Dzieje Ziemi

Temat: Dzieje Ziemi

Podział dziejów Ziemi przedstawia tabela stratygraficzna:

[pic]

Charakterystyka Dziejów Ziemi:

1. Era archaiczna (od 4,6 miliarda do 2,5 miliarda lat temu)
- temperatura na powierzchni Ziemi ok. 1000oC
- powstają pierwsze skały magmowe i metamorficzne (gnejsy)
- tworzą się morza i oceany
- intensywne procesy wulkaniczne, sejsmiczne i górotwórcze
- pojawiają się jednokomórkowce z jądrem komórkowym
- rozmnażają się bakterie

2. Era proterozoiczna (od 2,6 miliarda do 570 mln lat temu)
- dalsze procesy kształtujące powierzchnię Ziemi
- powstają skały osadowe (zlepieńce i piaskowce)
- pojawiają się eukariota, organizmy wielokomórkowe
- pod koniec ery pojawiają się prymitywne tkankowce (gąbki, pierścienice, stawonogi)
- atmosfera wzbogacana jest w tlen

Adnotacja: często ery archaiczna i proterozoiczna łączone są przez geologów pod nazwą prekambr

3. Era paleozoiczna (od 560 milionów do 250 milionów lat temu)
- zawartość tlenu w atmosferze to ok. 10% stanu obecnego
- pojawiają się ryby (kręgowce)
- rozwój prymitywnych głowonogów (trylobity) i mięczaków
- w sylurze zasiedlanie lądów przez rośliny (psylofity)
- rośliny nagonasienne
- w karbonie rozwój paproci, skrzypów i widłaków z których powstały złoża węgla kamiennego, powstają torfowiska
- w dewonie pierwsze płazy, w karbonie pierwsze gady
- ruchy górotwórcze w sylurze (orogeneza kaledońska: Góry Skandynawskie, Kaledońskie, Świętokrzyskie, Jabłonowe) i w karbonie (orogeneza hercyńska: Sudety, Ural, Appalachy, Harz, Wielkie Góry Wododziałowe)
- istnieje jeden kontynent Pangea
- pod koniec ery następuje wielkie wymieranie, ok. 90% gatunków wymiera

Adnotacja: z ery paleozoicznej skamieniałości roślin i zwierząt zachowują się w skałach osadowych

4. Era mezozoiczna (od 240 milionów do 64 milionów lat temu)
- kontynent Pangea dzieli się na Gondwanę i Laurazję
- rozwój gadów na lądzie, w wodzie i powietrzu
- pojawiają się dinozaury (np. lądowe: Brachiozaury, Tyranozaury, morskie: Ichtiozaury, Plezjozaury, latające: Pterozaury, Pteranodony
- pierwsze ssaki
- pierwsze ptaki (Archaeopteryx)
- pojawiają się rośliny okrytonasienne
- pod koniec ery wielkie wymieranie (m.in. dinozaury)

Adnotacja: istnieje wiele hipotez mówiących o przyczynach wielkiego wymierania np. zderzenie Ziemi z planetoidą.

5. Era kenozoiczna (od 65 milionów do dziś)
- rozwój ssaków (gryzonie, słonie, naczelne)
- rozwój ptaków
- 50 milionów lat temu Ameryka Północna oddziela się od Europy, Ameryki Południowej od Antarktydy
- 12 tysięcy lat temu powstało Morze Bałtyckie
- 3 miliony lat temu pierwsze istoty człowiekowate Hominidy (Australopiteki w Afryce)
- wielokrotnie wystąpiło na przemian zlodowacenie (glacjały) i ocieplenie (interglacjały) wielkich obszarów Europy, Azji i Ameryki Północnej. Ostatnie zlodowacenie 10 000 lat temu (w Polsce zlodowacenie północnopolskie)
- 90 000 lat temu pojawił się człowiek rozumny (Homo sapiens)
- orogeneza alpejska w Neogenie (Alpy, Karpaty, Himalaje)
- następuje intensywny rozwój społeczności ludzkiej

Adnotacja: rzeźba Polski wynikiem zlodowaceń:
a) rzeźba ...