Trudności wychowawcze w wieku wczesnoszkolnym

"W Encyklopedii pedagogicznej XXI wieku pojęcie trudności wychowawczych określone zostało jako: „wrodzona lub nabyta struktura zachowania jednostki, przede wszystkim dzieci i młodzieży, ukształtowana pod wpływem środowiska społecznego, objawiająca się w zachowaniach odbiegających od przyjętych norm i wzorów zachowań zarówno w sferze psychicznej, jak i społecznej jednostki”."

Trudności wychowawcze w wieku wczesnoszkolnym.

W Encyklopedii pedagogicznej XXI wieku pojęcie trudności wychowawczych określone zostało jako: „wrodzona lub nabyta struktura zachowania jednostki, przede wszystkim dzieci i młodzieży, ukształtowana pod wpływem środowiska społecznego, objawiająca się w zachowaniach odbiegających od przyjętych norm i wzorów zachowań zarówno w sferze psychicznej, jak i społecznej jednostki”. [1]
Należy jednak zaznaczyć, że pojęcie to nie jest jednoznacznie definiowane w literaturze pedagogicznej i psychologicznej, co spowodowane jest tym, że badacze próbują nadać mu niejednokrotnie odmienną treść i zakres. Wieloznaczność tego pojęcia możemy dostrzec analizując inne definicje, funkcjonujące w literaturze przedmiotu.
S. Cudak trudności wychowawcze definiuje jako:” uporczywe przejawy negatywnego zachowania się dziecka, niezgodnego z normami wychowawczymi będące wyrazem jego konfliktu z otoczeniem społecznym”. [2]
Podobnie analizując trudności wychowawcze w sferze problematyki społecznej definicję trudności wychowawczych określił K. Dąbrowski. Odniósł się On do behawiorystycznej teorii, w której środowisko społeczne przez nasilenie negatywnych bodźców kształtuje u dziecka podobne zachowania w stosunku do innych. Zawęził On znacznie problem i określił dzieci trudno wychowawcze jako takie, które: „przyswoiły sobie −wskutek ujemnego oddziaływania środowiska społecznego − negatywne właściwości”. [3]
Z. Szymańska zauważyła ponad to, że trudności wychowawcze sprawiają „dzieci, które nie mogą przystosować się do środowiska społecznego i nie są w stanie spełnić nadziei, które pokładają w nich dorośli, w skutek wadliwych sposobów oddziaływań wychowawczych, braku należytej opieki, nieodpowiednich warunków bytowych, pozbawienia konstruktywnych wzorów, złego stanu zdrowia itp.” [4]
Reasumując należy sądzić, że negatywne zachowania dziecka występują zarówno w rodzinie jak i poza nią, co spowodowane jest przede wszystkim czynnikami tkwiącymi w środowisku społecznym a także, choć w znacznie mniejszym stopniu uwarunkowaniami biologiczno − psychicznymi.
W literaturze przedmiotu pojęcie trudności wychowawczych często stosowane jest zamiennie z terminami: niedostosowanie społeczne, nieprzystosowanie społeczne, trudności w zachowaniu, zaburzenie w zachowaniu. Pedagogowie postrzegają te trudności jako negatywne zachowania społeczno − emocjonalne dzieci i określają je jako trudności wychowawcze. Natomiast psychologowie i psychiatrzy określają to negatywne zjawisko jako zaburzenie w zachowaniu lub niedostosowanie społeczne. [5]
J. Konopnicki odwołując się do doświadczeń i badań D. H. Stotta, przedstawił charakterystykę dziecka niedostosowanego społecznie. Wskazał on na psychofizyczne i społeczne kryteria jego rozpoznawania. Pierwsze znajdują odzwierciedlenie w tym, że:
▪ dziecko niedostosowane nie działa w swoim najlepszym interesie;
▪ dziecko takie swoim zachowaniem sprawia wiele kłopotów, których samo nie jest w stanie rozwikłać;
▪ reakcje dziecka są skomplikowane, trudne do przewidzenia i nieproporcjonalne do bodźców które je wywołały;
▪ dziecko napotyka różnego rodzaju niepowodzenia, nie ma możliwości przeżywania sukcesu, które jest istotnym czynnikiem stymulującym działania ludzkie;
▪ dziecko ...