Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
FASD czyli zespół zaburzeń związanych z wewnątrzmacicznym narażeniem na działanie alkoholu.
Szkolenie w Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie, na którym zaprezentowane zostały zalecenia diagnostyczne opracowane w 2020 r. przez interdyscyplinarny zespół polskich ekspertów, skłoniło mnie do podzielenia się wiedzą oraz refleksjami na temat FASD. Nie ukrywam, że temat jest mi bliski ze względu na moje wieloletnie zaangażowanie w pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom.
O tym, że alkohol spożywany przez kobiety w ciąży jest szkodliwy dla rozwijającego się płodu niby wiemy, ale… W praktyce bywa różnie. Zdarza się, że sięganie po napoje alkoholowe usprawiedliwiane jest nawet względami medycznymi (notabene nie jest to uzasadnione naukowo). Matki nie przyznają się również do incydentalnego picia np. w czasie uroczystości rodzinnych, a zdarzenia te także mają wpływ na rozwijające się dziecko. Nie można bowiem wskazać takiej ilości alkoholu, którą można uznać za bezpieczną. Co za tym może się wydarzyć?
Pierwsze naukowe doniesienia na temat cech charakterystycznych dla dzieci, których matki spożywały alkohol w czasie ciąży, zostały opublikowane w drugiej połowie XX wieku. Od 1996 r. mówimy o FASD (Fetal Alkohol Spectrum Disorders) czyli o zespole zaburzeń związanych z wewnątrzmacicznym narażeniem dziecka na alkohol. W ramach FASD wyodrębniono zaburzenia, które odnoszą się tylko do części diagnozowanych pacjentów. Około 10-30 % FASD stanowi FAS (Fetal Alkohol Syndrome) – płodowy zespół alkoholowy. Wyróżnia go charakterystyczny zestaw dysmorfii czyli nieprawidłowości budowy twarzy: skrócenie szpary powiekowej, wygładzenie rynienki podnosowej, wąska górna warga, a także niedobór wzrostu, uszkodzenie OUN objawiające się małogłowiem i/lub padaczką i/lub opóźnieniem psychoruchowym i/lub nieprawidłowościami w funkcjonowaniu i badaniu neuropsychologicznym. U dzieci z pFAS (Partial Fetal Alkohol Syndrome) – częściowym płodowym zespołem alkoholowym, obserwuje się dwie z trzech wymienionych powyżej dysmorfie twarzy oraz uszkodzenie OUN. Do postawienia takiej diagnozy konieczny jest wiarygodnie potwierdzony fakt spożywania przez matkę alkoholu w czasie ciąży. Diagnoza ARND (Alkohol Related Neurodevelopmental Disorder) – stawiana jest u osób bez zmian w obrębie twarzy, ale z nieprawidłowościami funkcjonowania układu nerwowego. Tu również musi być potwierdzona ekspozycja płodu na alkohol. Możemy zetknąć się jeszcze z rozpoznaniem ARBD (Alkohol Related Birth Delekt), która dotyczy osób z wadami rozwojowymi np. rozszczep podniebienia, wada serca czy nerki, narażonych na działanie alkoholu w życiu płodowym, ale nie posiadających objawów uszkodzenia układu nerwowego.
Aktualnie na świecie wykorzystywane są cztery systemy diagnostyczne. Wszystkie są zgodne co do tego, że prawidłowe, rzetelne rozpoznanie może być postawione tylko przez interdyscyplinarny zespół, którego podstawę stanowi lekarz i psycholog. W 2020 r. zostały ...
