Oddziaływania pedagogiczne w Średniowieczu

Oddziaływania pedagogiczne w Średniowieczu

Zawód nauczyciela ma długą historię. Przez kolejne epoki podnosił się poziom wiedzy i kwalifikacji nauczycieli. Podstawowymi formami działania pedagogicznego były władza, doradztwo i nauczanie, które mają odzwierciedlenie w dzisiejszych czasach.
W Średniowieczu po powstaniu pierwszych uniwersytetów nastąpił postęp intelektualny. Powstał podział nauczycieli do szkól podstawowych i średnich.
Średniowieczny model nauczania opierał się na wierze i religii. Klerycy byli nauczycielami. Wiedza była wyznacznikiem autorytetu w relacji mistrza z uczniem. Program nauczania oparty był przede wszystkim na siedmiu sztukach wyzwolonych.
Średniowiecze to okres od upadku cesarstwa rzymskiego i kultury greckiej. Trwało w Europie od końca IV wieku naszej ery do XV wieku n.e., natomiast w Polsce był to czas od X wieku n.e. do XV wieku n.e. Uważane najpierw za okres ciemnoty. Stosowano metody scholastyczne jako metody nauczania. Uczono się na pamięć bez zrozumienia, a do metod wychowania należały kary cielesne. Najważniejsze były dwa stany: rycerstwo i duchowieństwo. Państwa Europy przyjęły chrzest. Obyczaje pogańskie zaczęły zmieniać się w chrześcijaństwo, co rozpoczęło kult świętych. Powstały nowe formy wychowania i nauczania. Stąd wywodzi się postawa ascezy. Asceci wyrzekali się dobrowolnie uciech i radości życia, żyli w ubóstwie i umartwieniu. Uważali ze ciało jest powodem grzechu i stanowi przeszkodę do osiągnięcia zbawienia wiecznego. Ascetą był m.in. św. Franciszek z Asyżu. Na rodzinie spoczywał obowiązek wychowywania moralnego dzieci natomiast rozwój umysłowy miał pomóc w zrozumieniu zasad wiary. Uczono religii chrześcijańskiej, opartej na Piśmie Świętym. A zatem trzeba było studiować aby zgłębić naukę Pisma Świętego. Zmiany w wykształceniu zaczynają się za panowania Karola Wielkiego, pragnął on doprowadzić do zjednoczenia narodów o innej kulturze i obyczajach. Czynnikiem, który mógł połączyć poszczególne narody była religia chrześcijańska. Poznając kulturę starożytną i jej dorobek, Karol Wielki zaczął sprowadzać na swój dwór, włoskich uczonych i założył szkołę pałacową. Karol Wielki zakładając szkołę pałacową chciał zmniejszyć wierzenia w gusła i zwiększyć wiedzę w duchowieństwie. Dopiero Sobór laterański z 1179r. przyczynił się do powstania szkół katedralnych. Nadzór szkolnictwa sprawował urzędnik nazywany scholastykiem. Do myślicieli tego gatunku należał św. Tomasz z Akwinu. W tych szkołach mogli uczyć się jedynie osoby duchowne, a osoby świeckie jedynie wtedy gdy mieli poparcie duchownych. Papież Leon IV wprowadził obowiązek tworzenia szkół parafialnych. Najwolniej tworzyły się szkoły klasztorne na terenie Francji i Wielkiej Brytanii.
Nauczanie odbywało się po łacinie. Celem nauki przede wszystkim było wychowanie, dopiero później nauka. Wychowanie miało charakter: rycerski, nauka władania mieczem, śpiewanie pieśni, uczestnictwo w walkach, cechowy, rozwój ...