Agresja i przemoc wśród młodzieży

AGRESJA I PRZEMOC WŚRÓD MŁODZIEŻY

W specjalistycznych pozycjach książkowych można znaleźć różne definicje terminu agresji. Przyjmując terminologię zaproponowaną przez J. Grochulską agresja (używa się także terminów: „wrogość”, „wojowniczość”, „destruktywność”) to tendencja czy też skłonność do zachowania czynnego lub werbalnego skierowanego przeciwko czemuś lub komuś. Terminu agresja używa się także dla określenia samych takich zachowań. (J. Grochulska, „Agresja u dzieci”,1993, s. 8)

Stosując kryterium związku pomiędzy agresorem a ofiarą B. Keyne dzieli agresję na formę bierna i czynną, inaczej bezpośrednią i pośrednią. Agresja bezpośrednia – gdy skierowana jest przeciwko czemuś lub komuś, pośrednia zaś, gdy zachowania agresywne powodują wyrządzenie szkody lub przykrości osobie, która jest przedmiotem agresji, bez przybierania jednak formy bezpośredniego ataku, np. niszczenie lub uszkodzenie rzeczy należących do osoby będącej przedmiotem agresji. (red. T. Sołtysiak i M. Karwowskiej, 2001, s.78)

Ustalenie przyczyn agresji dzieci młodzieży wychowującej się w środowiskach agresywnych lub pochodzących z marginesu społecznego nie budzi większych problemów, działa tu prosta zasada transmisji schematów postaw i zachowań oparta na mechanizmach uczenia. Coraz częściej skrajne przejawy agresji obserwuje się u dzieci z tzw. dobrych domów, ze środowisk, które nie budzą żadnych podejrzeń co do umiejętności przystosowawczych.

Próbując ustalić podstawowe przyczyny wzrostu agresywności dzieci i młodzieży wskazuje się kilka przyczyn:

- Zjawiska anomijne zachodzące w kraju, czyli obniżenie regulacyjnego znaczenia norm i wartości społecznych, powstałe zarówno w wyniku zmian ustrojowych, jak i charakterystycznej dla społeczeństw demokratycznych wielokulturowości.

- Zalew destruktywnych modeli zachowania będący efektem upowszechnienia się elektronicznych środków przekazu (konsekwentny wzrost brutalności młodzieży postępuje niemal równolegle z upowszechnieniem się magnetowidów, telewizji kablowej, gier komputerowych i internetu).

- Doświadczenie przemocy w rodzinie i obserwowanie jej w najbliższym otoczeniu.

- Bezstresowe wychowanie i wiążący się z tym brak jakichkolwiek wymagań.

- Nadmierny liberalizm wobec młodzieży, którego efektem są deficyty poznawcze i behawioralne w zakresie wartości i wymaganych standardów społecznych.

Z punktu widzenia wewnętrznych dyspozycji jednostki zachowanie agresywne, może być pojedynczym aktem lub stałą dyspozycją o złożonych przyczynach i czynnikach wyzwalających.

Najczęściej analizuje się je jako:

- zachowanie wyuczone,

- efekt wywierania wpływu społecznego,

- brak więzi grupowej,

- objaw braku umiejętności społecznych,

- objaw zaburzeń osobowościowych,

- objaw doświadczeń ekstremalnych.(I. Pospiszyl, 1993, s.109-110)

W ostatnim czasie coraz częściej obserwujemy zjawisko agresji i przemocy w sieci, tzw. cyberprzemocy.

Cyberprzemoc (ang. cyberbulling) to przemoc rówieśnicza z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Jego podstawowe formy to nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie przy użyciu telefonu komórkowego ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć lub podszywanie się w sieci pod rówieśników wbrew ...