Postautor: Jethro Tull » 2007-12-14, 00:34
Zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza odległości:
1) 3 km - w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych,
2) 4 km - w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjów,
obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej.
Ponadto, obowiązkiem gminy jest: (art. 17 ust. 3a)
1) zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia,
2) zapewnienie dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia,
3) zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa w pkt 1 i 2, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, wymienionych w pkt 1 i 2, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta i rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi ucznia, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice, opiekunowie lub opiekunowie prawni.
Jak wynika z wyżej przedstawionego zapisu, zapewnienie dzieciom bezpłatnego transportu oraz opieki w czasie przewozu jest obowiązkiem gminy, a nie szkoły.
Umieszczenie takiego zapisu w ustawie oraz brak określenia w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2002 r. Nr 155, poz. 1288 z późn. zm.) niezbędnych kwalifikacji dla osób sprawujących opiekę nad dziećmi w czasie przewozu oraz brak odpowiednich zapisów w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) pozwala stwierdzić, że opiekę nad dziećmi w czasie przewozu może sprawować każda dorosła osoba, z którą gmina podpisze stosowną umowę i wcale nie muszą to być nauczyciele.
Jeżeli decyzją gminy jest, aby opiekę sprawowali nauczyciele, to również powinna z nimi podpisać dodatkowe umowy. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły, a dowóz dzieci do szkół jest zadaniem gminy, a nie szkoły. Ponadto w art. 42 tej samej ustawy zostało określone, że czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień. W ramach tego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7,
2) inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów,
3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.
Przykłady
Poszczególne jednostki samorządu terytorialnego przyjęły w zakresie organizacji dowozów uczniów do szkół różne rozwiązania. Do najczęściej stosowanych możemy zaliczyć:
1) wynajęcie firmy przewozowej, która dowozi uczniów do szkół i jednocześnie zapewnia opiekę w środkach transportu,
2) wynajęcie firmy przewozowej, która dowozi uczniów do szkół i jednocześnie przekazuje szkole środki finansowe na pokrycie wynagrodzeń związanych z pełnieniem przez nauczycieli lub innych pracowników opieki nad uczniami w środkach transportu,
3) posiadanie przez gminę własnego środka transportu (np. gimbus) i przekazanie szkole środków finansowych na pokrycie wynagrodzeń związanych z pełnieniem przez nauczycieli lub innych pracowników opieki nad uczniami w środkach transportu; osoby do pełnienia opieki wskazuje dyrektor szkoły,
4) posiadanie przez gminę własnego środka transportu (np. gimbus) i bezpośrednie podpisanie przez nią umów z wybranymi osobami na sprawowanie opieki nad uczniami w środkach transportu.
Prawo Oświatowe ABC