Co to jest przedsiębiorstwo

Wykład III: Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo to jedna z najważniejszych instytucji systemu ekonomicznego utworzona w celu osiągania zysku. W innym ujęciu jest to podstawowa jednostka gospodarki narodowej, w której „organizuje się” zasoby produkcyjne w celu wytwarzania dóbr (bogactwa).

Cechy przedsiębiorstwa:
▪ Przedsiębiorczość: umiejętność (i wola) znajdowania okazji do osiągania wyników korzystnych dla przedsiębiorstwa oraz ponoszenia ryzyka pozwalającego na realizację celów, jakie stawia sobie właściciel.
▪ Samodzielność: w zakresie decyzji ekonomicznych podejmowanych w ramach przedsiębiorstwa.
▪ Samofinansowanie: pokrywanie wszystkich wydatków i zobowiązań finansowych związanych z prowadzoną działalnością.
▪ Racjonalność: dążenie do osiągania najkorzystniejszych w danych warunkach wyników (maksymalizacja zysku, sprzedaży, osiąganie przodującej roli na rynku).

Teoria produkcji

Teoria produkcji zajmuje się rzeczową analizą procesów wytwórczych, przez produkcję rozumiemy przy tym dostosowywanie i przekształcanie dóbr przyrody (nakładów, czynników produkcji) w inne dobra (produkty, dobra finalne).

W procesie wytwórczym wykorzystuje się czynniki produkcji, do których tradycyjnie zalicza się pracę, ziemię, kapitał (rozumiany tutaj jako maszyny, urządzenia, materiały a nie kapitał finansowy) oraz kapitał ludzki (wiedza, umiejętności). Należy pamiętać, że w zasadzie decyzje produkcyjne dotyczą nie tyle zakupu danego czynnika produkcji, co raczej jego usług (zatrudniając pracownika płacimy nie za jego osobę, ale świadczone przez niego usługi). Ponieważ zasób czynników produkcji jest ograniczony (w naturalny sposób) w stosunku do potrzeb pojawia się problem wyboru, tzn. takiego zastosowania czynników produkcji, by efekt był najkorzystniejszy (by alokacja była efektywna).

Najważniejsze założenia teorii produkcji:

▪ Istnieje granica dodatkowej produkcji, którą można uzyskać zwiększając ilości jednego nakładu, podczas gdy inne pozostają stałe
▪ Możliwa jest komplementarność, ale i substytucja wykorzystania nakładów czynników produkcji
▪ W przypadku wyborów produkcyjnych duże znaczenie ma długość okresu – w krótkim okresie przedsiębiorstwo napotyka na ograniczenia związane z niemożnością zmiany wielkości określonych nakładów.

Funkcja produkcji

Zbiorem produkcyjnym nazywamy zbiór wszystkich kombinacji nakładów i wyników, który obejmuje technicznie wykonalne sposoby produkcji. Ponieważ celem gospodarowania (skupiamy się na razie na neoklasycznej teorii przedsiębiorstwa) jest maksymalizowanie możliwego produktu z danej ilości nakładów kluczowe znaczenie ma funkcja produkcji, która jest brzegiem opisanego powyżej zbioru. Innymi słowy: funkcja produkcji (krzywa produktu całkowitego – TP) jest techniczną zależnością wyznaczającą maksymalną wielkość produkcji możliwą do wytworzenia z każdego zbioru określonych nakładów czynników produkcji (ceteris paribus)[1].
Przykład zbioru produkcyjnego i funkcji produkcji prezentuje rysunek:
[pic]
W teorii przedsiębiorstwa podstawowymi wykorzystywanymi narzędziami są wartości przeciętne i krańcowe. Produkt krańcowy (MP) jest zmianą wielkości całkowitego produktu wynikającą ze zmiany nakładu czynnika produkcji o jednostkę:
[pic]
Produkt przeciętny (AP) określa ilość całkowitego produktu na jednostkę nakładu czynnika produkcji
[pic]

Zależności między krótkookresową funkcją ...