W średniwiecznym kręgu ludzi nauki. Postać Jana Długosza

SCENARIUSZ LEKCJI HISTORII
KLASA V SZKOŁA PODSTAWOWA
ZESPÓŁ SZKÓŁ W RADKOWIE
IWONA SKÓRA-POPKO

TEMAT: W ŚREDNIOWIECZNYM KRĘGU LUDZI NAUKI. POSTAĆ JANA DŁUGOSZA

CELE OGÓLNE:
✓ Zapoznanie ze średniowiecznym światem nauki, materiałów piśmiennych, wynalazkiem druku
✓ Poznanie twórczości najwybitniejszego z kronikarzy polskich – Jana Długosza
✓ Zrozumienie, że druk jest ogromnym skarbem społeczeństwa, gdyż pozwala na rozwój ludzkości

CELE OPERACYJNE:
✓ Zna rodzaje średniowiecznej twórczości literackiej
✓ Zna i rozumie pojęcia: kronika, rocznik
✓ Potrafi wyszukać w encyklopedii hasło: rocznik, kronika
✓ Czyta i rozumie tekst źródłowy
✓ Układa pytania do tekstu
✓ Potrafi zaznaczyć na osi chronologicznej czasy średniowiecza
✓ Zna i rozumie przyczyny upadku nauki w pierwszych wiekach średniowiecza
✓ Zna i rozumie przyczyny odrodzenia się nauki w późniejszych wiekach średniowiecza
✓ Wie kim był i czym się zajmował Jan Długosz
✓ Wie kim byli: Wincenty Kadłubek, Gall Anonim
✓ Wymienia materiały piśmienne charakterystyczne dla epoki średniowiecza
✓ Wie kto był wynalazcą papieru
✓ Zna przyczyny stworzenia druku
✓ Wie kto był twórcą druku
✓ Zna i rozumie skutki wynalezienia druku
✓ Wie do czego potrzebna jest umiejętność czytania i pisania
✓ Wie jakim językiem pisano w średniowieczu
✓ Wie komu była potrzebna umiejętność czytania i pisania
✓ Potrafi nadawać tytuł do tekstu

METODY:
Opowiadanie, praca z tekstem źródłowym i podręcznikiem, burza mózgów, burza pytań, alternatywne tytuły, niedokończone tytuły

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
✓ „Pergamin”, „papier”, „druk” w: Arnold Kłonczyński, Historia i społeczeństwo, Książka dla nauczyciela, Gdańsk 1999, s.66-67
✓ „W kręgu ludzi nauki” w: Grzegorz Wojciechowski, Historia i społeczeństwo, klasa V, Poznań 1999,
s. 163-165.
✓ „Jan Długosz” w: Grzegorz Wojciechowski, Historia i społeczeństwo, klasa V, Poznań 1999, s.176-177
✓ Materiały przygotowane przez nauczyciela – ćwiczenia powtórzeniowe

REKAPITULACJA WTÓRNA:
✓ Wymień osiągnięcia architektoniczne epoki średniowiecza
✓ Opisz styl gotycki
✓ Opisz styl romański
✓ Wymień zabytki romanizmu i gotyku w Polsce

PRZEBIEG LEKCJI:
✓ Czynności organizacyjno-porządkowe
✓ Wprowadzenie. Określenie tematyczne i chronologiczne tematu lekcji
✓ Przyczyny i skutki upadku nauki w początkach średniowiecza
✓ Przyczyny odrodzenia się nauki w późnych wiekach średniowiecza
Do czego potrzebna ludziom nauka – burza mózgów
Komu potrzebna umiejętność czytania, pisania i liczenia? – odpowiedzi uczniów
✓ Powstanie średniowiecznych gatunków literatury
Odszukanie w encyklopedii pojęć: kronika, roczniki i przeczytanie ich na głos przez uczniów
Wymienienie polskich kronikarzy
✓ Materiały piśmienne epoki- pergamin i papier – opowiadanie nauczyciela o ich powstaniu
✓ Wynalazek druku – opowiadanie nauczyciela o powstaniu druku i jego wynalazcy, Janie Gutenbergu
✓ Jan Długosz – przedstawicielem polskiego kronikarstwa. Pokazanie domu Długosza w Sandomierzu
Czytanie opowiadania z podręcznika i układanie pytań
Nadanie innego tytułu do tekstu o Długoszu
Ułożenie własnego zakończenia do tekstu

REKAPITULACJA PIERWOTNA:
1. W następujących zdaniach podkreśl błędy, a następnie zapisz jak powinny brzmieć ...