Scenariusz lekcji z "Języka Trolli" M. Musierowicz - czytanie "na starcie"

„Język Trolli” – zapoznanie.
Propozycja dla klasy VI (bądź I gimnazjalnej), dwie jednostki lekcyjne

Problemy i umiejętności
Redagowanie krótkiego tekstu o charakterze recenzji; sprawdzenie znajomości lektury; argumentowanie; wartościowanie; ustalanie, czym jest język i jakie są jego funkcje społeczne; redagowanie Słownika Trolli- wyszczególnienie wartości ważnych dla tytułowej bohaterki utworu i jej bliskich; scharakteryzowanie sposobu kształtowania światopoglądu w oparciu o owe wartości; ustalenie inwentarza problemów poruszonych przez M. Musierowicz w Języku Trolli; opracowanie fragmentu utworu jako scenariusza filmowego (posługiwanie się pojęciami związanymi z filmem); nadawanie tytułów potencjalnym odcinkom filmu o Trolli; „dopisanie” rozdziału o dalszych losach bohaterów powieści;
recenzja; krytyka utworu (ocena i wartościowanie); język- jego funkcja komunikacyjna i poznawcza; światopogląd; wartości, którymi warto kierować się w życiu (dorastanie do nich); problematyka utworu; scenariusz filmowy; pastisz (naśladowanie stylu Musierowicz).

Przebieg lekcji
W ramach czytania „na starcie” wyróżnia się następujące elementy:
❖ przedstawienie polekturowych wrażeń;
❖ ocenę stopnia znajomości i zrozumienia tekstu;
❖ ustalenie problemów;
❖ zaplanowanie pracy z lekturą;
❖ ogarnięcie całości tekstu.

Dlatego też pracę na lekcji zorganizowanej w oparciu o te elementy rozpoczniemy od zredagowania recenzji książki M. Musierowicz. Wypowiedź skonstruujemy w oparciu o zasady cotygodniowego konkursu „Gazety Wyborczej” (dodatek co jest grane) pt. Recenzje z SMS-a[1]., mianowicie każdy tekst musi mieścić się w objętości jednej wiadomości wysłanej z telefonu komórkowego.
Oto autentyczne przykłady SMS-ów [2]przysyłanych do redakcji „Gazety”:
← „Kto nigdy nie żył…”: Faktycznie nie pobudza do życia;
← „Plac Zbawiciela”: Psychoterapeutyczny seans dla Polaków;
← „Zakochany Paryż”: Wszyscy mówią: kocham cię.

Gdy uczniowie odczytają swoje propozycje, głosujemy, czy „Język Trolli” jest książką wartą przeczytania i wskazujemy na to, co w szczególności zachęca bądź zniechęca do zapoznania się z nią.
Następnie przechodzimy do ustalenia, co oznacza tytuł utworu. Kluczowa będzie tutaj semantyka samego słowa „język”. Jak podaje jedna z definicji Encyklopedii językoznawstwa ogólnego[3], jest to system znaków(…) służący do porozumiewania się w obrębie danej społeczności. Język jest tworem społecznym, tj. wspólnym wszystkim członkom danej społeczności (…), w przeciwnym bowiem wypadku niemożliwe byłoby porozumienie. Ważne, by uczniowie wskazali na ów aspekt komunikacyjny języka, a także na fakt, iż dla człowieka właśnie język stanowi źródło poznania i wiedzy (zarówno o nim samym, jak i o otaczającym go świecie). Dzięki tym ustaleniom zredagujemy katalog pojęć (inwentarz quasi- znaków), które składają się na język rodziny Trolli. Liczy się tutaj zasygnalizowanie, iż pod wpływem Oracabessów także inne osoby zaczęły niejako posługiwać się tym specyficznym kodem.
Zadanie wykonujemy w ten sposób, że uczniowie, pracując w grupach i odwołując się do utworu, zapełniają ...