Pojęcie psychologii, jej kierunki i działy

1.„POJĘCIE PSYCHOLOGII, JEJ KIERUNKI I DZIAŁY”.

1.1.POJĘCIE PSYCHOLOGII I PRZEDMIOT JEJ BADAŃ .

Nazwa psychologii pochodzi od dwóch greckich słów: „psycho” – dusza i „logos” – słowo.

Psychologia jest nauką, która bada psychikę ludzi w ścisłym związku z działalnością układu nerwowego. Bada ona różnorodne fakty dotyczące wyższych czynności psychicznych człowieka, zarówno to, jak się psychika rozwija, jak i to w jaki sposób człowiek spostrzega świat, jakie są jego poglądy, uczucia, emocje.

Według Ernesta R.Hilgarda psychologia jest nauką o zachowaniu człowieka i zwierząt. Interesuje się rozwojem zachowania w toku ewolucji gatunków i rozwoju jednostki, procesem uczenia się i rozwiązywania problemów, motywami. Zachowanie się to czynności organizmu, które mogą być obserwowane przez inną osobę lub rejestrowane przez przyrządy eksperymentatora. Jako nauka stosowana psychologia daje możliwości korzystania z wiedzy psychologicznej w różnych aspektach życia.

Gerd Mietzel określa ją jako naukę badającą zachowania i doznania oraz okoliczności, w jakich one zachodzą.

Zdaniem Tadeusza Tomaszewskiego nie można jednoznacznie określić granic przedmiotu psychologii, ponieważ dziedzina, którą zajmuje się psychologia graniczy z dziedzinami innych nauk, takich jak: anatomia, fizjologia, biologia, antropologia, medycyna, pedagogika, socjologia i inne. Dlatego też postęp w rozwoju psychologii jako nauki jest w dużym stopniu uzależniony od osiągnięć innych nauk. Tomaszewski proponuje następujące określenie przedmiotu psychologii: „psychologia jest to nauka o wyższych czynnościach istot żywych, jakkolwiek człowiek jest jej problemem głównym”.

Jako nauka psychologia posługuje się odpowiednimi metodami badań, m.in. obserwacją, eksperymentem laboratoryjnym, historią przypadku, wywiadem, testami. Jako system wiedzy opiera się na twierdzeniach o faktach, prawach i teoriach naukowych.

1.2. ROZWÓJ PSYCHOLOGII JAKO NAUKI.

Jako samodzielna dyscyplina naukowa psychologia wyodrębniła się w połowie XIX w., okres poprzedni, przednaukowy zdominowany był przez ogólną koncepcję duszy – istoty niematerialnej, która kieruje człowiekiem. Duszą zajmował się Platon, Arystoteles, Tomasz z Akwinu i inni wielcy filozofowie. Koncepcja dualizmu duszy i ciała stała się podstawą do stworzenia psychologii „spirytualistycznej” lub „racjonalnej” /”spekulatywnej”/. W okresie renesansu wprowadzono pojęcie psychologii jako nauki o duszy. W XIX w. nastąpiło wyzwolenie się nauk, w tym także i psychologii, spod wpływów teologii. Religijne patrzenie na świat zastąpiono światopoglądem naukowym. Kiedy psychologia oddzieliła się od filozofii zaczęła kształtować się jako samodzielna dyscyplina naukowa. W tym czasie, w okresie pozytywizmu głównym hasłem było oparcie wiedzy na doświadczeniu, miało to wpływ na ukształtowanie się psychologii empirycznej.

1.3. GŁÓWNE KIERUNKI PSYCHOLOGII.

Psychologia introspekcyjna. Początkowo psychologia była nauką o świadomości, o wewnętrznym świecie człowieka, a jej podstawową metodą stało się obserwowanie własnych przeżyć, Metodę tę ...