Scenariusz zajęć z języka polskiego, Bajki I. Krasickiego

Scenariusz był przygotowany przez autora do realizacji w klasie I gimnazjum, cele zostały zrealizowane. Lekcja była ciekawa, uczniowie z chęcią brali udział w interpretacji utworów I. Krasickiego.

Scenariusz zajęć edukacyjnych z języka polskiego
w klasie I gimnazjum.

Temat lekcji: Prawdy w bajkach zaklęte – Ignacy Krasicki.

• Cele lekcji.

Cele ogólne długoterminowe:
- Zainteresowanie uczniów literaturą.
- Kształcenie umiejętności poprawnego formułowania wypowiedzi.

Cele ogólne krótkoterminowe:
- Czytanie utworów I. Krasickiego ze zrozumieniem.
- Wyjaśnienie cech charakterystycznych bajki jako gatunku literackiego.
- Wskazanie na wady i przywary ludzi.

Cele szczegółowe operacyjne:
- Uczeń rozumie przeczytany tekst.
- Uczeń umie wyjaśnić terminy – bajka, alegoria.
- Uczeń umie wyszukać w tekście potrzebne informacje.
- Uczeń umie dostrzegać wady ludzi przedstawione w tekstach.

• Środki dydaktyczne.

- W. Bobiński, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy pierwszej gimnazjum., WSiP, Warszawa 2007.

- I. Krasicki, Bajki, wstęp i opr. J. Sokolski, Ossolineum, Wrocław 1989.

• Metody i techniki kształcenia.

- Metoda heurystyczna.
- Metoda dyskusyjna.
- Praca z tekstem.

• Organizacyjne formy pracy.

- Praca zbiorowa.

• Opracowanie szczegółowe (tok lekcji).

(Przewidywany czas realizacji – 45 minut.)

Czynności organizacyjne.
Sprawdzenie pracy domowej.

Nauczyciel przeczyta bajkę „Do dzieci”.

Zapisanie tematu na tablicy.

Jaki środek stylistyczny widać już w pierwszym wersie?
Apostrofę.

Do kogo skierowany jest ten tekst?
Do dorosłych, którzy zachowują się jak dzieci.

Co to jest bajka?
Wierszowana alegoryczna opowieść o zwierzętach, ludziach, roślinach lub przedmiotach. Forma taka służy do wygłoszenia określonej nauki moralnej o charakterze ogólnym i powszechnym.
Wykształciły się dwa rodzaje bajek:
- b. narracyjna – stanowiąca zwięzłą nowelę o nieskomplikowanej akcji i z małą liczbą postaci.
- b. epigramatyczna – przeważnie cztero wersowa, rysująca pewną elementarną sytuację, a na jej tle kontrast postaw.

Co to jest alegoria?
Motyw zawarty w dziele literackim przedstawiający w sposób obrazowy pewne abstrakcyjne pojęcia lub idee. Motyw taki obok znaczenia dosłownego, kryje znaczenie ukryte, wymagające rozszyfrowania – znaczenie alegoryczne.

Alegoryzm to jedna z zasadniczych tendencji literatury i sztuki baroku.

Dobrym źródłem alegorii jest Pismo Święte, np. Przypowieść o siewcy.

Bajki często zbudowane są na zasadzie kontrastu, jaskrawego przeciwstawienia.

Jacy bohaterowie występują w bajce „Wół minister”?
Wół, małpa, lis, lew.

Proszę wytłumaczyć znaczenie alegoryczne bajki. (Kto kryje się pod tymi postaciami?)

Proszę sporządzić tabelę:

Minister Jak rządził? Reakcja ludzi
.............. .................... ......................

Jakie typy polityków przedstawiają zwierzęta?

Czy lew był dobrym władcą?

Jakie przysłowie mogłoby zilustrować sytuację z bajki?

Sformułuj w dwóch zdaniach naukę, która wypływa z bajek „Szczur i kot” oraz „Żółw i mysz”.

Jakie ludzkie cechy piętnuje Krasicki w tych bajkach?

Na podstawie trzech utworów Krasickiego przygotuj mały słowniczek zwierzęcych bohaterów. Przy każdym bohaterze napisz, jakie ludzkie cechy symbolizuje.

Nauczyciel przeczyta następujące bajki:

- „Doktor” – s. 25.

- „Ptaszki w klatce” – s. 27.

- „Człowiek i wilk” – s. 44.

- „Kruk ...