Miłość niejedno ma imię - różnorodność poetyckiego wyrażania uczuć

Scenariusz syntezującej lekcji dla klasy II LO

Temat: Miłość niejedno ma imię – różnorodność poetyckiego wyrażania uczuć.

Cele lekcji:
- przypomnienie podstawowych wiadomości z zakresu liryki miłosnej od średniowiecza do pozytywizmu
- interpretacja przykładowych erotyków – zwrócenie uwagi na konstrukcję wypowiedzi miłosnej, język uczuć, obraz kobiety, rolę przyrody
Uczeń :
- potrafi poprawnie recytować utwory poetyckie
- dokonuje ich analizy i interpretacji,
- operuje terminami z zakresu teorii literatury
- łączy utwór z założeniami i hasłami epoki literackiej, w której powstał

Metody:
Wykład – przypomnienie wiadomości o liryce miłosnej
Pogadanka – analiza i interpretacja wierszy
Praca z tekstem

Środki dydaktyczne:
- Teksty wierszy J. Kochanowskiego, J.A Morsztyna, F. Karpińskiego, A. Mickiewicza,
A. Asnyka
- muzyczna interpretacja wiersza „Niepewność”

Przebieg zajęć:
1.Sprawy organizacyjne
2. Podanie celów
3. Przypomnienie historii liryki miłosnej i tekstów charakterystycznych dla poszczególnych epok:

W epoce antycznej liryka była gatunkiem dominującym na przełomie VII i VI w p.n.e. Pieśni miłosne rozpowszechnił m. in. Horacy.

W XII w n.e. z liryki miłosnej zasłynęła Prowansja, dzielnica południowej Francji. Lirykę tę tworzyli trubadurowie- wędrowni poeci- pieśniarze, zapraszani często na dwory władców i możnych panów. W utworach miłosnych kobieta była idealizowana. Poeta opisywał jej wdzięki, skarżył się na nieczułość, brak wzajemności, zapewniał o swym uczuciu. Była to liryka konwencjonalna. Posiadanie pani swego serca należało do ówczesnej mody dworskiej.
Każda epoka literacka wytwarzała swój własny model poezji erotycznej, w którym odbijał się charakterystyczny dla niej sposób odczuwania.
A.
Pieśń VII Jana Kochanowskiego jest przykładem liryki miłosnej czasów odrodzenia.
Odczytanie pieśni. Analiza i interpretacja:
- Jaka sytuacja liryczna jest przedstawiona w wierszu?
• Rozstanie, pożegnanie.
- Jaki jest to rodzaj liryki?
• Liryka wyznania.

- Jakie uczucia są przedmiotem wyznania podmiotu lirycznego?
• Smutek, żal, tęsknota z powodu rozstania z ukochaną. Podmiot liryczny mówi o tym, że wraz z rozstaniem straci „dobrą myśl”, radość, optymizm, będzie smutny, ale będzie żył nadzieją, że wnet się zobaczą „Jeno smutnego serca podpierać nadzieją”. Uczucie do kobiety zabiera mu jakby wolność: „A z tego mię więzienia nikt nie wyswobodzi”
- W jaki sposób mówi o uczuciach?
• Spokojnie, bez gwałtowności (stoicyzm – zachowanie wewnętrznego spokoju, opanowanie w trudnych sytuacjach)
- Jak przedstawiona jest ukochana?
• jako wyjątkowo piękna: „pani wszech piękniejsza”, „wdzięczny głos i przyjemne słowa”, „udatna noga” (epitety)
• „Twoje nadobne lice jest podobne zarzy”…(porównanie homeryckie)
- W jaki sposób ukazana jest przyroda w tym wierszu?
• jest ona ożywiona – personifikacja- przeżywa rozkosz z obcowania z kobietą. Podmiot liryczny zazdrości jej, że będzie mogła widzieć, słyszeć i dotykać ukochaną: „szczęśliwa to droga…”
- Jaki jest to rodzaj wiersza?
• sylabiczny ...