Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Scenariusz lekcji chemii dotyczącej występowania karotenoidów w
przyrodzie (www. adamedsmartup.pl)
Poziom nauczania: 8 klasa szkoły podstawowej, liceum
Dział z podstawy programowej: Węgiel i jego związki z wodorem na przykładzie
barwników naturalnych.
Temat lekcji: Dlaczego jesienią liście się rumienią?
Cel ogólny: Zapoznanie z metodą ekstrakcji barwników naturalnych znajdujących się w
zielonych i kolorowych liściach drzew i warzyw. Poznanie przyczyn prze-
miany zabarwienia liści w porze jesiennej.
Cele szczegółowe: (uczeń)
zna pojęcie: barwnik, ekstrakcja, chromatografia, efekt kapilarny,
wie, na czym polega zjawisko fotosyntezy,
potrafi omówić zjawisko ekstrakcji, czyli rozdziału barwników przy
pomocy chromatografii i samodzielnie wykonać doświadczenie,
rozdzielając barwniki na filtrze bibułowym,
potrafi wyjaśnić znaczenie efektu kapilarnego występującego w
doświadczeniu i w przyrodzie,
zna praktyczne zastosowanie związków organicznych, tj.: etanol, benzyna i
aceton,
potrafi wyjaśnić zjawisko zmiany ubarwienia liści w przyrodzie,
wie, jakie związki chemiczne występują w procesie fotosyntezy i jakie
substancje występują w zielonych częściach roślin ( β-karoten, luteina,
chlorofil a i b, czy antocyjany),
potrafi analizować i formułować wnioski na podstawie obserwacji i
eksperymentu,
Metody pracy: podająca, burza mózgów, eksperyment
Forma pracy: indywidualna, zbiorowa,
Środki dydaktyczne: liście różnych gatunków roślin, alkohol etylowy 96%, aceton, benzyna,
moździerz, pipeta, słoik z nakrętką (ok. 300 ml), karta pracy i instrukcje do doświadczenia,
bibuła filtracyjna
Część wstępna: Nauczyciel wykonuje czynności organizujące lekcję (sprawdzanie obecności,
pracy domowej itp.:). Następnie podaje temat lekcji i omawia cele z nim związane.
Przypomina o przestrzeganiu podstawowych zasad BHP podczas wykonywania
i
obserwowania doświadczenia. Prowadzący dzieli uczniów na dwie grupy, potem wykonuje
doświadczenie pokazowe. Poleca uczniom wykonać podobne doświadczenie z wcześniej
przyniesionymi zielonymi i kolorowymi liśćmi roślin.
Część główna: Prowadzący wykonuje doświadczenie w/g instrukcji przekazanej wcześniej
wyznaczonym grupom.
BHP: ZACHOWAJ OSTROŻNOŚĆ! Benzyna, alkohol i aceton mają trujące opary. Nie
wdychaj ich! Uważaj na łatwopalność tych substancji! Wykonaj eksperyment przy
uchylonym oknie lub dobrze wentylowanej sali, czy pod wyciągiem.
Instrukcja wykonania eksperymentu:
Do moździerza wrzucamy najpierw 3÷ 4 zielone liście, zalewamy go ok. 5 ml etanolu
i wyrabiamy aż do momentu wyekstrahowania się barwnika do alkoholu. Podobnie
postępujemy z liśćmi kolorowymi.
Za pomocą pipety pobieramy ekstrakty barwników i kilkakrotnie nanosimy krople na
bibułę filtracyjną. Po każdym zakropieniu należy ją osuszyć odmuchując papierek, aż
będzie suchy. Nanosimy krople w odległości nie mniejszej, niż 1 cm od brzegu
bibuły.
W słoiku umieścić w proporcji 10:1 roztwór przygotowany z acetonu i benzyny (np.:
20 ml benzyny i 2 ml acetonu). Włożyć bibułę do słoika i szczelnie zamknąć. Należy
pamiętać, aby krople z ...
