Czynniki geograficzne kształtujące klimat Ziemi. 7. Strefy klimatyczne Ziemi.

Zajęcie edukacyjno-wychowawcze (lekcja), podczas którego uczeń odkrywa, że: • złożone, wzajemne oddziaływanie czynników geograficznych kształtuje klimat Ziemi i powo¬duje wydzielenie rów-noleżnikowych, wzajemnie równoległych, symetrycznych do rów¬nika stref klimatycznych. • szerokość geograficzna jako najistotniejszy czynnik klimatotwórczy, powoduje istotne róż¬nice w ilości energii słonecznej docierającej do powierzchni Ziemi (im wyższa szerokość geograficzna, tym mniej energii słonecznej). • strefowe (równoleżnikowe, równoległe, symetryczne względem równika) różnice w dopływie energii słonecznej wywołują strefowy rozkład składników klimatu (szczególnie temperatury i opadów) i tym samym strefowe zróżnico-wanie klimatu Ziemi. • zróżnicowany przebieg geograficznych czynników klimatotwórczych wywołuje różny roz¬kład składników klimatu w strefie i dlatego wyróżnia się (w danej strefie) kli¬maty: morski, przejściowy, lądowy, górski. Opisane niżej zajęcie edukacyjno – wychowawcze jest siódmą (ostatnią) lekcją z siedmioczęściowego cyklu Czynniki geograficzne kształtujące klimat Ziemi. 7. Strefy klimatyczne Ziemi.

Dariusz Łuszczyk
Czynniki geograficzne kształtujące klimat na Ziemi

7. Strefy klimatyczne Ziemi

Geografia i Przyroda wchodząc w skład zespołu nauk o Ziemi zajmują ważne miejsce w szkolnym systemie nau-
czania. Posługując się konkretnym materiałem oraz metodami przyrodniczymi, dokonując analizy faktów, poszukując
związków, stwarzają warunki do realizacji istotnych zadań dydaktycznych i wychowawczych.

Nauczanie geografii i przyrody to proces dydaktyczny w działalności nauczyciela, który jest i sprzyja:

• planową i celową pracą z uczniem;
• ukierunkowany na wyposażenie uczniów w wiedzę, umiejętności, nawyki, uzdolnienia;
• wszechstronnemu rozwojowi umysłowemu;
• kształtowaniu podstaw naukowego poglądu na świat;
• rozumieniu przemian;
• przygotowaniu do udziału w życiu.

W toku dotychczasowych sześciu zajęć edukacyjno – wychowawczych z cyklu: Czynniki geograficzne kształtu-
jące klimat na Ziemi zaproponowano uczniom wiedzę w zakresie identyfikowania zjawisk i procesów w przestrzeni
geograficznej, ich zróżnicowania, zależności oraz ich uwarunkowań i konsekwencji, umiejętności prowadzenia ob-
serwacji, pomiarów, analiz, wykonywania obliczeń matematycznych, stawiania pytań, formułowania hipotez oraz
proponowania rozwiązań problemów dotyczących środowiska geograficznego, postawy rozpoznawania swoich pre-
dyspozycji, talentów, rozwijanie pasji i zainteresowań geograficznych a także łączenia racjonalności naukowej z re-
fleksją nad pięknem i harmonią świata przyrody.

Podczas ostatniego – siódmego – z tego cyklu zajęcia wyróżnimy obszary, na których geograficzne czynniki kli-
matotwórcze wywołują zbliżony roczny przebieg istotnych składników klimatu (temperatura, opady, wilgotność, na-
słonecznienie, ciśnienie atmosferyczne), co pozwala wyróżnić strefy klimatyczne Ziemi.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń potrafi:

• dokonywać naukowych zestawień własnych obserwacji i podsumowań przeprowadzonych badań nad pro-

blemem;

• opisywać istotę wpływu czynników geograficznych na klimat;
• nazywać, rozmieszczać i charakteryzować strefy klimatyczne Ziemi;
lokalizować swoje miejsce w geograficznej rzeczywistości na Ziemi.

•
b) Umiejętności

Uczeń umie:

• posłużyć się posiadaną i zdobytą wiedzą oraz umiejętnościami w praktyce;
• wykorzystywać różne źródła wiedzy geograficznej;
• wyciągać naukowe wnioski z własnych obserwacji, ćwiczeń i badań nad problemem;

lokalizować obiekty geograficzne na mapie.

•
c) Postawa

Nauczyciel stwarza uczniom warunki do:

• dostrzegania walorów dobrze zorganizowanej pracy;
• kształtowania gotowości do uczestnictwa w rozwiązywaniu problemów;
• uświadomienia wartości płynących z wiedzy geograficznej dla współżycia człowieka z przyrodą.

2. Metoda i forma pracy
Analiza, dyskusja, ogląd, działanie, poszukiwanie, praktyka i tą drogą indywidualne odkrywanie, przeżywanie oraz

przyswajanie.

3. Środki dydaktyczne
Pracownia komputerowa, tablica interaktywna, ścienna mapa fizyczna świata, tematyczne mapy w posiadanym
atlasie, zasadne teksty, mapki, obrazy w podręczniku, zeszyt przedmiotowy, przyrządy kreślarskie (ołówek, ołówki
kolorowe, linijka, gumka, klej), tematyczna tabela (zał. 1), mapka + tabela (zał. 2).

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel przy pomocy asystentów przedmiotowych oraz dyżurnych przeprowadza czynności organizacyjno

– porządkowo – sprawdzające:

• zaproszenie uczniów do uporządkowania ...