Diagnoza

DIAGNOZA ROZWOJU UCZNIA JAKO OCENA STOPNIA
PRZYGOTOWANIA DZIECKA DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE

Termin „diagnoza” ………………………………….pochodzi z języka greckiego (diagnosis) i oznacza rozpoznanie, rozróżnianie.
Najwcześniej był on używany w medycynie. Mimo to obecnie jest stosowany w coraz szerszym zakresie i oznacza wszelkie rozpoznanie. Poznanie diagnostyczne opiera się na dwóch głównych elementach: na doświadczeniu i na rozpoznawaniu. „Opis możliwie wielostronny cech i objawów badanego zjawiska, uzyskany w drodze (...) obserwacji ma na celu zebranie danych, dotyczących badanego przedmiotu i jego otoczenia. Stanowią one podstawę dalszych rozumowań, prowadzących do diagnozy”.
Diagnoza pedagogiczna nie ogranicza się do sprawdzenia i oceniania stanu osiągnięć ucznia, lecz obejmuje także wyjaśnienie przyczyn (genezy) tego stanu i przewidywanie rozwoju osiągnięć (prognozę). W diagnozie pedagogicznej rozważane są istotne elementy sytuacji pedagogicznej: warunki uczenia się, programy, metody, wymagania, osiągnięcia poznawcze i motywacyjne. Diagnoza zdrowotna, psychologiczna (cech osobowości ucznia),
socjologiczna (wzorów środowiskowych) i ekonomiczna (warunków i perspektyw
materialnych) mogą uzupełniać diagnozę pedagogiczną. Pełnoprawnymi użytkownikami diagnoz są rodzice, nauczyciele i wychowawcy ucznia. Im więcej o nim wiedzą, tym większą mają szansę na dobranie stosownych oddziaływań.
Diagnoza, według Janusza Korczaka, zawiera dwa kierunki działań: jeden z nich –
ważniejszy – ma na celu poznanie i zrozumienie dziecka, drugi – będący konsekwencją pierwszego – poznanie przez wychowawcę siebie, swoich właściwości i możliwości jako współtwórcy procesu wychowania. Diagnoza jako rozpoznawanie indywidualnych stanów rzeczy najwcześniej pojawiła się w działalności praktycznej, gdzie stanowi ona podstawę racjonalnego działania.

W zorganizowanej działalności wychowawczej diagnoza znajduje
zastosowanie w trzech zakresach:

1. bezpośrednio w procesie wychowania
2. w poradnictwie pedagogicznym
3. w działalności organizatorskiej (np. w kierowaniu zespołami pedagogicznymi).
Przez metodę diagnozy będziemy rozumieli wszelkie racjonalnie uzasadnione
sposoby postępowania diagnostycznego:
✓ zaplanowanie toku diagnostycznego
✓ konstruowanie, dobór i zastosowanie technik zbierania i opisu cech badanego przedmiotu,
✓ rozumowanie diagnostyczne (analizę, wnioskowanie) łącznie z weryfikacją diagnozy, czynnościami prognozowania i całościową oceną wyników postępowania praktycznego.

Diagnoza rozwoju ucznia jest punktem wyjścia dla realizacji planu i odniesieniem do postępów w jego ogólnym rozwoju. Znając wyjściowy, początkowy stan tego rozwoju można:
_ ocenić postępy w rozwoju nawet wtedy, gdy są one niewielkie i nie
odpowiadają wymaganiom programowym
_ lepiej ocenić wysiłek, który dziecko wkłada w zdobywanie wiadomości,
umiejętności i sprawności
_ lepiej zrozumieć jego uzdolnienia bądź trudności
_ nawiązać z dzieckiem głębsze więzi emocjonalne.

Diagnoza opiera się na rozpoznaniu zdolności i odchyleń w rozwoju na podstawie
obserwowanych objawów oraz ustaleniu przyczyn mechanizmów i skutków nieprawidłowości
rozwojowych i trudności w opanowaniu wiedzy i umiejętności.
Diagnoza obrazuje:
1. tempo rozwoju, które może być opóźnione, normalne ...