Postautor: kaza2 » 2016-09-29, 20:00
Natomiast w ocenie Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na tle (bezspornego) stanu faktycznego powstają jednak wątpliwości interpretacyjne. Za uwzględnieniem powództwa przemawia literalne brzmienia art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela, a ponadto to, że do dnia 1 września 1992 r. powód był pracownikiem Fabryki Łożysk Tocznych w K., a nie nauczycielem. Gdyby jednak - zdaniem tego Sądu - zastosować wykładnię celowościową wskazanego przepisu, to jej wynik przemawiałby zdecydowanie za nieuwzględnieniem powództwa. Nie ulega bowiem wątpliwości, że powód legitymujący się ponad trzydziestoletnim stażem pracy jest już dawno "zagospodarowany". Wydaje się zaś, że ustawodawca, stanowiąc przepis art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela, miał na myśli młodego nauczyciela, któremu należy ułatwić start zawodowy w związku z podjęciem pracy w charakterze nauczyciela.
Sąd Najwyższy, rozważając niniejszą sprawę, doszedł do wniosku, że nie ma powodów, by odstępować od stanowiska wyrażonego w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1983 r., w której przyjęto, że jednorazowy zasiłek, przewidziany w art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela, przysługuje nauczycielowi, który w tym charakterze podejmuje pracę w szkole po raz pierwszy. Sąd Najwyższy w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela przy tym argumentację i kierunek rozumowania zawarty w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego. W szczególności trafny jest wyrażony w niej pogląd, że wykładnia językowa art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela prowadzi do konkluzji, iż świadczenie określone jako "zasiłek na zagospodarowanie" przysługuje w wypadku, gdy pierwsze zatrudnienie następuje z równoczesnym spełnieniem ustawowego wymagania co do charakteru (nauczyciel) i miejsca (szkoła) zatrudnienia. Prowadzi to do wniosku, że prawo podmiotowe do zasiłku na zagospodarowanie istnieje także wtedy, gdy podjęcie pierwszej pracy w szkole w charakterze nauczyciela poprzedzone było zatrudnieniem w innym zakładzie pracy lub było nawet pracą w szkole, ale w innym charakterze. Odstąpienie od warunku - przewidzianego poprzednio w art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 r. - Karta praw i obowiązków nauczyciela (Dz. U. Nr 16, poz. 114) - podjęcia pracy bezpośrednio po ukończeniu studiów, prowadzi do wniosku, że wolą ustawodawcy było nieuzależnianie prawa do zasiłku na zagospodarowanie od tego, iż praca w szkole jest pierwszą pracą w życiu lub pierwszą pracą po studiach; uzależnione jest ono tylko od faktu podjęcia pierwszej pracy w szkole w charakterze nauczyciela w tym sensie, że zasiłek ten nie przysługuje wtedy, gdy nauczyciel podejmuje pracę w szkole drugi lub kolejny raz.
Zgodzić należy się również z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 grudnia 1983 r., że łagodząc warunki nabycia prawa do zasiłku na zagospodarowanie (art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela) ustawodawca nadał mu charakter zachęty materialnej do podejmowania pracy w szkołach w zawodzie nauczycielskim.
Przyznanie zasiłku na zagospodarowanie nie jest uzależnione od tego, czy dany nauczyciel jest już "zagospodarowany", czy nie; okoliczność ta nie jest przedmiotem badania, niezależnie od tego, kiedy dana osoba podejmuje zatrudnienie w charakterze nauczyciela oraz w jakiej znajduje się sytuacji majątkowej, mieszkaniowej i rodzinnej. Badaniu też nie podlega to, czy zasiłek w istocie zostaje przeznaczony na zagospodarowanie, czy na inne cele. Wbrew stanowisku Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, redagując przepis art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela ustawodawca miał na myśli nie tylko młodych nauczycieli, skoro wyraźnie zrezygnował - z istniejącego poprzednio - wymagania podjęcia zatrudnienia bezpośrednio po ukończeniu studiów i poza miejscem stałego zamieszkania. Mając na uwadze dyrektywy celowościowe należy więc dojść do wniosku - przy założeniu, że zasiłek przewidziany art. 61 ust. 1 Karty Nauczyciela w istocie nabrał cech zachęty materialnej do podejmowania pracy w zawodzie nauczycielskim - iż istotne jest to, czy dana osoba podejmując pracę w charakterze nauczyciela z zasiłku tego już korzystała, czy też nie, niezależnie zaś od tego, jaka jest jej sytuacja mieszkaniowa, majątkowa i rodzinna, oraz bez względu na to, na jakie konkretnie cele zasiłek ten zamierza przeznaczyć.
Powód zasiłku na zagospodarowanie poprzednio w ogóle nie otrzymał, gdyż nie był nauczycielem w rozumieniu Karty Nauczyciela (Karty praw i obowiązków nauczyciela), a przy tym dla takiej kwalifikacji jego statusu pracowniczego - która jest w tym wypadku rozstrzygająca - bez znaczenia jest to, że do niego, jako instruktora praktycznej nauki zawodu, miały zastosowanie w pewnym zakresie - co podkreślono w piśmie Kuratorium Oświaty w L. z dnia 9 grudnia 1992 r. - przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 sierpnia 1988 r. w sprawie rozciągnięcia niektórych przepisów Karty Nauczyciela na instruktorów praktycznej nauki zawodu oraz na niektórych pracowników uspołecznionych zakładów pracy prowadzących prace pedagogiczne i wychowawcze (Dz. U. Nr 34, poz. 261). Stosowanie tych przepisów nie oznaczało bowiem, że zmienił się jego status pracowniczy, w tym sensie, iż z pracownika Fabryki Łożysk Tocznych w K. stał się on nauczycielem w rozumieniu przepisów Karty Nauczyciela (zatrudnionym w szkole), ani też nie prowadziło do przyznania mu zasiłku na zagospodarowanie jako instruktorowi praktycznej nauki zawodu (w Fabryce Łożysk Tocznych).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi jak w sentencji.
W związku z powyższym, prawo do zasiłku na zagospodarowanie istnieje także wtedy, gdy podjęcie pierwszej pracy w szkole w charakterze nauczyciela poprzedzone było zatrudnieniem w innym zakładzie pracy.
Pozdrawiam,