Środowisko rodzinne a osiągnięcia szkolne uczniów

ŚRODOWISKO RODZINNE A OSIĄGNIĘCIA SZKOLNE UCZNIÓW

Rodzina przygotowuje dziecko do pełnienia określonych funkcji społecznych, przekazuje wartości, normy, wzory zachowań i obyczaje. W rodzinie kształtuje się osobowość dziecka. Największy wpływ w procesie kształtowania osobowości wywierają rodzice. Dziecko potrzebuje i matki i ojca, chociaż ich rola w procesie wychowania jest odmienna. Miłość matki warunkuje stwarzanie właściwego klimatu psychicznego. Miłość ojca wpływa na dojrzewanie społeczne, na powstawanie i odpowiednie rozwinięcie potrzeby osiągnięcia właściwego stosunku do nauki szkolnej, a także wywiera poważny wpływ na rozwój postawy twórczej.
Na funkcjonowanie dziecka w społeczeństwie i w szkole mają wpływ relacje między rodzicami i innymi członkami rodziny. Niekorzystny układ stosunków rodzinnych jest częstą przyczyną niepowodzeń dzieci w nauce. Za niepowodzenia szkolne możemy uważać wszelkie sytuacje, które charakteryzują się brakiem harmonii między wymaganiami szkoły a postępowaniem ucznia.
Współczesna rodzina ulega wielu przemianom. Socjologowie używają określenia „kryzys małżeństwa i rodziny”. Jest to związane z tym, że wiele małżeństw decyduje się na rozłąkę i wyjazd za granicę w celach zarobkowych. W związku z tym słabną łączące ich więzi i często dochodzi do rozwodów. Największe straty emocjonalne ponoszą dzieci z tych związków.

Z badań opisanych przez panią W. Kuśmierz wynika, że dzieci z rodzin rozbitych przejawiają mniejsza motywację do nauki niż dzieci z rodzin pełnych. Przychodzą do szkoły z nieodrobionymi lekcjami lub odrobionymi niestarannie, są mało samodzielne, nie uważają na lekcjach, nie dbają o przybory szkolne. Stwierdza się u tych dzieci występowanie negatywnych zjawisk w zachowaniu: przeszkadzanie w czasie lekcji, kłamstwa, agresję.

Badania pokazały, że dzieci z rodzin rozbitych wychowują się w różnych warunkach materialnych. Zdecydowanie najmniej korzystne dla zaspokajania potrzeb biologicznych i psychicznych dzieci są trudne warunki lokalowe, materialne. Wpływają one często na pogorszenie atmosfery w domu, stając się przyczyną napięć i konfliktów. Odbija się to ujemnie na samopoczuciu dziecka, może się stać pośrednią przyczyną niepowodzeń szkolnych dziecka.
Analizując zachowanie dziecka z rodziny rozbitej wynika, że występują pewne różnice w zależności od płci. Chłopcy przejawiają znacznie mniejszą motywację do nauki, mają większe trudności w kontaktach społecznych, a sfera ich życia psychicznego jest bardziej zaburzona. Dzieci z rodzin rozbitych są wrażliwe i przejawiają potrzebę kontaktów społecznych, ale przy współwystępowaniu takich antyspołecznych cech zachowania jak, agresja słowna i fizyczna, drażliwość i nieufność, podejrzliwość ich kontakty społeczne są zaburzone i uniemożliwiają osiąganie sukcesów szkolnych.
S. Kowalski uważa, że od struktury rodziny zależy w dużym stopniu jej funkcjonowanie wychowawcze, organizacja życia, atmosfera i interakcje między członkami. Wyróżnia pod tym względem sześć rodzajów rodzin:
- rodzina ...