Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Część 2. Części składowe przyrządu
Opis części składowych rysunku, animacji, interaktywności
Obraz Ziemi w postaci półkuli wschodniej z rysunkiem:
Oś ziemi (linia czarna) – hipotetyczna prosta, wokół której nasza planeta wiruje w ciągu doby i niezmiennie odchylona od kierunku prostopadłego o kąt (w zaokrągleniu) 23,50 i zawsze pochylona w tym samym kierunku. W związku z tym, gdy Ziemia corocznie obiega dookoła Słońce oś jest nachylona raz do, a potem od Słońca.
Równik (linia czerwona) – najdłuższy równoleżnik.
Zwrotniki (linie czerwone, przerywane) – równoleżniki ziemskie (Raka–N i Koziorożca–S), nad którymi Słońce w swoim rocznym, pozornym ruchu po niebie zawraca.
Szerokość geograficzna zwrotników (strzałka zielona) – jest znana i wynosi (w zaokrągleniu) 23,50 N–Raka) i 23,50 S–Koziorożca.
Nieoświetlona (zawsze połowa) przez Słońce (noc) część Ziemi.
Promień słoneczny zenitalny (strzałka gruba, czerwona) – promień z najwyższego (w ciągu doby) położenia Słońca na niebie padający w punkcie Ziemi pod kątem 900 (prostym - ●).
Szerokość geograficzna zwrotników (strzałka zielona) – jest znana i wynosi (w zaokrągleniu) 23,50 N–Raka i 23,50 S–Koziorożca (dalej) oznaczamy – 1
Promień słoneczny (strzałka czerwona, cienka) – promień docierający od Słońca na niebie do wybranego punktu na Ziemi w południe. Kąt jego padania (dalej) oznaczamy – α (wym. alfa).
Kąt padania promieni słonecznych = maksymalna wysokość górowania Słońca nad horyzontem obserwatora wybranej szerokości geograficznej, w czterech dniach rozpoczynających pory roku.
Szerokość geograficzna (strzałka niebieska) wybranego punktu na Ziemi – kąt między półprostą poprowadzoną ze środka kuli ziemskiej i przechodzącą przez dany punkt na jej powierzchni a płaszczyzną równika. Kąt ten (dalej) oznaczamy – ϕ (wym. fi).
Styczna (czarno-niebieskie linie prostopadłe) – prosta do krzywej w punkcie wybranej szerokości geograficznej.
X
Oznakowanie kąta pomocniczego
Oznakowanie kąta prostego
Linia pomocnicza
Łuk wskazujący na rysunku zasadne kąty
Schematyczny rysunek powstających na rysunku kątów (wierzchołkowe, przyległe, odpowiadające, naprzemianległe–zewnętrzne i wewnętrzne)
21.0321.0322.0622.0623.0923.0922.1222.12
21.03
21.03
22.06
22.06
23.09
23.09
22.12
22.12
Etykiety dat pierwszych dni poszczególnych pór roku
Wymienione części służą do skonstruowania rysunku – przyrządu, który pokazuję (zrzut ekranowy) w części 3.
W dalszych częściach opracowania pokazuję rysunki, które są efektem kierowanych przez nauczyciela praktycznych działań ucznia na przyrządzie: konstrukcja kątów, odkrywanie zależności między nimi, zapisywanie zasadnych wyrażeń algebraicznych, tworzenie wzorów, obliczanie kąta padania promieni słonecznych w południe, na dowolnej szerokości geograficznej Ziemi, w pierwszych dniach pór roku.
Opracowanie: Dariusz Łuszczyk
