Agresja i sposoby jej zapobiegania - referat dla rodziców

Agresja u dzieci i sposoby jej zapobiegania
(Referat dla rodziców)

Co to jest agresja?
Agresja jest to zachowanie fizyczne lub werbalne podejmowane z zamiarem skrzywdzenia kogoś lub zniszczenia czegoś. Może przyjąć formę wrogości, złości, wojowniczości, destruktywności. Mówimy również o autoagresji czyli działaniach skierowanych przeciw własnej osobie ( np. samookaleczanie). Najnowsze teorie psychologiczne nie stwierdzają jednoznacznie, jakie są przyczyny agresji i dlaczego jedne dzieci są na nią bardziej, a inne mniej podatne. Zgodnie jednak akcentuje się w tym względzie znaczący wpływ czynników środowiskowych. Uważa się bowiem, że dzieci najszybciej uczą się zachowań agresywnych przez naśladownictwo i modelowanie.
Do zachowań agresywnych zaliczamy:
• łamanie przepisów, zakłócanie porządku,
• niebezpieczne zabawy, harce, wygłupy,
• zaczepki, prowokowanie,
• świadome naruszanie dyscypliny,
• odmowę i robienie na przekór,
• przeklinanie ( agresja słowna),
• tyranizowanie,
• dyskryminację,
• groźby użycia przemocy,
• wandalizm,
• bójki.
Są to jednocześnie symptomy przemocy, czyli naruszania praw osobistych człowieka poprzez ubliżanie słowne, poniżanie, wywoływanie szkód materialnych, fizycznych i urazów psychicznych.

Jak powstaje agresja?

a) Agresja jako instynkt
Jedna z teorii psychologicznych głosi, że agresja powstała w drodze ewolucji i jest potrzebna do utrzymania gatunku, gdyż wiąże się z instynktem walki niezbędnym do życia, który pobudza do zachowań nastawionych na zaspokajanie potrzeb oraz umożliwia utrzymanie dotychczasowego stanu posiadania. Czynnikami hamującymi
i przeciwdziałającymi przejawom instynktu agresji jest strach przed karą. Te środki wychowawcze powinny być użyte we wczesnym okresie dzieciństwa, aby jednostka nauczyła się stosować rozmaite mechanizmy obronne, które nadają przejawom instynktu agresji formy nieszkodliwe, dozwolone społecznie. Najważniejszym z tych mechanizmów jest sublimacja, dzięki której uczucia wrogie mogą wyrażać się w umiejętności radzenia sobie z sytuacją trudną, w działaniu twórczym czy też poświęceniu dla ogólnego dobra.

b) Agresja jako reakcja na frustrację
Frustracja to zablokowanie aktywności ukierunkowanej na konkretny cel wywołane lękiem przed karą. Może być poważnym czynnikiem ryzyka agresji i przemocy. Zdarza się to często wśród dzieci i młodzieży, których dojrzałość emocjonalna jest jeszcze chwiejna. Powszechne jest wśród dzieci zachowanie przejawiające się gniewem. Jest to typowa, spontaniczna reakcja obronna na różnego rodzaju niepowodzenia. W ten sposób powstałe napięcie emocjonalne łatwo rozładować zachowaniem agresywnym.

c) Agresja jako wyuczone zachowanie społeczne
W tym ujęciu przemoc i agresja mogą być skutkiem uciążliwych przeżyć. Przykre zdarzenia pobudzają emocjonalnie, co w konsekwencji uruchamia różne zachowania, mające pokonać, ewentualnie zminimalizować niekorzystny stan frustracji lub stresu. Reakcja małych dzieci na sytuacje stresowe zależy w głównej mierze od ich psychicznych predyspozycji
i może przybierać różne formy. Mogą to być:
- reakcje nagłe, impulsywne, niekontrolowane,
- zachowanie wycofujące się, izolacja,
- szukanie pomocy u innych ...