W trosce o przyzwoitą jakość postów na forum oraz profilaktycznie, by się nie wyśmiewano z nas na onecie, otwieram małą poradnię języka polskiego. Proszę tu umieszczać przeróżne zasady ortograficzne, interpunkcyjne, stylistyczne, gramatyczne i inne tak, by inni mogli z nich skorzystać i prawidłowo stosować w swoich (zwłaszcza pisemnych) wypowiedziach. Będzie tu też można poprosić kogoś o pomoc w rozwikłaniu jakiegoś problemu językowego.
Proszę, by nikt nie czuł się urażony tym wątkiem. Nasz język polski jest trudny, świadczy o tym choćby ta strona: http://www.obcyjezykpolski.interia.pl/, a my jako nauczyciele powinniśmy szczególnie dbać o poprawność językową.
Na początek zebrałam kilka połączeń przyimkowych, często błędnie zapisywanych i dość często spotykanych, zwłaszcza u uczniów. Uwaga! Błędów tych raczej nie wyłapie żadne sprawdzanie pisowni w edytorze (chyba, że ktoś ma jakieś ekstra – kontekstowe), bo większość tych źle zapisanych zwrotów ma swoje odpowiedniki w słowniku języka polskiego.
Oto one:
- na prawdę oraz do prawdy zamiast naprawdę, doprawdy;
- z resztą zamiast zresztą (w wyrażeniu np. „zresztą nie o to chodzi”);
- z poza, z tąd zamiast spoza, stąd;
- dla czego oraz dla tego zamiast dlaczego i dlatego;
- z nad zamiast znad;
- na raz, co raz oraz w raz zamiast naraz, coraz, wraz;
- conajmniej zamiast co najmniej;
- na przeciw zamiast naprzeciw;
- napewno zamiast na pewno;
- narazie zamiast na razie;
- także zamiast tak że (w znaczeniu "a zatem", np. w wyrażeniu „tak że (a zatem) wszystko jest w porządku”);
- po środku zamiast pośrodku;
- w brew zamiast wbrew;
- nie jeden zamiast niejeden;
- po za tym zamiast poza tym;
- w prawdzie zamiast wprawdzie;
- z pośród zamiast spośród;
- za równo zamiast zarówno;
- za zwyczaj zamiast zazwyczaj i in.
Oczywiście, trzeba mieć świadomość tego, że te błędne wyrażenia w innym znaczeniu mogą być poprawne.
Dla mnie (i zapewne dla wielu) zmorą są natomiast przecinki. Wstawiać, czy nie wstawiać? Wahałam się nawet, czy przed „zamiast” nie powinno być przecinka. Może jakiś fachowiec wyjaśni?
Jeśli ktoś ma podobne dylematy do moich, to dla zabawy (w końcu mamy wakacje ) niech popróbuje powstawiać przecinki we właściwe miejsca w następujących zdaniach:
1. Lubię takie dni kiedy pada deszcz i takie kiedy świeci słońce.
2. Powiedział że nie chce go znać i wyszedł trzaskając drzwiami.
3. Licho wie skąd go przywiało i to w taką pogodę.
4. Dlaczego do diabła tego nie rozumiesz?!
5. Ani chybi przegrasz wszystko.
6. Uwaga schody!
7. Uwaga kierowcy może być mgła!
8. Nie przyszedł na obiad mimo że dwa razy go zapraszałyśmy.
9. Dziad swoje a baba swoje.
10. Lubię dobre filmy przede wszystkim amerykańskie.
11. W SMS-ach Janek nie stawia znaków przestankowych ani kropek ani przecinków.
12. Fałszuje jakby mu słoń na ucho nadepnął.
13. Nie bądź dzieckiem zamiast się dąsać przemyśl to.
14. Kurs dolara ni stąd ni zowąd poleciał na łeb na szyję.