Referat

Rozwijanie kultury czytelniczej uczniów w młodszym wieku szkolnym

Współczesna szkoła staje przed wieloma problemami. Jednym z nich jest obserwowany spadek zainteresowań dzieci książką. Nowoczesne środki przekazu, takie jak: radio, telewizja, film, komputer, ze względu na prostotę sposobu informowania o świecie, stanowią ogromną konkurencję dla treści przekazywanych drukiem. Nic jednak nie jest w stanie zastąpić książki w rozwijaniu wyobraźni oraz wzbogacaniu i uzupełnianiu wiedzy o otaczającym świecie.

Istnieje wiele definicji kultury czytelniczej, które akcentują jej różne elementy. Używane są zamiennie pojęcia: kultura czytania, dojrzałość czytelnicza, kompetencje, zainteresowania czytelnicze, oczytanie. Kultura czytelnicza wyraża się w umiejętności korzystania ze słowa drukowanego, czyli biegłego czytania ze zrozumieniem i zdolności zapamiętywania przeczytanego tekstu, a także w umiejętności korzystania z określonych technik sposobów czytania.

Na rozwój czytelnictwa dzieci wpływa wiele czynników, które wzajemnie ze sobą współdziałają i są istotnym motywem rozwoju. Zainteresowania czytelnicze wynikają z właściwości wieku, z pracy szkolnej i działalności społeczno-kulturalnej, stanu rozwoju fizycznego i intelektualnego, sposobu spędzania czasu wolnego i sytuacji życiowej dziecka. Wszystkie czynniki rozwijające zainteresowania czytelnicze można sprowadzić do kategorii biopsychicznej, społeczneji pedagogicznej.

Czynnikiem rzutującym na zakres i zasięg czytelnictwa dzieci jest środowisko w jakim żyją i działają. Uwarunkowania rodzinne mają więc szczególnie silny wpływ na postawy i zachowania czytelnicze, a konkretnie na sam fakt czytania, na zakres lektury oraz sposób interpretacji. Wpływ ten kształtuje się głównie w okresie lekturowej inicjacji czytelnika. Podstawową jego formą jest czytanie dzieciom książek przez rodziców. Nie bez znaczenia jest aktywność czytelnicza rodziców. Bardzo wczesny kontakt z odpowiednio dobraną literaturą pobudza wyobraźnię dziecka, kształci zapamiętywanie i pełni funkcje wychowawcze. Nie każde dziecko ma możliwość odbycia takiej drogi. Bardzo często niechętny i lekceważący stosunek rodziny do książki oraz brak nawyków czytelniczych u rodziców powodują, że dziecko nie odczuwa potrzeby obcowania z książką. A przecież to właśnie w domu rodzinnym rodzą się elementarne zainteresowania, które później będą kontynuowane i rozwijane w szkole przez nauczyciela umiejętnie organizującego czytelnictwo swych wychowanków. Jeśli rodzina nie wyrobi w dziecku potrzeby sięgania po książki, postawy czytelniczej, to może się w nim ukształtować przekonanie, że wszystko, co jest związane z książką, kojarzy się obowiązkiem szkolnym.

Nabywanie kultury literackiej w domu rodzinnym odbywa się głównie przez kontakt z tekstem. Od zasobu słów, zdolności kojarzenia, samodzielnego myślenia, rozwoju wyobraźni poprzez samodzielne rozwiązywanie sytuacji problemowych będzie zależała w przyszłości sprawność literacka dziecka. Na rozwój zainteresowań czytelniczych mają wpływ także biblioteczki domowe uczniów, dlatego też u dzieci w młodszym wieku szkolnym potrzeba czytania i kontaktu z książką łączy ...