Pamięci Czesława Miłosza

„PAMIĘCI CZESŁAWA MIŁOSZA” – scenariusz poranka poetyckiego

Cele spotkania:
- budzenie zainteresowania uczniów współczesną poezją polską
- przedstawienie sylwetki Czesława Miłosza
- propagowanie wśród społeczności szkolnej kultury żywego słowa

NARRATOR

Witamy serdecznie na poranku poetyckim poświęconym życiu i twórczości Czesława Miłosza – poety, krytyka, wykładowcy i tłumacza literatury.
Miłosz urodził się 30 czerwca 1911 roku w Szetejniach na Litwie. Tak wspominał okres dzieciństwa we fragmencie powieści pt. „Dolina Issy”:

Issa jest czarna, głęboka, o leniwym prądzie, szczelnie obrosła łoziną; jej powierzchnia miejscami jest ledwie widoczna pod liśćmi lilii wodnych, wije się po łąkach, a pola, rozłożone na łagodnych zboczach po obu jej stronach, mają glebę urodzajną. Dolina jest błogosławiona przez rzadki u nas czarnoziem, bujność swoich sadów i może odcięcie od świata, które ludziom tutejszym nigdy nie przedstawiało się jako dokuczliwe. Wioski są tu bogatsze niż gdzie indziej, siedzące albo przy jednej dużej drodze wzdłuż rzeki, albo wyżej nad nią, na tarasach, i przyglądające się sobie wieczorem światłami okien poprzez obszar, który powtarza jak pudło rezonansowe stuk młotka, szczekanie psów i głosy ludzi (...).

NARRATOR

Przyszły noblista kształcił się najpierw w Gimnazjum imienia Zygmunta Augusta, a następnie na wydziale prawa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Był współzałożycielem grupy literackiej „Żagary”, której członków nazywano katastrofistami.
Debiut poetycki Miłosza nastąpił w 1930 r. Na łamach pisma „Alma Mater Vilnensis” opublikował wiersze: „Kompozycja” i „Podróż”. W 1934 roku otrzymał główną nagrodę literacką imienia Filomatów.

Wydaje mi się, że szczególnie dużo otrzymałem od Wilna, jako miasta niejednolitego narodowościowo. Myślę, że to była moja główna lekcja. Poza tym bardzo dużo otrzymałem od Uniwersytetu Wileńskiego, któremu jestem bardzo wdzięczny. No i od mojej szkoły średniej, która była jednak dobrą szkołą.

NARRATOR

Od 1936 r. pracował w Polskim Radiu w Wilnie. Najbardziej znanym zbiorem poetyckim z tego okresu są „Trzy zimy”. Wyraził w nim świadomość nadchodzącego kryzysu społecznego oraz przeczucie zagrożenia kultury przez kataklizm zbliżającej się wojny.

W czasach dziwnych i wrogich żyliśmy, wspaniałych,
nad głowami naszymi pociski śpiewały
i lata nie mniej groźne od rwących szrapneli
nauczały wielkości tych, co nie widzieli
wojny. (...)
Gdzież jest miejsce dla ciebie w tym wieku zamętu,
książko mądra, spokojna, stopie elementów
pogodzonych na wieki spojrzeniem artysty?

NARRATOR

W 1937 r. Czesław Miłosz został usunięty z wileńskiego oddziału Polskiego Radia za głoszone poglądy i zatrudniony w Warszawie. Tu spędził okupację. Pracował jako woźny w uniwersyteckiej bibliotece, zajmował się pisaniem i tłumaczeniami. Brał czynny udział w podziemnym życiu literackim. Po 1945 roku wstąpił do służby dyplomatycznej. Tak wspomina ...