Kultura gotycka, scenariusz lekcji historii

SCENARIUSZ LEKCJI
KLASA I A GIMNAZJUM
ZESPÓŁ SZKÓŁ W RADKOWIE
IWONA SKÓRA-POPKO

TEMAT: ARCHITEKTURA GOTYCKA

CELE LEKCJI:
✓ Omówienie najważniejszych cech charakteryzujących gotyk
✓ Wyrobienie umiejętności odróżniania elementów architektury gotyckiej od innych stylów architektonicznych

CELE OPERACYJNE:
✓ Odróżnia elementy architektury romańskiej i gotyckiej
✓ Rysuje sklepienie gotyckie i witraż
✓ Wymienia główne zabytki architektury gotyckiej w Polsce i Europie
✓ Rozpoznaje na zdjęciach zabytki gotyckie w Polsce
✓ Rozpoznaje na rysunkach elementy charakterystyczne dla sztuki gotyckiej (rozety, pinakle, maswerki, filary, kolumny, zdobienia kolumn gotyckich)
✓ Zna i rozumie pojęcia: transept, ambit, nawa, prezbiterium, portal, maswerk, witraż
✓ Rozumie, że największą wartością ludzką jest dziedzictwo kulturowe minionych pokoleń

METODY:
✓ Opowiadanie, praca pod kierunkiem

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
✓ Podręcznik: S.K. Stopczyk, Plastyka, klasa VI, WSiP Warszawa 1983.
✓ A. Bujak, Królewski Kraków, Kraków 2000
✓ Ćwiczenie, K. Stopczyk, Plastyka, klasa VI, WsiP Warszawa 1983
✓ Sztuka Świata, cz. IV, Gotyk, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1981.
✓ K. Chmielewski, J. Krawczyk, Wiedza o kulturze, cz. I, Wydawnictwo PWN
✓ Materiał przygotowany przez nauczyciela (ćwiczenie rozpoznawcze elementów gotyckich)
✓ Tekst własny pt. Architektura gotycka (z wykorzystaniem źródeł)
✓ Rysunek własny: maswerki, sklepienie krzyżowo-żebrowe
✓ Widokówki z zabytkami gotyckimi w Polsce

REKAPITULACJA WTÓRNA
✓ Przypomnienie charakterystycznych cech sztuki romańskiej, jej zakresu chronologicznego. Każdą wymienioną przez uczniów cechę nauczyciel zapisuje w tabeli na tablicy, a następnie prosi jednego z uczniów o narysowanie na tablicy sklepienia kolebkowego

PRZEBIEG LEKCJI
✓ Czynności organizacyjno-porządkowe
✓ Podanie tematu lekcji. Wprowadzenie.
Opowieść nauczyciela o początkach sztuki gotyckiej w Europie. Podanie etymologii słowa „gotyk”, określenie zasięgu terytorialnego i chronologicznego tematu lekcji. Wyjaśnienie sensu stylu, określenie odbiorców.
✓ Cechy charakterystyczne architektury gotyckiej. Jak budowano kościoły?
Nauczyciel rozdaje tekst dotyczący architektury religijnej i świeckiej (będący jednocześnie notatką ucznia z lekcji, którą wklei do zeszytu) oraz podpisane i opisane elementy architektoniczne
Następnie opowiada o tym, jak budowano katedry we Francji. Rysuje na tablicy i omawia plan katedry gotyckiej, a następnie omawia jej wygląd zewnętrzny, pokazując poszczególne elementy na zdjęciach. Wyjaśnia niezrozumiałe pojęcia np. transept, maswerk..., pokazuje plansze rysunków (maswerk, sklepienie krzyżowo-żebrowe. Uczniowie mogą porównać oba sklepienia i wyodrębnić różnice między nimi). Omawiane elementy bardzo łatwo jest uczniom sobie wyobrazić, gdyż rozrysowane mają przed sobą na wcześniej rozdanych kartkach.
✓ Zabytki architektury gotyckiej w Polsce i Europie
Nauczyciel pokazuje na zdjęciach zabytki gotyckie ()kościoły i katedry) w Europie (Francja, Hiszpania, Włochy, Czechy, Austria, Anglia, Polska)
✓ Świecka architektura gotycka
Nauczyciel prosi o przeczytanie podanego wcześniej tekstu o średniowiecznym mieście i elementach architektury obronnej zamków. Po przeczytaniu uczniowie odpowiadają na pytania:
1. Jak wyglądało średniowieczne miasto?
2. Gdzie położony był zamek?
3 ...