Zakres odpowiedzialności nauczyciela

[Witold Telus]

Staram się ostatnio znaleźć dokładny opis wymagań stawianych nauczycielowi. Karta Nauczyciela traktuje je dość ogólnikowo, podobnie jak Ustawa o Systemie Oświaty.

Nauczyciel ma zatem obowiązek rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły:
dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę.

Z zadań tych wynika pewna odpowiedzialność.

W zakresie dydaktycznym - za prawidłowy przebieg zajęć, realizowanie podstawy programowej, ocenianie zgodne z W.S.O.

I tu pytanie. Nigdzie, w żadnym z aktów prawnych do poziomu Rozporządzenia nie zapisano, aby nauczyciel był odpowiedzialny za wyniki nauczania uczniów. Czy to ja źle interpretuję, czy taka jest prawda?

Wszędzie, gdzie czytam - artykuły, książki itp piszą, że odpowiadamy za oceny uczniów. Na palcach jednej ręki zliczę źródła, które zauważają, że za oceny odpowiada uczeń i jego rodzice (opiekunowie prawni), a nauczyciel odpowiada za możliwość ich zdobycia i ewentualnej zmiany na lepsze.

Kto ma rację?

[edzia]

Nauczyciel ma zatem obowiązek rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem

Czy to nie wyjaśnia wszystkiego?

Wszędzie, gdzie czytam - artykuły, książki itp piszą, że odpowiadamy za oceny uczniów.

W jakim sensie odpowiadamy? Zacytuj te artykuły, jeśli możesz.

[Witold Telus]

A żeby daleko nie szukać:

Nauczyciel - i tylko on - ponosi całkowitą odpowiedzialność za wyniki nauczania

Napisane Tutaj

Albo jeszcze:

Współpraca dwóch nauczycieli uczących w klasie integracyjnej wymaga od nich podejmowania wspólnych obowiązków, a także udzielania sobie wzajemnego wsparcia. Obydwaj są jednakowo odpowiedzialni za wyniki nauczania

W: "Kształcenie dzieci niepełnosprawnych w szkołach masowych - organizacja i funkcjonowanie klas integracyjnych", Agnieszka Dreger

W góglach jest tego pełno.

[edzia]

Ażeby daleko nie szukać:

Nauczyciel - i tylko on - ponosi całkowitą odpowiedzialność za wyniki nauczania

Napisane Tutaj

Widzisz, w kontekście to zupełnie inaczej wygląda. Wątek był mniej więcej o tym, na ile nauczyciel może samodzielnie formułować wymagania uczniom. I założę się (najwyżej mnie miwues poprawi), że w tym znaczeniu chodziło o to, że za wyniki uczniów odpowiedzialność ponosi nauczyciel ucznia, nie inni nauczyciele w zespole przedmiotowym, nie dyrektor, nie wizytator, nie doradca metodyczny, ale sam nauczyciel.

Nie oznacza to jednak (tak myślę), że rodzic, czy uczeń nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wyniki. Jakość każdej usługi, fryzjerskiej, turystycznej, medycznej, również (zwłaszcza!) edukacyjnej, zależy od obu stron: usługodawcy, ale i usługobiorcy. Nie ma więc takiej siły, by choćby i najwspanialszy nauczyciel zdołał nauczyć czegoś ucznia "zamkniętego" i opornego na wiedzę. Zatem za jakość w edukacji (wyniki) odpowiada moim zdaniem przede wszystkim nauczyciel (ma rzetelnie przyłożyc się do swoich obowiązków), ale także sam uczeń i jego rodzice. W sposób pośredni to jeszcze inni odpowiadają, np. dyrektor szkoły.

[Witold Telus]

Teraz to, co ja z tego zrozumiałem:

1. Za możliwość osiągnięcia wyników odpowiada (wyłącznie) nauczyciel.
2. Za same wyniki (oceny, wyniki egzaminów) oprócz nauczyciela współodpowiedzialni są tzw. usługobiorcy (uczniowie, rodzice)

Jeżeli dobrze zrozumiałem, to jak należałoby ocenić (w świetle jakości pracy nauczyciela) fakt następujący:

Nauczyciel Edukiewicz prowadzi zajęcia z Asfaltoznawstwa. W swoim planie ma lekcje z klasami 1A i 1B. W obu klasach jest 30 uczniów.
Na koniec I semestru w klasie 1A postawił 1 ocenę celującą, 6 ocen bardzo dobrych, 12 dobrych, 5 dostatecznych i 6 dopuszczających.
W klasie 1B natomiast szóstek i piątek nie postawił wcale, jest kilka czwórek, kilka trójek, sporo dopuszczających i kilka ocen niedostatecznych.
Dyrektor Szkoły na zebraniu Rady Pedagogicznej zwrócił uwagę, że ponieważ w klasie 1B są słabe wyniki z Asfaltoznawstwa to oznacza, że Pan Edukiewicz musi zmienić swoje metody. Wiadomo bowiem, że to Pan Edukiewicz jest odpowiedzialny za oceny z Asfaltoznawstwa.

[edzia]

ponieważ w klasie 1B są słabe wyniki z Asfaltoznawstwa to oznacza, że Pan Edukiewicz musi zmienić swoje metody

Niekoniecznie trafny wniosek. Jeśli tak się złożyło, że w klasie B są słabsi uczniowie, to i oceny mogą być słabsze. Nigdzie nie jest napisane, że w każdej klasie oceny muszą być równo rozłożone, a brak lepszych ocen świadczy o złych metodach nauczania stosowanych przez nauczyciela.
Przy czym odpowiedzialny i refleksyjny nauczyciel weźmie pod uwagę choćby zmianę metod nauczania w klasie B. Niewykluczone, że to poprawiłoby wyniki.

