Walka o wschodnie granice II RP

KONSPEKT

PRZEDMIOT : HISTORIA

TEMAT : WALKA O WSCHODNIE GRANICE II RZECZYPOSPOLITEJ.

I.ZAŁOŻENIA METODYCZNE:
- znajomość chronologii najważniejszych wydarzeń związanych z walką o wschodnie granice II RP,
- umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji i samodzielnego korzystania z czasopism, atlasów , opracowań popularnonaukowych ,tekstów źródłowych,
- zrozumienie procesu dziejowego,
- szacunek dla innych narodów i rozumienie ich postaw.
METODY:
- elementy wykładu ,praca pod kierunkiem, analiza tekstów źródłowych
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- Atlas historyczny, mapa ścienna ,
- literatura uzupełniająca : Andrzej Nowak Polityka wschodnia Józefa Piłsudskiego (1918-1921).Koncepcja i realizacja. „Zeszyty Historyczne” z.107 Paryż 1994; Michał Sokolniki „Znaczenie historyczne bitwy o Warszawę” Niepodległość T.3 1951

II.TOK LEKCJI
1.Przypomnienie o sytuacji politycznej na ziemiach polskich w 1918 r ( lokalne ośrodki władzy, objęcie przez J.Piłsudkiego funkcji Tymczasowego Naczelnika Państwa, scena polityczna-główne ugrupowania).
Skupienie się na poglądach Narodowej Demokracji i J.Piłsudskiego.
Zapis notatki
1. Poglądy na sprawę wschodniej granicy Polski .
➢ Koncepcja J.Piłsudskiego – FEDERACYJNA – Litwa , Białoruś i Ukraina byłyby niezależne od Rosji i suwerenne i pozostawałyby w ścisłym sojuszu z Polską.
➢ Koncepcja R.Dmowskiego – INKORPORACYJNA- włączenie ziem litewskich, białoruskich i ukraińskich do Polski.

2. Przyczyny wojny polsko-bolszewickiej- analiza tekstu źródłowego „Józef Piłsudski o wojnie polsko-bolszewickiej”

Uzupełnienie cytatem Lwa Trockiego , który powiedział „ …przez Kijów wiedzie droga bezpośrednia do połączenia się z rewolucją austro-węgierską, tak jak przez Psków i Wilno prowadzi droga do bezpośredniego kontaktu z rewolucją w Niemczech..”

3.Przebieg wojny polsko- bolszewickiej:
- wyprawa kijowska,
- ofensywa Michaiła Tuchaczewskiego,
- bitwa warszawska.
Elementy wykładu :
Początkiem nie wypowiedzianej wojny był moment kiedy Niemcy pod koniec 1918 r zaczęli się wycofywać swe wojska z Ukrainy i Białorusi ,a Armia Czerwona rozpoczęła marsz na zachód , zajmując tereny opuszczone przez Niemców.

Do pierwszych starć oddziałów polskich i bolszewickich doszło w połowie lutego 1919 r. koło miasteczka Mosty nad Niemnem.
W początkach kwietnia wojsko polskie przeszło do natarcia w kierunku Wilna. Chodziło głównie o uprzedzenie spodziewanej ofensywy rosyjskiej i wyzwolenie Wileńszczyzny.
19.04 1919 r. wyzwolono samo Wilno. W 1919 r ( w okresie jesienno-zimowym) podjęto rozmowy pokojowe w Mikaszewiczach. Jednak ta przerwa w działaniach była potrzebna Armii Czerwonej , aby wzmocnić siły do dalszego marszu na Zachód.
Piłsudski nie tracąc czasu 25.04.1920 rozpoczął ofensywę w kierunku Kijowa, zajmując go 7 .05.1920. Sojusznikiem Piłsudskiego w wyprawie kijowskiej była Ukraińska Republika Ludowa z Semenem Petrulą na czele.
Jednak w końcu maja rozpoczęła się kontrofensywa I Armii Siemiona Budionnego, która zmusiła wojsko polskie ,pod dowództwem E. Rydza – Śmigłego , do opuszczenia Kijowa.
Rosjanie kontynuowali natarcie i 4 .07 ...