Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
mgr inż. Janina Bierzyńska
ZS CKR w Rzemieniu
Rzemień, 10.12.2022
Nauczycielu poznaj samego siebie. Psychocybernetyka w służbie pedagoga
Cybernetyka jest nauką o sterowaniu. Sterowanie jest wywieraniem celowego wpływu na systemy i procesy. Psychocybernetyka zaś rozważa człowieka jako proces autonomiczny ze wszystkiego tego konsekwencjami. Konsekwencje te szczególnie dla nauczycieli są ważne. Znajomość zasad sterowniczych, którymi rządzą się relacje międzyludzkie, zoptymalizuje proces pedagogiczny.
Dowiedzieć się więcej o sobie i uzyskać wiedzę pewną z zakresu skutecznego zarządzania procesami decyzyjnymi oznacza w szczególności stać się lepszym pedagogiem. W związku z tym wartość dodana niniejszej pracy będzie polegać na rozpoznaniu charakteru nauczyciela w myśl zasad cybernetyki. Badaniem właściwości sterowniczych charakteru ludzkiego zajmowało się wielu badaczy. Wybitne zasługi w tym względzie ma Polska Szkoła Cybernetyczna z profesorem Marianem Mazurem (+1983) i docentem Józefem Kosseckim (+2015). Obowiązkową pozycją z zakresu psychocybernetyki stanowi książka M. Mazura Cybernetyka i charakter, Warszawa 1999, z której czerpie niniejsze opracowanie.
Ważną właściwością człowieka jest charakter, który jest definiowany jako zespół cech sztywnych. Podstawową właściwością charakteru jest dynamizm (D), który definiuje się jako logarytm stosunku współczynnika rozbudowy (C) do współczynnika starzenia (A) systemu autonomicznego. D = log C/A. Z tego wynika, że na skali dynamizmu charakteru można rozgraniczyć: endodynamizm gdy D<0, statyzm gdy D=0, i egzodynamizm gdy D>0. W związku z tym, że większość nauczycieli jest w przedziale wieku 30-60 lat, należy rozpoznać statyzm jako dominujący rys charakterologiczny pedagogów. Dlatego rozważenie właściwości statyków jest kluczowym punktem, który zostanie poddany analizie w kolejnych akapitach.
Dominującym rysem charakteru statyka jest utrzymywanie, to znaczy wydawanie takiej energii jaką się przyjęło. Przejawem rysu statycznego w charakterze nauczyciela jest pryncypialność. Pedagog jest silnie przywiązany do zasad, regulaminów, idei sprawiedliwości. Jest to skorelowane z równoważeniem mocy pobieranej z mocą wydawaną. Stąd naturalną konsekwencją jest podejście, że za przekroczenie należy się odpowiednia kara, za pracę odpowiednie wynagrodzenie. Ogólnie pojęcie sprawiedliwości jako oddawanie każdemu co mu się należy najlepiej oddaje statyzm powołania nauczycielskiego.
Zerowy dynamizm profesorów cechuje regularność czy systematyczność, co pozwala lepiej zbalansować wydatki energetyczne na skali charakterologicznej. Stąd działalność statyka-preceptora jest porządkowaniem. Jest to element dojrzałości statycznej i pozwala zarządzać grupami uczniów-egzodynamików, którym narzuca miarę. Zachowanie nauczyciela jest zrównoważone i solidne ze względu na D=0. Należy dodać, że zachowanie statyka zawiera się w normie, konwenansie, przyjętej kulturze i etyce zawodowej. Z tego wynika, że reakcje pedagoga są bardziej stonowane niż jego podopiecznych, którzy mają dynamizm dodatni, ale za to bardziej różnorodne niż przełożonych, którzy mają ...
