Scenariusz lekcji historii Temat: System feudalny w średniowiecznej Europie.

Scenariusz lekcji historii

Temat: System feudalny w średniowiecznej Europie.

Cele lekcji

ogólne

- omówienie funkcjonowania systemu lennego w średniowiecznej Europie, ze szczególnym uwzględnieniem zależności feudalnych między seniorem a wasalem

operacyjne

Po skończonych zajęciach uczeń powinien umieć:

- wyjaśnić i ze zrozumieniem operować pojęciami:

feudalizm, senior, wasal, piramida feudalna, lenno, hołd lenny

- omówić funkcjonowanie systemu lennego w średniowiecznej Europie

- narysować schemat w formie piramidy ukazujący zależności feudalne między seniorem a wasalem

- opisać ceremonię złożenia hołdu lennego

- podjąć próbę oceny feudalizmu jako ustroju społecznego, w którym istniały nierówności w stosunkach między ludźmi i jeden człowiek był zależny od drugiego

Ponadto w trakcie lekcji uczeń powinien kształcić umiejętności uniwersalne, takie jak:

- zdolność logicznego myślenia

- kultura dyskusji, tj. opanowanie emocji, czyli tolerancja wobec odmiennych poglądów innych ludzi

- poprawne posługiwanie się słowem

Metody dydaktyczne

- elementy wykładu

- rozmowa nauczająca

- drama

- praca w grupach

- dyskusja

Środki dydaktyczne

- podręcznik do historii dla klasy V SP

- elementy plastyczne (emblematy) identyfikujące "seniora" (żółty krążek) i "wasala" (niebieski krążek)

- krótkie teksty - spisane na karteczkach kwestie "aktorów" wypowiadane w scence składania hołdu lennego

- reprodukcja obrazu Jana Matejki "Hołd pruski"

- karta pracy

Treści z podstawy programowej

Uczeń przedstawia instytucje systemu lennego, wyjaśnia pojęcie stanu i charakteryzuje podziały społeczne w średniowieczu.

Tok lekcji

1. Przypomnienie wiadomości o organizacji państwa Karola Wielkiego.

2. Nauczyciel wygłasza krótki wykład na temat funkcjonowania systemu feudalnego w średniowiecznej Europie.

3. Ćwiczenia dramowe.

"Wejście w rolę"

W pierwszej scence dwaj wybrani uczniowie pełnią funkcje "seniora" i "wasala" (otrzymują odpowiednie identyfikatory: "senior" - żółty krążek, "wasal" - niebieski krążek), wchodząc w sytuację składania hołdu lennego przez wasala (klęczącego) seniorowi (siedzącemu na krześle). Z karteczek odczytują krótkie teksty (kwestie) przygotowane przez nauczyciela. W drugiej scence następuje wymiana: uczeń - "senior" zostaje "wasalem" innego już ucznia - "seniora". Tenże uczeń, występujący w podwójnej roli, ma za zadanie ułatwić zrozumienie zależności istniejących w systemie lennym.

"Żywy obraz"

Aby przedstawić zależności feudalne jako cały system (rozbudowaną konstrukcję) ustawia się "żywą" piramidę feudalną: na jej szczycie znajduje się król (uczeń stojący na ławce), poniżej (stojąc na krzesłach) znajdują się możni (inni uczniowie), czyli wasale będący równocześnie seniorami dla stojących jeszcze niżej (na podłodze, obok krzeseł) rycerzy. Najniżej, u stóp rycerzy znajdują się (pracujący) chłopi (pochyleni uczniowie).

4. Dyskusja na temat feudalizmu jako ustroju społecznego, w którym istniały zależności społeczne i gospodarcze między poszczególnymi grupami ludności. Zadaniem tej dyskusji jest sprowokowanie uczniów do krytycznej oceny tego ustroju jako opartego na systemie nierówności społecznych, zależności człowieka od człowieka, wynikającej z jego pozycji społecznej.

Następnie ...