Pojęcie aktu normatywnego

Pojęcie aktu normatywnego

1. Akt normatywny – jest to każdy tekst zawierający normy postępowania. Akt normatywny, akt organu państwa lub innego upoważnionego podmiotu (np. organu organizacji społecznej), wydany na podstawie konstytucyjnie lub ustawowo przyznanych uprawnień, skierowany do określonych adresatów.

Warunki ważności aktu normatywnego: wydanie przez właściwy organ w przepisanym trybie, zgodność z aktami wyższej rangi oraz tzw. promulgacja, czyli ogłoszenie w specjalnym wydawnictwie (np. Dzienniku Ustaw RP lub Monitorze Polskim).

Akty normatywne powszechnie obowiązujące nie mogą wejść w życie bez ich ogłoszenia (z wyjątkiem prawa miejscowego – są ogłaszane w Dzienniku Ustaw).

2. Akty normatywne powszechnie obowiązujące

Akty powszechnie obowiązujące mogą być skierowane do wszystkich kategorii podmiotów na terytorium państwa.

2.1. Akty obowiązujące na terenie całego kraju:

a) Konstytucja Rzeczpospolitej Polski

b) Ustawy

- Rozporządzenie z mocą ustawy Prezydenta zatwierdzone przez Sejm (stan wojenny)

- Ratyfikowane umowy międzynarodowe za zgodą ustawy

- Ratyfikowane umowy międzynarodowe bez upoważnienia ustawy

c) Rozporządzenia stanowione przez:

- Prezydenta RP

- Radę Ministrów

- Prezesa Rady Ministrów

- Ministra kierującego działem administracji rządowej

- Przewodniczącego komitetu w składzie Rady Ministrów

- KRRiT

d) Układy zbiorowe pracy, Umowy Rady Ministrów z Kościołami nierzymskokatolickimi, Regulaminy Sejmu i Senatu

2.2. Akty o ograniczonym terytorialnie zasięgu:

a) Akty prawa miejscowego

- Uchwały rad samorządu terytorialnego

- Akty normatywne terenów organów administracji rządowej

3. Akty normatywne wewnętrznie obowiązujące

Akty wewnętrzne obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podlegle organowi państwa wydającemu te akty. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów, których prawa i obowiązki mogą być regulowane wyłącznie w aktach normatywnych powszechnie obowiązujących.

a) Regulamin Zgromadzenia Narodowego

b) Uchwały Sejmu (niektóre)

c) Uchwały Senatu (niektóre)

d) Zarządzenia Prezydenta RP

e) Uchwały Rady Ministrów (niektóre)

f) Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów (niektóre)

g) Zarządzenia Ministrów (niektóre)

h) Niektóre akty innych centralnych organów państwowych

4. Hierarchia aktów normatywnych

Akty normatywne w państwie tworzą strukturę hierarchiczna i różnią się miedzy sobą przypisywana im mocą prawna. Mocy prawnej aktu normatywnego nie należy utożsamiać z jego mocą obowiązująca (wiążąca).

Najwyższe miejsce w hierarchii aktu normatywnego zajmuje konstytucja, po niej ustawa, niżej akty wykonawcze, do których zalicza się rozporządzenia i zarządzenia oraz akty normatywne wydawane przez organy samorządu terytorialnego, a także wojewodę (Smolski i inni 1999).

4.1. Konstytucja – zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii aktów normatywnych, jest to ustawa zasadnicza. To akt normatywny parlamentu lub specjalnego organu przedstawicielskiego pochodzącego z wyboru (konstytuanty). Jest zbiorem norma – zasad stanowiących fundament politycznego, społecznego i gospodarczego ładu w państwie. Konstytucja RP z 2 kwietnia 1991 r. (Dz.U. nr ...