Teoria konsumenta

WYKŁAD II: Teoria konsumenta

Budżet gospodarstwa domowego (konsumenta)

Budżet gospodarstwa domowego (konsumenta) stanowi sumę środków którą może ono wydać na zakup dóbr i usług.

Problematykę budżetu konsumenta rozpatruje się ze względu na wygodę wykładu na przykładzie dwóch dóbr.
W prezentowanym modelu konsument może kupować tzw. koszyki dóbr, które są kombinacją dwóch towarów występujących w modelu. Załóżmy, iż pierwsze dobro będziemy oznaczać [pic], zaś drugie [pic], w ten sposób możemy oznaczyć koszyk tych dwóch dóbr jako [pic], gdzie [pic] oraz [pic] oznaczają pewne ilości danych towarów. Zakładamy, iż jest możliwe określenie cen obu dóbr [pic] oraz ilość pieniędzy w dyspozycji konsumenta [pic]. Posiadając powyższe informacje możemy określić ograniczenie budżetowe konsumenta jako:
[pic]

Iloczyn [pic] jest ilością pieniędzy jakie gospodarstwo domowe wydaje na pierwsze dobro, analogicznie iloczyn [pic] jest ilością pieniędzy, którą konsument wydaje na dobro drugie. Powyższy wzór pokazuje, że konsument nie może wydać na wybrany koszyk dóbr więcej niż posiada środków [pic]. Innymi słowy wartość koszyków dóbr dostępnych dla gospodarstwa domowego nie może być wyższa od [pic]. Zestaw kombinacji obu dóbr (koszyków) dostępnych dla konsumenta określa się jako zbiór budżetowy.

[pic]

Linia ograniczająca zbiór budżetowy określana jest linią budżetu i można ją zapisać jako:

[pic]

Na linii budżetu znajdują się koszyki dóbr, które dokładnie wyczerpują dochód gospodarstwa domowego.
Wzór na linię budżetu można przekształcić tak, aby otrzymać formułę:

[pic]

Na podstawie tego równania można powiedzieć, że linia budżetu przecina oś pionową w punkcie [pic] oraz ma nachylenie [pic]. Z powyższego wynika jaki jest stosunek wymienny pomiędzy dobrami na co wskazuje nachylenie linii budżetu ([pic]). Jednocześnie możemy stwierdzić na ile jednego dobra mogło by sobie pozwolić gospodarstwo domowe gdyby wszystkie środki przeznaczyło na jego zakup - punkty przecięcia linii budżetu z osiami ([pic],[pic]).

Linia budżetu zmienia się wraz ze zmianą dochodu i cen. W przypadku wzrostu dochodu następuje równoległe przesunięcie na zewnątrz układu współrzędnych, w przypadku spadku dochodu linia przesuwa się równolegle do środka układu. Możemy powiedzieć, że wzrost dochodu powiększa zbiór budżetowy, podczas gdy jego spadek spowoduje ograniczenie tego zbioru. W przypadku spadku ceny jednego z dóbr zmienia się nachylenie krzywej budżetu w ten sposób, iż zbiór budżetowy ulega powiększeniu, w przypadku wzrostu ceny nachylenie zmienia się tak, iż zbiór budżetowy zmniejsza się. Również tutaj w pierwszym przypadku linia budżetu przesunie się na zewnątrz układu, a w drugim do jego środka. Warto również zauważyć, że jeśli zmieni się tylko cena jednego dobra to punkt przecięcia linii budżetu z osią, która ...