa w ust. 1, podlega zwrotowi, jeżeli nauczyciel nie przepracuje trzech lat w szkole. W uzasadnionych przypadkach organ prowadzący szkołę może zwolnić nauczyciela w całości lub w części od obowiązku zwrotu zasiłku".
Podkreślmy jednak, że stosowanie art. 61 zostało ograniczone zapisem art. 91b, ust. 1 Karty Nauczyciela[1], zgodnie z którym:
"Do nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż połowa obowiązującego wymiaru zajęć nie stosuje się przepisów art. 54-61, 71, 72 i 86-91."
Komu przysługuje prawo do zasiłku na zagospodarowanie?
Zgodnie z cytowanymi powyżej przepisami prawo do zasiłku na zagospodarowanie przysługuje nauczycielowi, który spełnia łącznie następujące warunki:
1. Posiada odpowiednie kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska.
2. Swoją pierwszą pracę zawodową w życiu podejmuje w szkole.
Jeśli nauczyciel przed podjęciem pracy w szkole pozostawał nawet przez krótki czas w stosunku pracy (np. w czasie studiów pracował przy promocjach lub jako wychowawca na kolonii), to rozpoczęcie pracy w szkole (po zakończeniu studiów), będzie dla niego już kolejną, a nie pierwszą pracą zawodową. W tym wypadku nauczyciel nie ma prawa do omawianego zasiłku.
Z inną sytuacją mamy do czynienia, gdy nauczyciel podjął swą pierwszą pracę zawodową w życiu w szkole i nie otrzymał w niej zasiłku na zagospodarowanie, a po przepracowaniu jednego roku zmienił szkołę na inną. Czy w związku z tym będzie mu przysługiwało prawo do zasiłku? W tym wypadku przejście z jednej szkoły do drugiej jest formalnie kontynuacją pracy, bo w sformułowaniu "pierwsza praca w szkole" nie tyle chodzi o jakąś konkretną szkołę, ale o szkołę rozumianą jako placówka oświatowa. W świetle powyższego - jeśli wspomniany nauczyciel spełnia pozostałe warunki, to będzie on miał prawo do zasiłku na zagospodarowanie.
3. Zatrudniony jest w wymiarze nie niższym niż połowa obowiązującego go wymiaru zajęć (art. 91b Karty Nauczyciela[1]).
Przytoczmy tu przykład nauczyciela, który podjął swą pierwszą pracę zawodową w szkole w wymiarze np. 1/4 etatu (zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami). W tym wypadku nauczyciel nie ma prawa do zasiłku na zagospodarowanie. Jeśli jednak w następnym roku pracy albo nawet tuż pod koniec drugiego roku wymiar etatu nauczyciela zostanie podwyższony do co najmniej 1/2 etatu, wówczas nauczyciel ten nabędzie prawo do złożenia wniosku o wypłacenie zasiłku.
4. Złoży wniosek o przyznanie jednorazowego zasiłku na zagospodarowanie.