Scenariusz szkolnej Wigilii

Scenariusz szkolnej Wigilii jest przeznaczony do gimnazjum i szkoły średniej. Jest napisany w taki sposób, by przybliżyć tradycje i obyczaje, które pomału już odchodzą w przeszłość i współcześnie obce są młodzieży.

SCENARIUSZ SZKOLNEJ WIGILII
WIGILIJNE ZWYCZAJE I OBRZĘDY

SCENOGRAFIA:
Stół nakryty białym obrusem, pod którym jest położone siano, na stole rozstawione talerze, półmiski, na środku stołu świąteczny stroik, obok niego na talerzu wyścielonym sianem opłatki, niedaleko stołu choinka.

Przez cały czas uroczystości w tle słychać najpiękniejsze polskie kolędy (do wyboru przez przygotowującego).

Wykonawcy zasiadają przy stole. Cały spektakl ma formę gawędy.

1.
Święta Bożego Narodzenia rozpoczyna wieczór wigilijny, a kończy dzień Trzech Króli. Od IV wieku Kościół uroczyście obchodzi pamiątkę narodzin Chrystusa w dniu 25 grudnia. Bogata obrzędowość świąt Bożego Narodzenia wchłonęła wiele przedchrześcijańskich rytuałów, obyczajów, wierzeń, a nawet zabiegów magicznych.

2.
Niezwykły czas święta realizował się w niecodziennej przestrzeni. Jej przygotowanie odbywało się zgodnie z ustalonymi regułami, dotyczącymi wykonywania różnych czynności. Wszystkie, zwłaszcza ciężkie prace w gospodarstwie oraz sprzątanie i ozdabianie domu,
a także jego otoczenia należało zakończyć, zanim zapłonęła na niebie pierwsza gwiazda. Gospodynie kończyły tez gotowanie potraw, aby nie pracować w czasie świąt.

3.
„Wszędy się szykowano do wigilijnej wieczerzy. W każdej chałupie, zarówno
u bogacza, jak i u komornika, jak i u tej biedoty ostatniej, przystrajano się i czekano z namaszczeniem, a wszędy stawiano w kącie od wschodu snop zboża, okrywano ławy czy stół płótnem bielonym, podścielano sianem i wyglądano oknami pierwszej gwiazdy.”

4.
Wierzono, że w wigilijną noc woda w źródłach i potokach zamienia się na krótki czas
w wino, miód, a nawet złoto. Doświadczyć tego cudu mogły tylko osoby niewinne i szczęśliwe.
Tej nocy niebo i ziemia otwierały się, ukazując swoje skarby. Wierzono, że kamienie wychodzą z ziemi i poruszają się, że zakwita nie tylko cudowny kwiat paproci, ale również inne kwiaty oraz drzewa owocowe.

5.
Najbardziej oczekiwanymi gośćmi były tego dnia dusze zmarłych. To właśnie dla nich przeznaczona była wieczerza i postne potrawy. Aby przypadkiem nie wyrządzić jakiejś krzywdy przybyłym na wieczerzę zmarłym, żywi starali się nie siadać na ławach czy stołkach bez dmuchnięcia, gdyż mogła tam już siedzieć dusza. Nie wolno też było kłócić się. Kolacje wigilijną spożywano w milczeniu i bez wykonywania gwałtownych ruchów.

6.
„Siadł Boryna najpierw, siadła Dominikowa z synami, siadł Roch w pośrodku, siadł Pietrek, siadł Witek kole Józki, tylko Jagusia przysiadła na krótko, bo trzeba było o jadle
i przykładaniu pamiętać. Uroczysta cichość zaległa izbę.”

7.
Gospodarz rozpoczynał dzień wigilijny wyprawa do lasu po zielone gałęzie albo po drzewko. Od wieków zielone gałęzie towarzyszyły sprawowaniu różnych obrzędów. Stanowiły symbol życia, płodności, radości. Zwyczaj ozdabiania nimi domów podczas Godów ...