Dojrzałość szkolna

mgr Dorota Łuczak
SP nr13
Gorzów Wlkp.

1 Problem dojrzałości szkolnej i równego startu szkolnego

Rozpoczęcie nauki w szkole jest przełomowym momentem w życiu dziecka. Przejście dziecka do szkoły wiąże się ze zmianą dotychczasowego trybu życia. Stawiane są przed nim nowe wymagania i obowiązki. Oczekuje się od niego panowania określonego zasobu wiedzy oraz umiejętności podporządkowania się stałym i jednakowym dla wszystkich uczniów wymaganiom. Obowiązki dziecka można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza z nich dotyczy nauki szkolnej, druga przestrzegania określonej dyscypliny, umiejętności współżycia z rówieśnikami i emocjonalnego przystosowania się do nowych sytuacji życia szkolnego. Aby dziecko było w stanie sprostać tym wymaganiom musi osiągnąć dojrzałość szkolną.

Rozwój dziecka jest zależny od takich czynników jak zadatki wrodzone,
organiczne, własna aktywność dziecka, środowisko oraz wpływ wychowania i
nauczania.
Właściwe przygotowanie dziecka do szkoły rozumiane jest zarówno jako:
• wszechstronny rozwój osobowości, czyli rozwój umysłowy, emocjonalno-społeczny, estetyczny i
fizyczny,
• nastawienie do szkoły i kolegów,
• przybliżenie dziecku niektórych sytuacji spotykanych w życiu szkolnym,
• kształtowanie umiejętności przydatnych w szkole oraz motywacji uczenia się.

Przygotowanie do szkoły polega na wytworzeniu zespołu umiejętności i przyzwyczajeń oraz także cech charakteru, które będą przydatne w szkole. We wszechstronnym rozwoju dziecka uczestniczy rodzina i przedszkole wspomagając się wzajemnie. Rozwój umysłowy i społeczny pobudzany jest dzięki poszerzaniu doświadczenia życiowego dziecka przez uczestnictwo w życiu dorosłych. Dziecko poznaje rzeczywistość, równocześnie kształtując swoją spostrzegawczość, wyobraźnię, mowę i myślenie, przejmuje odpowiednie nastawienie emocjonalne. Dziecko gromadzi spostrzeżenia, doznania, doświadczenia, które ułatwiają mu później naukę w szkole.

Ocena stopnia dojrzałości szkolnej jest oceną poziomu rozwoju dziecka w danym momencie z punktu widzenia gotowości do rozpoczęcia nauki. Musimy sobie zdawać sprawę, że nie jest to tylko samorzutny rozwój dziecka. Na dojrzałość szkolną składają się różnorakie doświadczenia w sferze motorycznej, umysłowej, emocjonalnej i społecznej, kształtujące się na bazie praw fizjologicznych rządzących rozwojem dziecka.[i]

Gotowość do nauki szkolnej jest efektem rozwoju, w którym ważną rolę odgrywają zabiegi wychowawczo-dydaktyczne nauczycieli przedszkola i rodziców. Nie jest więc ona stanem, na który wystarczy po prostu czekać, ale trzeba ją wykształcić poprzez stworzenie dziecku sprzyjających warunków stymulujących jego rozwój. Warunki te tworzy dziecku przedszkole w ścisłej współpracy z rodziną. Ocena stopnia dojrzałości szkolnej uzależniona jest od tego jak przebiegało dotychczasowe życie dziecka, od tego, czy uczęszczało ono, czy też nie do przedszkola, czy miało okazję współdziałania z innymi dziećmi w najbliższym otoczeniu, czy jego potrzeby poznawcze i uczuciowe były zaspokajane przez dorosłych, czy wymagania mu stawiane były dostosowane do jego możliwości.

1. Definicja ...