Dyscyplina w szkole językowej

[Kumi170]

Witam jestem jeszcze studentką 3 roku i od niedawna zaczęłam pracę w szkole językowej. Doświadczenia nie mam prawie żadnego oprócz odbytych praktyk obserwacyjnych i udzielania korepetycji, pracowałam też chwilę z przedszkolakami lecz to było zupelnie co innego. Mój problem polega na dyscyplinie w grupie 9 latków (mialam juz też zastępstwa z innymi starszymi dziećmi 11lat jak i młodszym 7lat i wszystko bylo w miarę okej, zajęcia dało sie prowadzić a dzieci byly chętne do nauki). Dzieci maja te zajęcia w poniedziałki i w środy, w poniedziałki ja nie mogę przychodzić wiec grupa liczy 9 osób a w środy jest rozdzielana i ja otrzymuję 5 dzieci. Mam za sobą 3 spotkania i to po prostu jest dramat, od początku mnie nie polubily (wydaje mi sie ze są przywiazane do innej nauczycielki) ja bez dużego doświadczenia byłam bardzo miła spokojna i pomocna a one to wykorzystały tworzac chaos. Odchodzenie od stolika krzyczenie obrażanie wyrywanie kartek, flascards, malowanie po tablicy totalne nie słuchali moich poleceń. 2 zajecia byly lepsze bo byli w miare zainteresowani grami a także tym ze mogę wyslac do ich rodziców negatywnego maila. (Po kazdych zajeciach rodzice dzieci zasługujacy na pochwalę dostają pozytywnego maila). Dzisiaj mialam 3 zajecia, myślalam ze bedzie lepiej ale bylo tylko gorzej, pomimo tego że zajęcia jak najbardziej moim zdaniem ciekawe, po jedej zabawie uznali ze im sie nudzi i nie chcieli wgl współpracować a jak juz zaczynali to zaczynaly sie kłótnie przepychanki i ostatecznie nic z tego nie wychodziło. Pod koniec zajęć mowili tylko ze chcą juz sobie iść.... Gdzie brać udziału w grach/ćwiczeniach tez nie chcieli....wiec pod koniec panował chaos i każdy robił co chciał. Karać nie mam czym bo maile juz na nich dzisiaj nie działały, ocen nie ma, nie postrasze nudnymi ćwiczeniami bo dla nich wszystko nudne. Myślałam nad nagrodami w formie naklejek albo jakis pieczątek i wymysleniem czegoś EKSTRA żeby się przekonały do mnie. W jeden poniedziałek chce tez isc na obserwacje.Myślałam ze dam radę nad nimi zapanować a tylko sie załamałam. Ktoś był w podobnej sytuacji? Moze macie jakieś wskazówki/rady? Każda pomoc sie liczy

[Ritter von Rodewald]

Rozbudzić zainteresowanie i je utrzymać - nie jest rzeczą łatwą. Z pewnością muszą być bodźce aktywizujące. Może to być rebus, asocjogram, krzyżówka, praca z materiałem interaktywnym, wyliczanka, "głuchy telefon".

[aniaposz]

Hm, ja nie poradzę w tej sprawie, za to się przyłączę, bo mam identyczny problem. Kończę studia podyplomowe z nauczania języka angielskiego (wcześniej kończyłam 5-letnie studia psychologiczne) i zaczęłam właśnie pracę w szkole językowej. Dostałam trzy grupy - dwie 9- i jedną 8-latków, z tego, co słyszę, to dwie z tych grup są jednymi z najtrudniejszych do opanowania. Dostałam je teraz, na miesiąc przed końcem roku, bo kolejna lektorka zrezygnowała. Czego się spodziewałam przed rozpoczęciem pracy? Hałasu, gadania i ogólnie dziecięcego temperamentu, który może być czasem trudny do ogarnięcia. Co mnie zaskoczyło? Poziom zblazowania, złośliwości, niechęci i bezczelności u tak małych dzieci.

Kilka przykładów:
- już na samym początku lekcji uderzyło mnie, że nie ma ŻADNEJ dyscypliny. Dzieci nie postrzegają zajęć jako zajęć. Robią co chcą, jest jedzenie, picie, rzucanie butelką, rozmowy, wchodzenie pod stół etc. Dopiero zdecydowane podniesienie głosu zaprowadza na moment spokój i koncentrację;
- na porządku dziennym są takie komentarze jak: "o rany, znowu ta głupia gra?", "ja nie chcę tu być", "co za beznadziejna lekcja", "mnie się już nudzi ta zabawa" etc. Generalnie NIC ich nie jest w stanie zająć na dłużej niż kilka minut;
- na porządku dziennym są również celowe złośliwości wobec lektora np. "A jak pani ma na imię?". Odpowiadam. Za moment znowu to samo pytanie i chichot. Albo - ćwiczymy struktury "Have you got...?". Niektórzy, mimo że znają dobrze odpowiedzi, specjalnie przekręcają słowa albo mówią źle, co pociąga za sobą oczywiście naśladownictwo kolejnych odpowiadających.
- jedna z uczennic oświadcza np. "ja nie będę w to grać", siedzi i pół lekcji temperuje ołówek.
- Po zabawie w odgadywanie "what's missing", jedna z drużyn mówi: "A jaka jest nagroda za wygraną? Bo zawsze dostajemy cukierki. Bez cukierków to nie gramy na drugi raz".
I tak dalej.

