Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Monika Oskołow
ROLA RYSUNKU W DIAGNOZIE I TERAPII
ZABURZEŃ EMOCJONALNYCH U DZIECI
Rysunek, jako najbardziej naturalna i ulubiona forma ekspresji dziecka jest w psychologii i pedagogice chętnie wykorzystywany przy sporządzaniu diagnozy.
Analiza rysunku, a zwłaszcza rysunku postaci ludzkiej dostarcza nie tylko danych o rozwoju intelektualnym dziecka, ale odkrywa także świat jego przeżyć emocjonalnych. Pewna stała konstelacja cech rysunku jest odbiciem stanu psychicznego dziecka, jego konfliktów wewnętrznych, a nawet zaburzeń psychicznych. Rysunki mogą być przydatne w ocenie cech charakteru i osobowości dziecka. Ale rysunek może także dostarczyć informacji o środowisku rodzinnym w jakim się dziecko wychowuje, o patologii i niewydolności wychowawczej tego środowiska. Będzie on również pomocny w rozpoznawaniu zaburzeń percepcji wzrokowej, wzrokowo-przestrzennej, w określeniu lateralizacji, w sformułowaniu hipotezy o istnieniu upośledzenia umysłowego itp.
Z drugiej strony rysunek może okazać się nieocenioną formą terapii, pomocną w przezwyciężaniu tych problemów ( np. w ustaleniu dominacji ręki przy oburęczności, w usprawnieniu percepcji wzrokowej i koordynacji wzrokowo-ruchowej, w terapii zaburzeń emocjonalnych itp.).
Dzieci uwielbiają rysować. Rysunek jest najwcześniejszą formą ich ekspresji, która zawsze wzbudza zainteresowanie. Rysując dziecko przedstawia to, co stanowi przedmiot jego pragnienia lub obawy. Łatwość z jaką wypowiada się w rysunku sprawia, że staje się on doskonałym materiałem w pracy terapeutycznej.
Fenomen rysunku polega na tym, że rysując dziecko daje nam materiał do zanalizowania - stąd wiemy o jego problemach, ale jednocześnie rysując dziecko odreagowuje napięcia, co sprawia, że jest to niemalże naturalna forma oddziaływania terapeutycznego.
Interpretacja rysunku jest zasadniczym momentem terapii. Psychoterapeuta będzie rozpatrywał rysunek z punktu widzenia jego formy, a więc kolorów, sposobu wykorzystania przestrzeni, długości i grubości kreski itd., a także treści - przedstawianych osób, przedmiotów, ich wzajemnej bliskości, staranności wykonania itp. Te dane dadzą podstawę do określenia cech aktualnego stanu emocjonalnego dziecka, takich jak : poczucie niepokoju, pobudliwość emocjonalna, chwiejność emocjonalna, łagodność, gwałtowność, radość, depresja, poczucie wyższości, niższości, zagrożenia, odrzucenia itp. oraz określą formę postępowania terapeutycznego. Stosowanie rysunku jest łatwe, natomiast interpretacja bywa bardzo trudna, a jej wartość zależeć będzie od doświadczenia terapeuty. Często zdarza się, że dziecko wyraża swoje uczucia w formie symbolu, np. uporczywie rysując postać mężczyzny z ogromnymi dłońmi, lub postać kobiety pozbawionej rąk, co w rezultacie okazuje się niczym innym jak przejawem lęku przed częstymi karami fizycznymi stosowanymi przez rodziców i najbliższych.
Rysunek pozwala dziecku na odreagowanie napięć emocjonalnych. W nim dziecko odkrywa swoją magiczną moc - stwierdza, że rysując może zrobić naprawdę wszystko, co chce. Może dzięki niemu na nowo odtworzyć ważne sytuacje, może je wciąż od nowa ...
