Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
GOTOWOŚĆ DZIECI PRZEDSZKOLNYCH DO CZYTANIA I PISANIA:
ASPEKT PSYCHOMOTORYCZNY I NEUROFIZJOLOGICZNY
Zagadnienie gotowości do czytania i pisania jest jednym z wielu aspektów szerszego
pojęcia „gotowości szkolnej”. Pozostałe to na przykład gotowość społeczna, obejmująca
umiejętność nawiązywania relacji z innymi ludźmi, kontrolowania własnych reakcji pod kątem
oczekiwań środowiska; gotowość emocjonalna, objawiająca się odpornością na stres, radzeniem
sobie w sytuacjach trudnych, rozpoznawania emocji cudzych i swoich oraz kontrolowania tych
ostatnich; samodzielność.
W tej pracy zostanie omówiona głównie kwestia gotowości do czytania i pisania, jednak
należy pamiętać, iż pozostaje ona w ścisłym związku z innymi sferami rozwoju dziecka.
Zaburzenia i opóźnienia w nich zachodzące w jednej będą wpływać negatywnie na resztę.
Idąc dalej: sama gotowość do czytania i pisania może być rozpatrywana pod kątem działania
różnych czynników, wchodzących ze sobą w rozmaite interakcje, i wpływających na nią pośrednio i
bezpośrednio.
Szczególną uwagę chciałabym zwrócić na neuropsychologiczną i psychomotoryczną
sferę rozwoju dziecka. Jest to aspekt często niedoceniany i pomijany w pracach pedagogicznych,
zupełnie niesłusznie. Bowiem musimy pamiętać ogólne prawo rozwoju psychicznego, mówiące o
tym, iż im wcześniejszy jego etap, tym większy jest wpływ czynników organicznych i fizycznych.
Pierwszym, który zostanie omówiony, jest stan zdrowia. Dziecko przewlekle chore,
osłabione, którego dieta nie pokrywa dziennego zapotrzebowania na witaminy i mikroelementy, nie
będzie wykazywało postępów, ani motywacji do nauki. Jak dowodził chociażby Abraham Maslow,
niezaspokojenie potrzeb niższych uniemożliwia pojawienie się potrzeb wyższych, takich jak
ciekawość poznawcza. Mózg, któremu nie zapewniamy wystarczającej ilości wody i glukozy, nie
będzie działał sprawnie. Tak więc pierwszą powinnością rodziców i opiekunów jest zapewnienie
właściwych warunków dla optymalnego funkcjonowania organizmu przedszkolaka.
Dla nauki pisania niezwykle istotne, mimo że niestety często deprecjonowane przez
rodziców i pedagogów, są czynniki związane z kondycją fizyczną dziecka, takie jak chociażby
właściwe napięcie mięśniowe. Nadmierne lub zbyt małe uniemożliwia sprawne pisanie, powoduje
wypadanie lub kurczowe ściskanie ołówka w dłoni dziecka. Zaburzone napięcie posturalne może
utrudniać przyjęcie i utrzymanie prawidłowej postawy, powodując uczucie dyskomfortu i szybką
męczliwość grup mięśni - zwłaszcza szyjnych, co stanowi wyraźny problem przy tzw. zajęciach
stolikowych, do jakich możemy zaliczyć pisanie czy rysowanie.
Podobnie jest z wadami artykulacyjnymi utrudniającymi głośne czytanie: często mają one związek
z nadmiernym tonusem mięśniowym narządu mowy.
Również wady wzroku mogą być związane z tym czynnikiem: mięśnie kontrolujące ruch gałki
ocznej mogą działać nieprawidłowo, powodując nienaturalnie szybką męczliwość wzroku lub
nieostre widzenie.
Dlatego też warto jak najwcześniej zadbać o właściwe napięcie mięśni dziecka. Ogromna rolę
odgrywa dokładna obserwacja, będąca podstawą diagnozy nieprawidłowości. Istnieje wielka ...