Moje refleksje i obserwacje:
- w szkole językowej w grupach młodszych dzieci jest jeszcze trudniej z utrzymaniem dyscypliny niż w szkole klasycznej, ponieważ nie ma tradycyjnych narzędzi dyscyplinujących w rodzaju - uwaga, minus, ocena etc., które - zdaję sobie z tego sprawę - nie działają zawsze idealnie, a czasem bywa, że wcale, ale przynajmniej jakieś są. W szkole językowej nie ma niczego w tym rodzaju, w związku z czym system kar i nagród jest praktycznie zredukowany do zera;
- jeśli już decydujemy się na jakieś nagrody to zwykle są to nagrody w rodzaju wyżej wspomnianych cukierków, co wzmacnia motywację zewnętrzną, a totalnie osłabia i tak słabą motywację wewnętrzną. Skutek? Dzieci nie są skłonne już do absolutnie żadnego wysiłku, jeśli w tle nie majaczy nagroda. W dłuższej perspektywie jest to podejście totalnie przeciwskuteczne;
- tradycyjne rady (w dużej mierze oczywiście słuszne) typu: "lekcja ma być atrakcyjna, ma mieć dobre tempo, nie za szybkie, nie za wolne, mają być angażujące gry i zabawy, żeby dzieci nie miały czasu się nudzić ani rozrabiać" nie zawsze działają albo działają przez krótki czas. Niestety lekcja nie może składać się wyłącznie z zabaw i gier, zresztą to, co podoba się jednym, niekoniecznie musi zawsze podobać się innym. Tak jak pisałam - bywa, że jakaś angażująca gra jednak generuje pojedyncze reakcje typu "ale to głupie", "ja się nie chcę w to bawić", "po co tu w ogóle jesteśmy".
- w przedszkolu, w którym miałam praktyki, młodsze przecież dzieci były znacznie bardziej zdyscyplinowane i zaangażowane w zajęcia, oczywiście zawsze były jakieś wyjątki i problemy, ale proporcje problemy vs. zaangażowanie były zgoła odwrotne niż tutaj;

Wnioski:
- nauczanie języka w szkole językowej w młodszych grupach to chyba najtrudniejsze zadanie pod kątem utrzymania dyscypliny;
- mnie się trafiła "kumulacja", bo przejęłam grupy po poprzednich lektorach z wszystkimi wykształconymi i wzmacnianymi w ciągu roku złymi nawykami;
- w ww. przypadkach absolutnie niewystarczająca jest sama "atrakcyjna lekcja", bo dzieci nie postrzegają zajęć jako atrakcyjnych w ogóle - nawet w formie zabaw. W tej sytuacji konieczne wydaje mi się zastosowanie rozwiązania odwrotnego - przyzwyczajenie ich do pracy z książką, z ćwiczeniami i innymi raczej statycznymi i tradycyjnymi formami nauki, a gry i zabawy jako nagroda i uatrakcyjnienie lekcji;
- konieczne jest zastosowanie jakiegoś systemu kar i nagród, ale nie powinny to być nagrody związane z motywacją zewnętrzną typu cukierki, naklejki etc. Musi to być jednak nagroda związana stricte z nauką angielskiego np. w nagrodę za dobre zachowanie - projekcja jakiegoś filmu (po angielsku). Tutaj oczywiście trzeba by opracować odpowiedni system - plusów i minusów albo czegoś w tym rodzaju. W każdym razie tak, aby dzieci miały absolutną świadomość natychmiastowych oraz długofalowych skutków swojego zachowania (zarówno dobrego, jak i złego).
- doraźne dyscyplinowanie stanowczym podniesionym głosem jest niestety absolutną koniecznością.

Innych pomysłów nie mam i szczerze mówiąc nie wiem, czy te powyższe odniosą skutek. Poza tym wszystko to brzmi nieźle w teorii, a gdy jesteśmy sam na sam z grupą, wyłazimy ze skóry, żeby lekcja była ciekawa, przygotowywaliśmy się solidnie, wycinając materiały, przeszukując internet, wybierając fajne piosenki czy gry, a zderzamy się z murem niechęci, znudzenia i złośliwości, to ręce opadają i wszystkiego się odechciewa. Żeby nie kończyć tak pesymistycznie powiem, że trzecia z grup, które przejęłam (też 9-latki) jest całkiem sympatyczna. Owszem, czasem też niesforna, ale właśnie tak po dziecięcemu, a nie z premedytacją, co da się z dobrym skutkiem opanować.

