Etyka w zawodzie nauczyciel.

PODKARPACKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I DORADZTWA W SANOKU

Nazwa studiów podyplomowych: Biologia (edycja 2016/2017)

Nazwa przedmiotu:……………………………………………………………………….

Temat pracy: Etyka w zawodzie nauczyciel.

Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia: dr Andrzej Paszkiewicz

Imię i nazwisko studenta: mgr Beata Dżoń

„Niebo gwieździste nade mnąi prawo moralne we mnie”

Immanuel Kant

Etyka jest dziedzina filozofii zajmującą się definiowaniem pojęć dobra i zła oraz ustalaniem zasad właściwego życia i zasad, którymi należy się kierować, ażeby osiągnąć ideał właściwego życia.

Etykę dzielimy na: 

etykę ogólną - zajmującą się ustalaniem znaczenia takich pojęć, jak: cel, dobro, powinność, sumienie, odpowiedzialność czy obowiązek;

etykę szczegółową - zajmującą się formułowaniem zasad postępowania odpowiednio do najważniejszych i typowych sytuacji ludzkiego działania. Sformułowanie zasady postępowania jest równoznaczne z określeniem właściwego wyboru, którego osoba etyczna powinna dokonać w danej sytuacji.

Sytuacja problematyczna etycznie to taka sytuacja, w której:

jednostka jest zmuszona dokonać wyboru jednego z możliwych zachowań (działań lub zaniechań);

jednostka uznaje co najmniej dwie zasady etyczne, które mogą być wykorzystane w danej sytuacji (co najmniej dwie zasady pozwalające ustalić wybór właściwy w świetle danej zasady);

potencjalne wybory dokonane wedle każdej z możliwych do zastosowania zasad etycznych są różne.

Jednym z działów etyki jest deontologia - etyka zawodu, zbiór norm moralnych określających postępowanie przedstawicieli danego zawodu. Etyka zawodowa przybiera często formę kodeksu etycznego danego zawodu opisującego akceptowany społecznie ideał.

 Problemy etyki zawodowej nauczycieli są w praktyce trudne do sformułowania, a zwłaszcza do zrealizowania. W dobie współczesnej nauczyciel reprezentuje jednocześnie siebie i swoją osobowość, oraz instytucję oświaty. W praktyce nie zawsze istnieje zgodność przebiegu tych obu ról, prywatnej i publicznej. Etyka zawodu nauczyciela powinna być oparta na znanych wartościach uniwersalnych, oraz wartościach szczególnie eksponowanych w działalności edukacyjnej. Etyka zawodu nauczyciela dotyczy postawy nauczyciela, jego kultury, osobistej odpowiedzialności, wrażliwości, uczciwości, wiedzy i kompetencji.

Problematyka moralna nabiera szczególnego znaczenia w zawodach, które wywierają wpływ na losy poszczególnych ludzi. Niektóre zawody posiadają zbiór etycznych zasad; np. Kodeks etyki lekarskiej, Zbiór zasad etyki adwokackiej, Karta etyczna mediów.  W 1995 roku Polskie Towarzystwo Nauczycieli opracowało Kodeks etyki nauczycielskiej, który, nie został upowszechniony w szkołach. Być może nie został zaakceptowany, bo oparty był na światopoglądzie katolickim. Zdaniem Jana Kropiwnickiego kodeks etyczny nie powinien być odzwierciedleniem polityki czy wiary. Powinna go cechować uniwersalność i ponadczasowość. W związku z reformą edukacji i awansem zawodowym nauczycieli dostrzeżono obecnie potrzebę uwzględnienia problemów etycznych i odbudowania autorytetu nauczyciela. Opracował on „Kodeks etyczny nauczyciela - przyczynek”. Sformułował w nim nakazy i zakazy dotyczące pracy nauczyciela:

„Pamięta, że wychowuje ...