Wiadomo bowiem, że to Pan Edukiewicz jest odpowiedzialny za oceny z Asfaltoznawstwa.

Odpowiedzialny - w sensie dołożenia wszelkich starań, by rzetelnie wypełniać powierzone obowiązki.

[Witold Telus]

Tak też zrozumiałem sens zadań nauczyciela - dołóż wszelkich starań. Daj możliwości, jak najwięcej możliwości. Pokaż kierunek. Wskaż metody. Świeć przykładem lub wskaż przykłady. Pozwól się wykazać. Doceń i oceń. Często, sprawiedliwie i bez naciągania. Bądź konsekwentny i wymagający. Żadnych ulg za nazwisko, pochodzenie lub coś tam. Oceniaj odpowiedzialnie - bez oszustw i fałszywych nadziei.

Tymczasem słyszę, że jeżeli średnia ocen w klasie X jest niska, to znaczy, że Pan nie pracuje jak należy. To Pan odpowiada za oceny z przedmiotu i proszę coś szybko zrobić, żeby sytuacja uległa poprawie. Ale, że w klasie Y przy tym samym zakresie wymagań i podobnych metodach jest lawina ocen bardzo dobrych to już nie widzą.

[Witold Telus]

Pan Dyrektor ujął to eufemistycznie - "Bądź pan bardziej elastyczny". Znaczy to mniej więcej, że mam stosować różne kryteria dla różnych uczniów. Bo "opinia o szkole cierpi". Jak zdołałem dojść - w jednej z klas pierwszych kształcimy dziecko Ważnej Figury, które to dziecię nie grzeszy pracowitością. Ostentacyjnie wręcz "olewa" obowiązki. W razie problemów Ważna Figura "załatwia" co trzeba z Dyrektorem.

[edzia]

"Bądź pan bardziej elastyczny". Znaczy to mniej więcej, że mam stosować różne kryteria dla różnych uczniów.

Chyba nawet Ważna Figura nie życzyłaby sobie tego.

Powiedz dyrektorowi, że jesteś profesjonalistą i nie możesz dzieci Ważnych Figur traktować inaczej - ani gorzej, ani lepiej. Bo za wyniki Ty odpowiadasz.

[Witold Telus]

Dyrektor na to, że Szkoła ma wielu ważnych przyjaciół i że nie warto poświęcać wsparcia szkoły dla jednej pały z chemii i żebym to przemyślał. Dodam, że Ważna Figura rządzi finansowaniem szkół w JST.

[vuem]

Podkreślając podczas rozmowy szczególną i ponadprzeciętną troskę okazywaną uczniom tej szkoły, dodając, iż robisz to z serca, bo szkoda by było, by tak inteligentny i nieprzeciętny uczeń jak "pański syn Panie WażnaFiguro" był wśród leserów i niemot.

[Witold Telus]

Niestety Pan Ważna Figura nie zniża się do rozmowy z kimś tak mało znaczącym, jak nauczyciel. Do szkoły nie zajrzał nigdy, wszelkie rozmowy odbywa telefonicznie z Dyrektorem. Zapraszany trzykrotnie nigdy nie znalazł dla mnie czasu. Raz zauważył, że jak mam coś do przekazania, to mogę mu się nagrać na poczcie głosowej.

[iTulka]

W dawnych czasach to się wiele szalonych rzeczy działo... ale i rodzice nie latali z każdą pierdołką na skargę.
vuem, gdybym miała dzieci, bez obaw puściłabym je z Tobą na taki biwak, ale ja - jako wychowawca nie podjęłabym się takiego ryzyka. Tchórz może jestem Boję się odpowiedzialności przed rodzicami i własnym sumieniem

[edzia]

uż widzę, jak pod moją nieobecność atakuje ich dzik, albo kaleczy gałąź, a ja się włóczę po sądach.

Przewrażliwiona jesteś po tych waszych szkoleniach zapewne.

iTulko, a wiesz, że gdy wyślesz ucznia po kredę, a on spadnie ze schodów, to na pewno przegrasz w sądzie?

A wiesz, że uczeń idąc do tablicy może się przewrócić i też rodzice będą Cię włóczyć po sądach?

A wyobraź sobie, że spuściłaś wzrok z uczniów, by zapisać coś na tablicy i w tym czasie uczeń spadnie z krzesła! Sąd jak nic!

A słyszałaś o takim przypadku, że jakiś nauczyciel zwolnił ucznia z zajęć, a on w tym czasie wpadł pod samochód i nauczyciel do tej pory "siedzi"? W więzieniu, a gdzie?!

[iTulka]

edziu, Ty naprawdę staniesz się moim forumowym postrachem
To, że jestem przewrażliwiona, to chyba nie wina szkoleń, tylko taka się już urodziłam Wiem, że za te wszystkie nieodpowiedzialne zachowania, jak chwilowe spuszczenie wzroku z ucznia grozi straszliwa kara Ale staram się o tym nie myśleć, a jedynie nie dopuszczać do sytuacji, w której dzieciaki może spotkać jakieś niebezpieczenstwo.
Hmm czy tylko ja tak mam na tym forum?