Wyobraź sobie że uczysz się matematyki już 2 godziny. Jedyne czego się nauczyłeś to dodawania sposobem pisemnym. Poza tym nic innego nie zrozumiałeś. Angielskiego uczysz się godzine i pamiętasz dobrze tylko 10 słów. W twojej pamięci powstało pełno niedokładnych skojarzeń innych wyrazów których próbowałeś się nauczyć. Przeczytałeś całą lekture z polskiego i już nie wiele pamiętasz. Na drugi dzień przychodzisz do szkoły. Z angielskiego była kartkówka ze słówek dostałeś dopuszczający. Z matematyki za rozwiązanie zadania przy tablicy dostałeś +niedostateczny. Podobnych trudności doświadczają uczniowie z pogranicza normy intelektualnej. Nie ma więc wątpliwości że dzieciom tym należy się szczególna pomoc. Dzieci te nie są w stanie sprostać wymaganiom szkoły zwykłej bez pomocy i wsparcia. Uczniowie ci są mocno zaniedbani przez polski system edukacji. Na obecną chwilę jedyne co im przysługuje to opinia z poradni psychologiczno - pedagogicznej o dostosowaniu wymagań. Nauczyciele gdy nie ma takiej możliwości nie mają obowiązku realizować jej zaleceń co się zdecydowanie powinno zmienić. Uczniowie z inteligencją niższą niż przeciętna (70-84 w skalach Wechslera) stanowią 14% populacji szkolnej. Uzyskują oni słabe wyniki w nauce, pomimo wysiłku wkładanego w opanowanie materiału.
Największe trudności mają w rozumowaniu i logicznym myśleniu we wszystkich jego formach i przejawach. Poziom ich rozwoju słowno-pojęciowego odpowiada wcześniejszej fazie rozwojowej.
W szczególności uczniów tych cechują takie cechy jak :
1.Preferencja do działania na materiale konkretnym - wiele trudności dzieciom tym sprawia zrozumienie i dokonywanie operacji umysłowych na materiale abstrakcyjnym. Zatem uczniowie z inteligencją niższą niż przeciętna najefektywniej uczą się i pracują przy zastosowaniu konkretnych pomocy naukowych. Wspierając naukę szkolną, ważne jest, by umożliwić im korzystanie z pomocy dydaktycznych tak długo, jak będzie to dla nich niezbędne.
2.Trudności w organizacji wiedzy - w przypadku tych uczniów obserwuje się trudności w dostrzeganiu i rozumieniu relacji między wiedzą już posiadaną a informacjami, których się uczą. Skuteczne nauczanie dzieci z inteligencją niższą niż przeciętna możliwe jest zatem przy stosowaniu strategii integrujących nową i posiadaną już wiedzę, przy stałym ukierunkowaniu myślenia i pracy dziecka.
3.Trudności w generalizowaniu wiedzy - uczniów z obniżonym poziomem intelektualnym cechuje mniejsza zdolność do wykorzystywania uprzednio zdobytej wiedzy i umiejętności.Podstawową strategią uczenia się jest tzw. uczenie się na pamięć (pamięć mechaniczna), bez logicznego i pełnego zrozumienia przyswajanego materiału.
4.Potrzeba utrwalania wiedzy - jednostki te wymagają większej liczby ćwiczeń i powtórzeń, by skutecznie opanować materiał szkolny. Wielokrotne ćwiczenie nabywanych umiejętności szkolnych jest czynnikiem koniecznym do trwałego nabywania umiejętności przez te dziec
5.Deficyt motywacji do nauki szkolnej - u uczniów z obniżonym poziomem sprawności intelektualnej pojawia się motywacja do unikania wszelkiego rodzaju zadań i sytuacji, w których ujawnić się może brak wiedzy i kompetencji, zaśdziecko może doświadczyć upokorzenia. Uczniowie z niższym niż przeciętny poziomem zdolności umysłowych niejednokrotnie oceniani są przez nauczycieli jako niezmotywowan i niezainteresowani, a przede wszystkim niechętni do wysiłku umysłowego i męczliwi
