Muzyka i ruch

Jerzy Konieczny

Muzyka i ruch

Człowiek w dorosłym życiu powinien charakteryzowac się postawą otwartości wobec świata i wrażliwością. Osiągnięcie takiej postawy jest możliwe wówczas, gdy człowiek pozna samego siebie , swoje możliwości psychiczne i fizyczne.. Największą szansę takiego rozwoju daje wychowanie przez sztukę, w tym poprzez muzykę. Muzyka , poprzez utwór muzyczny jawi się jako harmonijne piękno dostarczając wrażeń słuchowych i estetycznych., w istocie jest syntezą wielu elementów. Tymi elementami są: rytm, metrum, tempo, melodia, artykulacja, kolorystyka dźwiękowa. Pierwszym pedagogiem , który zwrócił na to uwagę był Emil Jaques – Dalcroze.. Jego zdaniem , w muzyce najmocniej oddziaływującym na zmysły jest rytm. Jest on twórcą tzw. rytmiki Dalcrozowskiej, która na pierwszy plan wysuwa cwiczenia rytmiczno – ruchowe. Rytmika ta polega na przeżywaniu, a następnie wyrażaniu ruchem i gestem ciała treści emocjonalnych zawartych w muzyce. W czasie cwiczeń dokonuje się przetwarzanie odbioru wrażeń słuchowych na ruch i gest ciała. Polegają one na swobodnej improwizacji , uczą stopniowo umiejętności wypowiadania się , otwierania własnej osobowości. Dalcroze o Orff , jego kontynuator stworzyli podstawy do prowadzenie zajęc muzyczno – ruchowych. Mają one silny wpływ na rozwój mowy i myślenia dzieci.
Wśród tych cwiczeń można wyrórnic:
• Relaksacyjne – dają możliwości odprężenia i uspokojenia. Wykorzystując je na zajęciach należy pamiętac , aby na przemian stosowac zabawy pobudzające i odprężające. Prowadzi takie zabawy nauczyciel podając instrukcję słowną, która wypowiada łagodnym, miarowym głosem.
• Z zakresu techniki ruchu – polegają na wyobrażeniu sobie ruchu i jego naśladowaniu. Można tu wymienic te które uwrażliwiają na kierunek ruchu, kształtujące świadomy ruch, korekcyjne i zapobiegające wadom postawy, kształtujące orientację w przestrzeni, łączące czas i przestrzeń.
Stosując te zabawy można wykorzystywać akompaniament na jakimś instrumencie, ale można także, co w przypadku nauczycieli wychowania fizycznego spotyka się częściej wykorzystywać muzykę z płyt czy kaset. Utwory, które najczęściej się wykorzystuje to są utwory muzyki poważnej. Przykłady utworów to:

• Marsz z baletu „Dziadek do orzechów” P. Czajkowskiego
• „Marzenie „ R. Schumanna”
• Menuet” J. Kriegera
• „Taniec pajaca” C. Debussy
• „Mazur z opery „Halka” S. Moniuszki
• „przebudzenie wiosny” C. P. E. Bacha
• „Menuet” J. Ch. F. Bacha
• „Życzenie „ F. Chopina
Kolejnym etapem wykorzystania muzyki do ruchu jest stosowanie opowieści ruchowych. Polegają one na układaniu kompozycji ruchowej, tak, aby powstała określona całośc fabularna ilustrowana ruchem. , której może towarzyszyc muzyka.
Rytmiczno – ruchowa interpretacja utworów instrumentalnych pozwala realizowac ruchowo rytm wg własnej koncepcji, wykorzystując muzykę Najczęściej wykorzystywane przez nauczycieli są tańce narodowe, ludowe i regionalne. Nauka tych tańców pozwala podnosic sprawność psychomotoryczną, kształtowac postawę i smak estetyczny. Przy nauce tańców należy zwrócic uwagę na ...