Na matematyce o historii

Na matematyce o historii

Moim pomysłem na realizowanie na matematyce tematyki związanej z rocznicą Odzyskania Niepodległości jest wykorzystanie zadań o treści historycznej. Przedstawiam tu materiały dla czterech grup na poziomie klas IV – V oraz VIII – III gimnazjum.

Zestawy dla młodszych grup zaczynają się od tekstu, który wprowadza w poruszane zagadnienie (uczniowie nie omawiali jeszcze tego na lekcjach historii). Po rozwiązaniu zadań przedstawiciele grup odczytują wspomniane teksty, przez co wszyscy zapoznają się z wiadomościami historycznymi. Przedstawiają też w skrócie rozwiązania zadań. Wszyscy otrzymują wtedy wydruki kompletu materiałów, gdzie uzupełniają podawane przez innych wyniki. Praca domowa z lekcji (na obu poziomach wiekowych) jest przeznaczona dla chętnych i polega na ułożeniu przynajmniej jednego zadania matematycznego związanego z dowolną datą, postacią lub wydarzeniem z historii Polski.

Grupa I – rozbiory

Koniec XVII w. był szczególnie dramatycznym okresem w historii Polski. Sąsiednie mocarstwa swoimi działaniami doprowadziły do zniknięcia naszej Ojczyzny z mapy Europy. Pierwszego rozbioru dokonały Rosja, Prusy i Austria, powołując się na rzekomy rozkład Polski. Wyniszczenie wojsk Rzeczpospolitej przez toczoną wojnę domową nie pozwoliło się skutecznie bronić. Do II rozbioru przystąpiły Rosja i Prusy – sąsiedzi obawiali się reform państwa polskiego proponowanych przez Sejm czteroletni. Drugi rozbiór spowodował upadek przemysłu i rolnictwa. Polacy stopniowo dojrzewali do podjęcia próby odzyskania niepodległości. Niestety – powstanie kościuszkowskie z 1794 roku nie zakończyło się sukcesem. Stało się ono dla zaborców bodźcem do dokonania trzeciego rozbioru, po którym Polska formalnie przestała istnieć.

Wykonajcie zadania, a dowiecie się, w których latach miały miejsce kolejne rozbiory Polski.

Zad. 1. Pierwszego rozbioru dokonano w XVIII wieku. Cyfra dziesiątek tego roku jest równa cyfrze setek, a cyfra jedności jest o 5 mniejsza od cyfry dziesiątek.

Zad. 2. Data (rok) drugiego rozbioru to wynik działania: 3 ∙ 252 – 53 + 7 ∙ 32

Zad. 3. Trzeci rozbiór miał miejsce w roku: 125 ∙ 15 – 4800 : 60

Grupa II – ruchy narodowowyzwoleńcze

Po trzecim rozbiorze Polska na ponad 100 lat przestała istnieć jako państwo. Pozostał jednak naród, który potrafił zachować swoją tożsamość i który nie przestawał walczyć o niepodległość. Już po II rozbiorze, w 1794 roku, wybuchło powstanie kościuszkowskie. Kolejne zorganizowane zrywy narodowowyzwoleńcze – powstania: listopadowe, krakowskie i styczniowe – miały miejsce w XIX wieku. Polacy szukali też swojej szansy w ruchach europejskich, dołączając się w 1848 roku do Wiosny Ludów.

Wykonajcie zadania, a poznacie lata wybuchu kolejnych powstań polskich.

powstanie

rok wybuchu

listopadowe

352 + 5 ∙ 53 – 5 ∙ 22

krakowskie

2054 : 2 ∙ 15 – 13559

styczniowe

Powstanie wybuchło w XIX wieku. Cyfra dziesiątek tego roku jest ...