Dzieci te nie kwalifikują się do szkoły specjalnej. Pomimo że ich rozwój jest niższy niż przeciętny to wciąż zalicza się go do dolnej granicy normy. Poza tym przy wsparciu i pomocy nauka w szkole zwykłej jest dla tych uczniów korzystniejsza. Niesty nie zawsze taką otrzymują. Wyobraźmy sobie taką sytuacjie np. nauczyciele oskarżają o lenistwo i krytykują ucznia w obecności klasy a rodzice nie są w stanie zaakceptować że ich dziecko prawdopodobnie nigdy nie będzie dobrym uczniem. Myślą że ich dziecko się nie uczy więc karają je różnymi szlabanami . Tym czasem to dziecko nad książkami spędza kilka godzin dziennie. Pomimo takiego wysiłku jego oceny są niskie. W końcu nie daje rady tego wytrzymać. Dlatego żeby uniknąć kolejnej złej oceny lub krytycznej uwagi rodziców i nauczyciela zaczyna ono wagarować i pić alkohol w celu złagodzenia stresu. Taka sytuacja nigdy w przypadku tych dzieci nie powinna mieć miejsca. Rodzice powinni zaakceptować dziecko takie jakie jest i dostrzec że pomimo wysiłku wkładanego w nauke ma niskie ceny. Nie zasługuje to na kary a pomoc z ich strony. Nauczyciele powinni obniżyć wymagania co to takiego ucznia. Do tej pory nie ma skutecznych sposobów jak pracować z takimi uczniami. Na pewno powinny być to metody które zapewnią tym dzieciom konfort psychiczny w szkole, umożliwią rozwijanie się w ich własnym tempie, pomogą w zdobywaniu pozytywnych stopni oraz rozwiną ich mocne strony które wszystkie z nich posiadają. Obecnie w poradniach które wydają opnie zalecenia są mniej więcej takie :
1.omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności;
2.pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie;
podawanie poleceń w prostszej formie;
unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć;
3.częste odwoływanie się do konkretu, przykładu;
unikanie pytań problemowych, przekrojowych;
4. wolniejsze tempo pracy;
szerokie stosowanie zasady poglądowości;
odrębne instruowanie dzieci;
5.zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.
Uważam że są to prawidłowe zalecenia ale powinno ich być znacznie więcej a szkoła powinna mieć obowiązek je realizować.
1. Motywować do systmetycznej nauki po przez pochwały chociażby za drobne osiągnięcia
2. Rozwijać mocne strony tych uczniów
3. Włączyć do zajęć wyrównawczych z przedmiotów z którymi mają trudności
4. Nagradzać za wysiłek wkładany w nauke a nie tylko efekty
5. Dzieci te powinny mieć prawo to zadawania pytań nawet po kilkanaście razy jeśli czegoś nie rozumieją.
6. Nauczyciele powinni być świadomi że takie dziecko rzadko będzie dostawało 4 i 5 ale nie powinni zniechęcać się do pracy z nim
7. Stawiać przed dzieckiem zadania którym jest ono w stanie sprostać
8. Wydłużyć czas na opanowanie materiału
9. Pozwolić tym dzieciom rozwijać się w ich własnym tempie
10. Pamiętać że każde dziecko może odnieść sukces
11. Przy odpowiedzi naprowadzić na właściwy tok myślenia
12. Nie można dać odczuwać tym dzieciom że są słabsze i gorsze. Należy podnosić ich samoocne po przez zauważenie i docenienie każdego postępu
13. Dzieci te powinny mieć prawo na egzaminach wewnątrznych do tego żeby pisać je dłużej. Niestety ciągle takiego nie mają.
14. Dzielić materiał na mniejsze partie i sprawdzać go etapami na bieżąco. Oczywiście przy ocenie odpowiedzi docenić wysiłek jaki uczeń włożył w nauke.
15. Ciągle pobudzać myślenie tych dzieci po przez zadawanie pytań i odpytywanie ale nie w sposób ośmieszający dziecko gdy odpowie źle.
16. Skupić się jednocześnie na mocnych stronach dziecka i pokazać mu co ono umie jak i na słabych stronach żeby móc je ćwiczyć razem z dzieckiem
16. Zaakceptować fakt że dzieci te mogą stwarzać problemy wychowawcze. W takim wypadku należy szukać przyczyny i starać się problem rozwiązać. Nigdy nie powinno się za to dziecka karać
17. Dawać szansę na poprawę ocen nawet po kilkanaście razy. Ostateczną oceną jaką taki uczeń otrzyma powinna być ta najwyższa.
18. Zachęć te dzieci do rozwijania ich uzdolnień po przez np. uczestnictwo w zawodach sportowych, wzięcie udziału w konkursie muzycznym itp.
19. Z dziećmi tymi powinno się realizować zajęcia korekcyjno - kompensacyjne
20. Nie promowanie takiego ucznia do klasy wyższej w niczym nie pomoże dlatego najlepiej jeśli zrobi się wszystko żeby umożliwić tym dzieciom ukończenie szkoły zwykłej w normalnym czasie.
Moim zdaniem nawet tyle zaleceń w przypadku tych uczniów to za mało powinno być ich znaczenie więcej. Jak myślicie co tym uczniom ułatwi życie w szkole?