Ewaluacja - co o niej należy wiedzieć?

Ewaluacja-co o niej należy wiedzieć?

Historia i geneza pojęcia.

Pojęcie ewaluacji stało się od pewnego czasu symbolem zmian w oświacie, nowością, która przyjęła się i upowszechniła, stając się synonimem oceniania i kontrolowania, rzadziej wartościowania i szacowania wartości. W praktyce ewaluacją nazwano różnorodne działania w ramach zajęć edukacyjno-wychowawczych. Wbrew pozorom ewaluacja nie jest pojęciem nowym, ma już dłuższą historię,
Pojęcie ewaluacja wywodzi się z języka francuskiego, oznacza ,,oszacowanie, określenie wartości, czasem ocenę”. Podobne znaczenie ma w innych językach np. j. angielskim. W j. polskim ewaluacja pojawiła się w słowniku M. Arcta (1929), gdzie została określona jako ,,ocenianie, oszacowanie, określenie wartości”. Pierwsze prace wykorzystujące ewaluację przeprowadzono w USA w latach dwudziestych XX wieku. Prowadził je Joseph M. Rice , który jako pracownik oświaty badał skuteczność nauczania. Założenia teorii ewaluacji stworzył w 1949 roku Amerykanin Richard Tyler. W 1967 roku Michael Scriven rozbudował teorię ewaluacji i przedstawił ją w książce ,,Metodologia ewaluacji”. Był to początek szybkiego rozwoju tego pojęcia, które stało się dziedziną naukową w krajach zachodnich, głównie USA. Ewaluacja stała się niezależnym kierunkiem badań, dziedziną dydaktyki, zyskała dużą popularność i szerokie zastosowanie, także poza oświatą. W Polsce ewaluacja zyskała popularność w związku z reformą systemu oświaty, ale należy zauważyć, że jest wykorzystywana w innych dziedzinach życia społecznego.

Ewaluacja współcześnie.

Wykorzystanie ewaluacji ma miejsce w wielu dziedzinach życia, ale szczególne znaczenie ma jej zastosowanie w oświacie i edukacji. Współczesny nauczyciel musi zadać sobie zasadnicze pytanie-czym jest ewaluacja i jak ją efektywnie wykorzystać? Gdyby oprzeć się na treści hasła ze Słownika Języka Polskiego PWN to ,,ewaluacja to ustalenie wartości i ceny czegoś, ocenianie, oszacowanie”. Jest to określenie zbyt ogólne, ale pozwalające na szeroką interpretację i naturalną refleksję. Nawet pobieżne zetknięcie się z tym pojęciem rodzi szereg wątpliwości i pytań. Często odpowiedzi, jakie znajdujemy w literaturze dotyczącej ewaluacji sprowadzają się do poularnych twierdzeń: ,,ewaluować można i powinno się w zasadzie wszystko”, ,,ewalować może każdy, kto chce podnosić jakość tego, co robi”, ,,ewaluować mogą wszyscy, wszystko i wszystkich”. Są to ogólne i stereotypowe stwierdzenia, powszechne opinie, ale współczesna ewaluacja to bardziej skomplikowany proces, który wymaga konkretnej wiedzy i umiejętności stosowania. Myśle, że poznanie podstawowych informacji o ewaluacji jest warunkiem koniecznym do świadomego wykorzystania tego procesu, także do dalszego studiowania wiedzy o tej nowej i ciekawej dziedzinie. Trudno sobie wyobrazić współczesnego nauczyciela, który nie stosuje ewaluacji w procesie dydaktyczno – wychowawczym.

Istota ewaluacji.

Aby lepiej rozumieć czym jest ewaluacja jako proces musimy poznać jej istotę. Jest to działanie usystematyzowane ...