[aniaposz]

Wracam, by zaraportować czy i na ile sprawdziły się wspomniane wyżej pomysły na utrzymanie dyscypliny. Krótka odpowiedź brzmi - sprawdziły się i to w dodatku szybciej i bardziej efektywnie niż byłam skłonna przypuszczać. Szczegóły:
- zaraz na początku zajęć zetknęłam się ze znanym mi już totalnym rozprężeniem, lekceważeniem, wzruszaniem ramion i niewybrednymi komentarzami w odpowiedzi na moje prośby typu "proszę schować kanapki, zaraz zaczynamy zajęcia" etc. Tak jakbym była pierwszą lepszą ich koleżanką, z którą się w dodatku kompletnie nie liczą, a nie dorosłą osobą i nauczycielką. Jedna dziewczynka, najbardziej buntownicza, jawnie okazywała brak szacunku, nie reagując na moje prośby oraz powtarzając kilkakrotnie "ja w ogóle nie chcę tutaj być, ja strajkuję, będę robić, co będę chciała". Otóż w pewnym momencie nachyliłam się nad nią i ostro krzyknęłam, że może robić, co chce poza tą salą, ale póki tu jest, to nie interesuje mnie jej zdanie w tej kwestii i ma zachowywać się tak, jak od niej tego wymagam. Dziewczyna struchlała, a sala zamilkła w ułamku sekundy, kompletnie zaskoczona tym, co się przed chwilą stało. Dzięki temu zyskałam niezbędną ciszę, by wprowadzić kolejne zasady jak niżej;
- zrobiłam mały wykład na temat tego, co wolno, a czego nie wolno od tej chwili na moich zajęciach (nie wolno gadać, jeść, łazić po klasie, należy podnosić rękę itd.). Nagrodą za dobre zachowanie na dwóch kolejnych zajęciach będzie film oglądany na trzecich z kolei zajęciach. Zachowanie będzie oceniane za pomocą narysowanego na tablicy spadochroniarza z otwartym spadochronem. Zajęcia zaczynają się od pełnego rysunku; jeśli pojawi się nieakceptowalne zachowanie, ścieram po jednej kresce. Jeśli pod koniec drugich zajęć zostanie jakaś część rysunku (można to oczywiście uzgodnić dowolnie), seans się odbędzie. Jeśli nie - filmu nie ma. Dzieci mają też szansę odzyskać cały rysunek, jeśli zachowują się wyjątkowo dobrze (aktywność, zaangażowanie, brak nieakceptowalnych zachowań);
- gry i zabawy w nagrodę za dobre zachowanie, inaczej będziemy robili zadania z książki i ćwiczeń;
- jako bonus zapowiedziałam dla najlepszego ucznia (przy czym "najlepszy" oznacza oczywiście aktywność i właściwe zachowanie, a nie zawsze prawidłowe odpowiedzi) dyplom na koniec roku "best English student" .

Efekty:
- niemal natychmiastowa cisza i ukrócenie lekceważących zachowań;
- zaangażowanie w lekcję, jakiego bym się w życiu po nich nie spodziewała po okropnych pierwszych zajęciach;
- doszło do tego, że się uciszali nawzajem, gdy komuś się coś jednak czasem wyrwało;
- dziewczynki, które na początku lekcji skłamały, że nie mają ze sobą podręczników, bez słowa podeszły do szafy i wyjęły swoje książki;
- kiedy pod koniec lekcji uznałam, że zasłużyli na zabawę, autentycznie widziałam, że się z tego cieszą;
- starali się mówić do mnie po angielsku, na miarę własnych możliwości oczywiście.

O czym trzeba koniecznie pamiętać po wstępnym skarceniu i wykładzie na temat zasad:
- prócz kar, które powinny być postrzegane jako konsekwencje własnego zachowania, równie ważne (a nawet ważniejsze) są nagrody, które z kolei powinny być maksymalnie związane z przedmiotem nauczania, by motywacji wewnętrznej nie zastępować motywacją zewnętrzną;
- fakt, że wystąpiła potrzeba stanowczego skarcenia i podniesienia głosu nie wyklucza bycia miłym nauczycielem na dalszym etapie. Wręcz przeciwnie - dzieciom trzeba pokazać, że mogę być naprawdę miła i lekcje mogą być przyjemnością, jeśli zachowują się właściwie. Gdy dziewczynki wyjęły swoje książki, pochwaliłam je za to. Pod koniec lekcji pogratulowałam grupie, że z rysunku spadochroniarza zniknęła tylko jedna kreska i wyraziłam nadzieję, że następna lekcja też minie w miłej atmosferze. Za każdym razie chwaliłam za dobre zachowanie i podkreślałam, że dzięki temu lekcje będą przyjemne, a my będziemy się częściej bawić;
- pod koniec lekcji dzieci zaczęły wręcz prześcigać się w próbach dobrego zachowania tak jakby chciały zasłużyć na moją pochwałę, a gdy się żegnaliśmy, niemal każdy powiedział mi na do widzenia "goodbye, teacher".

Oczywiście zdaję sobie sprawę, że pewnie będę musiała jeszcze nieraz przypomnieć zasady lub nawet kogoś ostro napomnieć, ale i tak jestem pozytywnie zaskoczona tak szybkim efektem. Mam nadzieję, że moje szczegółowe wskazówki komuś pomogą, bo czytałam tu wielokrotnie prośby o konkrety, a o te konkrety zwykle trudno. I'll keep you informed!