Zaloguj się aby ocenić lub skomentować publikację.
Kryzys papiestwa. Sobory późnego średniowiecza
Na przełomie XIII i XIV wieku doszło do zatargu pomiędzy francuskim królem Filipem IV Pięknym a papieżem Bonifacym VIII. Filip IV Piękny dążył do przyłączenia bogatej krainy Flandrii. Na tym tle doszło do rywalizacji z królem angielskim. Na prowadzenie wojny potrzebne były środki pieniężne, a skarb królewski świecił pustką. Król nałożył zatem podatek na posiadłości kościelne, wolne dotąd od wszelkich obciążeń. Zatrzymał również opłaty (w złocie i srebrze) przekazywane przez Kościół do Rzymu. Duchowieństwo francuskie odwołało się do papieża. Bonifacy VIII, podobnie jak i jego poprzednicy, głosił wyższość władzy duchownej nad władzą świecką. Groził klątwą tym, którzy bez jego zgody odważyliby się nakładać podatki na duchowieństwo.
Aby uzyskać poparcie dla swej polityki, Filip IV zwołał w 1302 r. po raz pierwszy Stany Generalne. Było to zgromadzenie przedstawicieli trzech stanów królestwa: duchowieństwa, szlachty i mieszczaństwa. Król francuski, za namową swego doradcy w Rzymie, postanowił zorganizować zamach na papieża. Agenci francuscy zmobilizowali przeciwników Bonifacego VIII i doprowadzili do uwięzienia papieża. Wkrótce został on uwolniony z rąk napastników, ale doznane upokorzenia były tak silne, że niedługo potem zmarł.
Zatarg z papiestwem zakończył się sukcesem króla francuskiego. Od pontyfikatu Klemensa V (1305-1314) nastąpił okres podporządkowania papiestwa Francji. Siedzibą papieża był teraz nie Rzym, lecz Awinion (miasto na południu Francji nad rzeką Rodan). Przez ponad 70 lat (1305-1377) przebywało tu siedmiu papieży (wszyscy byli Francuzami). Czasy te nazywa się niewolą awiniońską papieży.
W okresie awiniońskim nastąpiła centralizacja Kościoła, który stał się sprawną instytucją administracyjną i finansową. Centralnym urzędem zarządzającym całym Kościołem była kuria papieska. O wielu sprawach lokalnych, które do tej pory należały do kompetencji arcybiskupów i biskupów, decydował papież. Rozbudowano także system fiskalny (finansowy) Kościoła, ściągając różne daniny od wiernych (m.in. tzw. świętopietrze). Papieże mieli prawo nadawania beneficjów kościelnych (posiadłości i dochodów wyższym urzędnikom Kościoła), udzielania dyspens (zwolnienia od obowiązujących przepisów kościelnych, np. postu), a także sprzedaży odpustów. Centralizacja dotyczyła również sądownictwa kościelnego, czego wyrazem była święta inkwizycja.
Pieniądz, nadużycia i walka o beneficja zaczęły odgrywać coraz większą rolę w życiu Kościoła. Upadek autorytetu moralnego Kościoła budził sprzeciw wiernych pragnących odnowy życia religijnego. Domagano się, aby papież powrócił do Rzymu.
Po śmierci Grzegorza XI kardynałowie w Rzymie wybrali na papieża Włocha - Urbana VI. Kardynałowie francuscy nie uznali tego wyboru i obwołali w Awinionie papieżem swego rodaka, Klemensa VII (1378). W ten sposób doszło do rozłamu w Kościele katolickim, czyli schizmy. Każdy z papieży uważał się za legalnie wybranego ...
