Jak prawidłowo powinna przebiegać diagnoza spektrum autyzmu, dlaczego jej właściwe postawienie jest takie ważne i jakie kompetencje mają w tym zakresie działające przy Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych Zespoły Orzekające?

Jak prawidłowo powinna przebiegać diagnoza spektrum autyzmu, dlaczego jej właściwe postawienie jest takie ważne i jakie kompetencje mają w tym zakresie działające przy Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych Zespoły Orzekające?

Postawienie właściwej diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu nie jest proste, a wynika to z kilku przyczyn. Mimo trwających od wielu lat badań naukowych, wciąż wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Do tej pory nie udało się ustalić biologicznego podłoża autyzmu. Nie odkryto konkretnych genów ani nieprawidłowości w budowie czy funkcjonowaniu mózgu, które byłyby odpowiedzialne za występowanie objawów należących do tzw. autystycznej triady. Ponadto kliniczny obraz ASD nie jest jednolity, a kwalifikację utrudnia fakt, że niejednokrotnie towarzyszą mu inne zaburzenia. Podobne symptomy możemy odnaleźć w przypadku niektórych jednostek chorobowych np. schizofrenii dziecięcej, depresji, ADHD. Mogą one być również uwarunkowane sytuacyjne – mam tu na myśli chociażby mechanizmy obronne u dzieci z rodziny alkoholowej czy rodziny z problemem przemocy, a także u osób przeżywających różnorodne traumy. Nie zapominajmy także o osobach introwertywnych i nieśmiałych. Do Poradni z sugestią przeprowadzenia diagnozy w kierunku spektrum kierowani są też uczniowie sprawiający problemy wychowawcze. Z badań wynika, że większa jest trafność diagnoz postawionych u dzieci będących w wieku między 15 a 24 miesiącem życia i dotyczących autyzmu dziecięcego, niż u dzieci starszych, ze stwierdzonymi całościowymi zaburzeniami rozwoju. W tym ostatnim przypadku, w trakcie rediagnozy (ponownego badania o charakterze kontrolnym) częściej dochodzi do zmiany wcześniejszego rozpoznania.

Co w związku z tym można zrobić, aby uniknąć błędów diagnostycznych lub przynajmniej w znacznym stopniu je ograniczyć?

W rozwiązaniu problemu może pomóc diagnoza przeprowadzana w oparciu o standard MAA (Multi-Agency Assessment) czyli zespołowa diagnoza wielospecjalistyczna. Takie podejście pozwala na zebranie wyników badań z różnych dziedzin nauki, by uwzględnić jak najszerszą perspektywę spojrzenia na zgłaszane objawy, zanalizować je wspólnie i podjąć jak najbardziej trafną decyzję tzn. albo określić charakter zaburzeń ze spektrum autyzmu, albo je wykluczyć. Zespół diagnostyczny składa się zazwyczaj z lekarza psychiatry i pediatry, psychologa, najlepiej z ukończoną specjalizacją kliniczną, neurologopedy, a czasami także pedagoga specjalnego.  Specjaliści powinny mieć doświadczenie w pracy z osobami z ASD. Potrzebne są też dodatkowe konsultacje medyczne: neurologiczne, genetyczne, metaboliczne, okulistyczne, audiologiczne itd.

Gdzie można przeprowadzić badania? Współpracujące ze sobą zespoły specjalistów, z odpowiednią wiedzą oraz doświadczeniem zawodowym, funkcjonują w wyznaczonych Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych. Uzyskanie przez daną Poradnię zgody na prowadzenie diagnozy pod kątem ASD oznacza, że posiada ona wykwalifikowaną kadrę i potrafi odpowiednio pokierować całym procesem diagnostycznym. Warto wspomnieć, że usługi wykonywane w Poradni są bezpłatne. Istnieją ...