Biblioterapia w pracy nauczyciela bibliotekarza

BIBLIOTERAPIA W PRACY NAUCZYCIELA-BIBLIOTEKARZA
BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W CHEŁMIE

Biblioterapia to proces terapeutyczny, w którym odpowiednio dobrane
i wyselekcjonowane materiały czytelnicze stosuje się jako środek wspierający proces
leczniczy i wychowawczy. Historia biblioterapii sięga czasów starożytnych.
W egipskich Tebach nad drzwiami biblioteki widniał napis „Psyches iatreion”, co znaczy „Lecznica dla duszy”. Legenda głosi, że Szeherezada wyleczyła z depresji sułtana opowiadając mu „Baśnie z tysiąca i jednej nocy”.
Biblioterapia – jako dyscyplina naukowa – pojawiła się w Polsce w latach 30-tych XX wieku.
Istnieją trzy rodzaje biblioterapii: instytucjonalna, kliniczna i wychowawcza, która polega na specjalnym, terapeutycznym wychowaniu przez książkę. Z tego typu biblioterapii mogą korzystać wszyscy, którzy znajdują się w pewnych sytuacjach kryzysowych.
Istotę biblioterapii doskonale obrazuje cytat Urszuli K. LeGuin:
"Czytamy książki, by odkryć kim jesteśmy. To, co inni ludzie robią, myślą i czują jest bezcennym przewodnikiem w zrozumieniu kim jesteśmy i kim możemy się stać..."

Jako nauczyciel-bibliotekarz prowadziłam zajęcia z biblioterapii wychowawczej w Świetlicy Środowiskowo-Terapeutycznej w Chełmie. Priorytetowym celem spotkań było rozbudzanie zainteresowania książkami oraz wyzwalanie uczucia radości, szczęścia i ciepła poprzez kontakt z literaturą i z drugim człowiekiem.
Moje zajęcia skierowane były do dzieci z zaburzeniami emocjonalnymi, nadpobudliwością psychoruchową, poszukujących sposobów na akceptację w danym środowisku. W zajęciach uczestniczyli także uczniowie mający kłopoty z nauką i wszyscy ci, którzy chcieli twórczo i ciekawie spędzić czas z książką. W grupowych zajęciach biblioterapeutycznych brało udział od 6 do 10 osób. Czas przewidywany na odbycie jednej sesji wynosił około godziny.
Biblioterapia, jak każda inna forma psychoterapii jest procesem pracochłonnym i długotrwałym. Nie oczekiwałam efektów po jednym czy dwóch spotkaniach. Biblioterapia wymaga bowiem czasu, cierpliwości i zaangażowania.
Początki pracy terapeutycznej były bardzo trudne. Dzieci, które pochodzą z dysfunkcyjnych, patologicznych rodzin, niejednokrotnie swoim zachowaniem pełnym agresji słownej i fizycznej zniechęcały mnie. Nie poddałam się jednak i pierwsze spotkania z literaturą poświęciłam problemom społecznym związanym z brakiem akceptacji, samotnością, agresywnością, lękiem. Po miesiącu zaczęłam dostrzegać efekty. Dzieci powoli stawały się cierpliwe, spokojne i uważne. Odpowiednio wyselekcjonowane teksty (m.in. Bajka o czterech braciach, Mikołajek / Sempe, Goscinny/, Matylda/ Roald Dahl/, Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą/ Erika Meyer-Glitza/, Pingwin Samotnik, Tajemnica szczęścia /Bruno Ferrero/ zdziałały cuda, które dostrzegli również wychowawcy.
Czytanie pozwoliło dzieciom zapomnieć o stresie, przenieść się w inny  świat, oderwać od szarości dnia. Pogodne historie złagodziły ich nadpobudliwość i wyciszyły je.

Biblioterapię połączyłam z arteterapią i muzykoterapią, wykorzystując do celów terapeutycznych formy plastyczne, muzyczne i teatralne. Dzieci nawiązywały przyjaźń z książką słuchając muzyki relaksacyjnej i czytanego ...