Gospodarka w II Rzeczypospolitej

Gospodarka w II Rzeczypospolitej

Kryzys gospodarczy

Polska należała do tych państw, które bardzo silnie odczuły skutki światowego kryzysu wywołanego wydarzeniami na giełdzie w Nowym Jorku w 1929 roku. W Polsce kryzys występował z różnym nasileniem do roku 1935. Wówczas to:

- nastąpił spadek cen na towary rolnicze,

- ograniczeniu uległ rynek wewnętrzny,

- nastąpiła dezorganizacja handlu zagranicznego,

- spadek produkcji przemysłowej i wpływów podatkowych,

- wzrosło bezrobocie,

- pogorszyła się sytuacji ludności,

- nastąpił odpływ kapitałów z kraju,

- wystąpiło zjawisko rozwierających się „nożyc cen” artykułów rolnych i przemysłowych (gwałtowny spadek cen na artykuły rolnicze przy niewielkim spadku cen na artykuły przemysłowe).

Rząd starał się podejmować przeróżne działania, aby osłabić skutki kryzysu. Proponowano skrócenie czasu pracy w zakładach przemysłowych w celu niedopuszczenia do ich zamknięcia. W roku 1933 utworzono Fundusz Pracy, którego celem było gromadzenie środków dla bezrobotnych i finansowanie robót publicznych oraz próby zmniejszenia ciężarów dla gospodarstw chłopskich.

Szczyt kryzysu w Polsce przypadł na rok 1932. Wychodzenie z kryzysu w kraju rolniczo-przemysłowym, a takim właśnie była Polska, trwało zdecydowanie dłużej niż w krajach przemysłowo-rolniczych. Dopiero po 1935 r. sytuacja gospodarcza w Polsce uległa poprawie dzięki zwyżce cen zboża na rynkach światowych i ożywieniu gospodarczemu w krajach rozwiniętych.

Centralny Okręg Przemysłowy (COP)

Po roku 1935  rząd podejmował próby rozwiązania trudnej sytuacji społecznej i gospodarczej kraju. W 1936 r. Sejm zatwierdził czteroletni plan gospodarczy na lata 1936-1939. Głównym jego twórcą był  Eugeniusz Kwiatkowski. Zasadniczym założeniem polityki stało się wprowadzenie do gospodarki racjonalnego planowania i działanie interwencyjne państwa.

Największym osiągnięciem związanym z planem czteroletnim była budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP) zlokalizowanego w widłach Wisły i Sanu, na terenach „upośledzonych” pod względem rozwoju gospodarczego - Polski B. Za taką lokalizacją przemawiały bogactwa naturalne, które znajdowały się na tych terenach, duża ilość siły roboczej oraz położenie regionu w mniej więcej jednakowej odległości od granic państwa.

Mimo skąpych środków finansowych bez zwłoki podjęto budowę od podstaw wielu obiektów przemysłowych. Powstały m.in.:

- fabryka obrabiarek w Rzeszowie,

- huta w Stalowej Woli,

- zakłady samolotowe w Mielcu i Rzeszowie,

- fabryka syntezy chemicznej w Dębicy,

- elektrownie wodne w Rożnowie i Porąbce,

- fabryka nawozów azotowych w Mościcach (największa i najnowocześniejsza w Europie),

- fabryki broni w Radomiu i Starachowicach.

Rozwój gospodarczy nastąpił również w innych regionach kraju, np. w okręgu warszawskim rozwinęły się zakłady radiotechniczne, optyczne i samolotowe. Postępowała rozbudowa portu w Gdyni. Nieco wolniej rozwijało się rolnictwo.

Osiągnięcia Polaków w dziedzinie techniki

W okresie międzywojennym duże sukcesy odniosła polska myśl techniczna. Polscy konstruktorzy opracowali i uruchomili produkcję bombowca typu ...