Efektywność nauczyciela

Temat:
Jaki nauczyciel jest efektywnym ?

Pojęcie efektywności nie było dotychczas zbyt popularne w literaturze pedagogicznej. Obecnie szkoły zaczynają być w większym stopniu traktowane jako element wolnej gry na "rynku edukacyjnym". Rodzice coraz częściej kierują się zaprezentowaną "ofertą edukacyjną" przy wyborze szkoły podstawowej, gimnazjum czy szkoły średniej dla swojego dziecka. Toteż zagadnienie efektywności szkoły zaczyna wysuwać się na pierwszy plan. Najbardziej uniwersalna definicja efektywności ma swój rodowód w prakseologii, która stawia na skuteczność i ekonomiczność. Efektywność może być postrzegana jako fenomen pedagogiczny: wszak rodziców musi interesować, czy szkoły, w których przebywają kilka lat ich dzieci, są instytucjami efektywnymi.
Analizując proces wychowania we współczesnej szkole, coraz wyraźniej zwraca się uwagę na rolę nauczyciela, któremu stawia się duże wymagania, nie tylko co do jego wiedzy i umiejętności pedagogicznych, ale również co do moralnego poziomu jego własnej osobowości. Przedmiotem wielu rozważań jest nauczyciel efektywny czyli taki, który kieruje procesem rozwoju uczniów w szkole, ocenia ich postępy oraz stanowi dla nich wzór osobowy. W nim to tkwi potencjał wyzwalający największe możliwości wszechstronnego rozwoju dziecka.
Niewątpliwie wskaźnikiem efektywności roli nauczyciela jest jego autorytet. Na autorytet nauczyciela składają się przede wszystkim cechy jego charakteru i osobowości, również talent pedagogiczny, przejawiający się w budzeniu zainteresowań i zapału do nauki a także w obcowaniu z dziećmi.
Autorytet rzeczywisty pojmowany jako zespół walorów moralnych, intelektualnych i zewnętrznych, które zapewniają uznanie, poważanie i wpływ pedagogiczny na uczniów, którzy gotowi są dobrowolnie przejąć i realizować głoszone przez nauczyciela poglądy czy idee. O wysokim autorytecie nauczyciela stanowią takie cechy i zachowania jak: partnerski stosunek do ucznia, sprawiedliwość i obiektywizm jego oceny, duża wiedza merytoryczna, zrozumiały sposób prowadzenia lekcji, znajomość problemów ucznia, szczerość, uczciwość, prawdomówność, dotrzymywanie danego słowa. Autorytet ogniskuje w sobie to wszystko, co jest konsekwencją wykształcenia nauczyciela, jego osobistych walorów oraz jego działalności w szkole i w środowisku. W żadnym chyba zawodzie osobista wartość człowieka nie wpływa w tym stopniu na owoce jego działalności co w zawodzie nauczycielskim.
Autorytet wynika z następujących cech osobowych:
➢ kontaktowości, serdecznego i życzliwego stosunku do otoczenia, optymizmu pedagogicznego, zainteresowania problemami dziecka, umiejętności zastosowania posiadanej wiedzy pedagogiczno - psychologicznej w oddziaływaniach na dzieci;
➢ zrównoważenia, cierpliwości, taktu pedagogicznego;
➢ rzetelności wiedzy, umiejętności metodycznych i instrumentalnych, umożliwiających wszechstronne wychowanie uczniów;
➢ właściwej postawy społeczno - moralnej, zaangażowania w pracy;
➢ zainteresowań ogólnokulturowych i artystycznych.
Autorytet bardzo silnie podrywają braki i usterki w zawodowym przygotowaniu: dyletanctwo, brak rzetelności w przekazywaniu wiedzy i zaniedbywanie obowiązków szkolnych. Kompletną zaś ruinę autorytetu powoduje niezgodność jego postępowania z głoszonymi zasadami ...