Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Przemiany społeczno-polityczne w Polsce w latach 1980-1990
Powstanie „Solidarności”
W wyniku porozumień sierpniowych (30 sierpnia - 3 września 1980 r.) na linii Międzyzakładowy Komitet Strajkowy - rząd, w całym kraju zaczęły powstawać niezależne związki zawodowe. Dnia 17 września 1980 r. utworzono Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”, którego przewodniczącym został Lech Wałęsa. Związek zarejestrowany został dopiero 10 listopada w wyniku akcji protestacyjnych i strajkowych. W październiku 1981 roku w Gdańsku rozpoczął swoje obrady I Zjazd NSZZ „Solidarność”. Uchwalono na nim apel do robotników innych krajów „demokracji ludowej”.
Stan wojenny
Stan wojenny – to instytucja prawa państwowego, której wprowadzenie powoduje zwiększenie uprawnień organów państwowych oraz obowiązków obywatelskich.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. na terytorium całej Polski władze wprowadziły stan wojenny. Rządy w kraju przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z generałem Wojciechem Jaruzelskim na czele. Aresztowano kilka tysięcy działaczy „Solidarności”. Osadzono ich w obozach dla internowanych i w więzieniach. Na ogół aresztowania przebiegały spokojnie, tylko w nielicznych przypadkach doszło do tragicznych wydarzeń. W tym miejscu warto wspomnieć o kopalni „Wujek”, gdzie dziewięciu górników poniosło śmierć w wyniku ataku ZOMO.
Latem 1982 r. ogłoszono utworzenie PRON - Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego i warunki organizowania związków zawodowych według nowej ustawy.
Stan wojenny został zawieszony 1 stycznia 1983 r., a formalnie zniesiono go 22 lipca 1983 r. Utrzymano jednak wiele obostrzeń. Nadal trwały represje wobec działaczy podziemnej „Solidarności”. Punktem kulminacyjnym tych represji było porwanie i zamordowanie przez funkcjonariuszy MSW księdza Jerzego Popiełuszki, duszpasterza „Solidarności”.
Gospodarka w latach osiemdziesiątych
W styczniu 1982 r. zaczęto przygotowywać projekt reformy gospodarczej, która miała doprowadzić do rekonstrukcji gospodarki narodowej i przyspieszenia rozwoju rolnictwa. Koncepcja ta była oparta na trzech zasadach: samodzielność, samofinansowanie, samorządność przedsiębiorstw. Z kolei w latach 1989 – 1991 rozpoczęto walkę z inflacją i przebudowę ustroju gospodarczego kraju.
Polska weszła w pokojowy okres zmiany ustroju, charakteryzujący się stopniowym przechodzeniem od systemu gospodarki centralnie planowanej do gospodarki funkcjonującej w oparciu o mechanizmy rynkowe. Podstawą były przekształcenia własnościowe, czyli prywatyzacja gospodarki.
Obrady „okrągłego stołu”
Władze państwowe i partyjne zaczęły rozumieć konieczność ustępstw politycznych i zaproponowały środowiskom opozycyjnym rozmowy przy „okrągłym stole”.
Rozmowy te rozpoczęły się dnia 5 lutego 1989 r. Władza i opozycja postanowiły osiągnąć kompromis w najważniejszych sprawach: zalegalizowania związków i organizacji opozycyjnych, oświaty i kultury. Najważniejszą decyzją była zapowiedź przeprowadzenia wyborów do sejmu i mającego powstać senatu (w ramach umowy dopuszczono 35% miejsc w sejmie dla działaczy opozycyjnych).
Wybory do sejmu odbyły się dnia 4 czerwca 1989 r. Zwycięstwo w ...
