Czas wolny, formy i jego wpływ na osobowości dziecka

"Poprzez dokładną analizę czasu, jaki mamy do dyspozycji jesteśmy w stanie zaplanować sobie dzień, w którym każdy człowiek wykonuje różne zadania i wypełnia obowiązki. Dorośli dbają min. o dom, rodzinę; natomiast dzieci przeznaczają większość swojego czasu na naukę. Należy jednak pamiętać, że praca i wypełnianie obowiązków będą efektowne tylko wtedy, gdy część czasu przeznaczona będzie na relaks i odpoczynek; jest to tak zwany czas wolny."

Czas wolny, formy i jego wpływ na rozwój osobowości dziecka

Poprzez dokładną analizę czasu, jaki mamy do dyspozycji jesteśmy w stanie zaplanować sobie dzień, w którym każdy człowiek wykonuje różne zadania i wypełnia obowiązki. Dorośli dbają min. o dom, rodzinę; natomiast dzieci przeznaczają większość swojego czasu na naukę. Należy jednak pamiętać, że praca i wypełnianie obowiązków będą efektowne tylko wtedy, gdy część czasu przeznaczona będzie na relaks i odpoczynek; jest to tak zwany czas wolny. Pojęcie to jest powszechne w literaturze. Według Gruszyna czas wolny to część dnia, podczas której nie wykonuje się żadnych istotnych obowiązków. Istnieją dwa zasadnicze cele czasu wolnego:
• odtworzenie sił człowieka,
• rozwój duchowy i fizyczny człowieka.[1]
Inna definicja mówi, że „czas wolny to wszystkie chwile pozostające poza snem
i wykonywaniem obowiązkowych czynności”.[2]
„Przez czas wolny dzieci i młodzieży szkolnej należy rozumieć czas, który pozostaje po zaspokojeniu potrzeb organizmu, wypełnieniu obowiązków szkolnych i domowych, w którym mogą oni wykonywać czynności według własnych upodobań, związane z wypoczynkiem, rozrywką i zaspokojeniem własnych zainteresowań”.[3]
Czas wolny jest pojęciem trudnym do zdefiniowania, ale bardzo ważnym, w życiu człowieka. W chwilach wolnych od obowiązków przede wszystkim kształtuje się osobowość człowieka, jego nawyki i upodobania, które wpływają na jego pracę i kontakty z otoczeniem.[4]
Czas wolny dzieci i młodzieży różni się znacznie od czasu wolnego dorosłych, dlatego iż dorosły człowiek jest świadomy samego siebie, swoich celów, i zamiłowań, dlatego sam potrafi zaplanować sobie czas; natomiast dziecko wciąż poszukuje nowych zainteresowań i potrzebuje pomocy w tych poszukiwaniach. Organizując dziecku czas powinniśmy zadbać w szczególności o jego bezpieczeństwo, oraz wspomagać jego wszechstronny rozwój. Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzenie czas wolny ujmowany jest w czterech aspektach[5]:
1) Aspekt socjologiczno - ekonomiczny[6]
Dzieci żyją w grupach i one zapewniają im warunki do rozwoju społecznego. Czas wolny ułatwia dziecku kontakty oraz przeżycia społeczne. Budzą się w nim potrzeby współdziałania z innymi, organizowania wspólnej zabawy, oraz wypoczynku. Dziecko ma możliwość porównywać własne czyny z czynami innych.
Aspekt socjologiczny czasu wolnego oddaje definicja zabawy holenderskiego socjologa Johana Huizinga[7], który stwierdził, że „zabawa już z racji swej właściwości regularnie powracającej odmiany staje się akompaniamentem, uzupełnieniem a nawet częścią samego życia w ogóle. Upiększa życie, uzupełnia je”.
Ekonomiczny aspekt czasu wolnego u dzieci związany jest z pracą intelektualną. Ekonomika opiera się na planowaniu, realizowaniu i wykorzystaniu organizacji czasu wolnego.
2) Aspekt psychologiczny[8]
Dziecko zachwyca się poznawanymi zjawiskami i rzeczami; odkrywa, rozbudza
i rozwija swoje zainteresowania ...