Wpływ oceny na wyniki nauczania

"Jedną z najtrudniejszych sztuk w pedagogice jest umiejętność oceniania. Z całą pewnością wymaga ona ogromnych kompetencji, odpowiedzialności i pełnego obiektywizmu. Wiadome jest, że nikt nie lubi być sądzonym czy ocenianym, lecz równie ciężko jest wystawić komuś ocenę."

Wilczek Grażyna
katechetka

WPŁYW OCENY NA WYNIKI NAUCZANIA

Jedną z najtrudniejszych sztuk w pedagogice jest umiejętność oceniania. Z całą pewnością wymaga ona ogromnych kompetencji, odpowiedzialności i pełnego obiektywizmu. Wiadome jest, że nikt nie lubi być sądzonym czy ocenianym, lecz równie ciężko jest wystawić komuś ocenę. Od lat system edukacyjny narzuca obowiązek stopniowego oceniania uczniów i ma to za zadanie kontrolowanie jego procesu nauczania. Ocena ma być zatem komunikatem dla nauczyciela ilustrującym stan wiedzy, systematyczności i umiejętności ucznia. Jednakże bardzo często ocena staje się też ważną informacją dla samego ocenianego. Dobra nota cieszy, daje poczucie satysfakcji i spełnienia, zła ocena natomiast często nie tylko zasmuca ucznia, lecz także deprymuje go, obniża poczucie własnej wartości czy demobilizuje. Tak też należy mieć świadomość, że ocena ma szalenie istotny wpływ na ucznia i co za tym idzie-na wyniki jego dalszego nauczania.
Ocenianie ucznia obok funkcji sprawdzającej jego stan wiedzy jest zapewne jednym z elementów wychowawczych. Nota wystawiona danemu uczniowi jest bezpośrednim komunikatem dla niego od nauczyciela, jest formą indywidualnego podejścia do jego osoby, jego procesu nauczania. Jest to także wyznaczenie jego indywidualności na forum grupy rówieśniczej, co przecież wiąże się z procesem wychowawczym: „(...) na ogół celem wychowania jest pobudzenie rozwoju tego, co jest indywidualne w człowieku, przy równoczesnym jednak harmonijnym włączaniu jednostki w sposób organiczny w jej środowisko, w świat grupy społecznej.”[1] Jednakże w najprostszym ujęciu ocena to podsumowanie stopniowe ucznia, które ma na celu dostarczenie informacji o tym, jak uczeń opanował dany materiał, co już umie, a nad czym musi jeszcze popracować-proste i na wskroś pedagogiczne. Jednak w praktyce i w tzw. szkolno-kulturowym ujęciu kwestia ta zdaje się być bardziej skomplikowana. Każda ocena sumuje się na ocenę końcową dla danego ucznia, ta zaś nierzadko jest głównym wyznacznikiem jego nauki. Rodzi się pojęcie ocenowej etykietki dla danej jednostki. Uczniowie dzielą się na tych piątkowych, czwórkowych czy trójkowych, właśnie ze względu na ich końcowe oceny, które w praktyce ciążą na ich opinii. Często szufladkuje się w ten właśnie sposób uczniów i to właśnie ze względu na ich oceny. I to ta dalekowzroczność odbierania poszczególnych ocen przez uczniów, którzy mają pełną świadomość faktu, iż każda nota przyczynia się do ich końcowej oceny, a co za tym idzie opinii na ich temat (etykietki uczniowskiej) jest bezpośrednim źródłem uczniowskiego, szkolnego stresu. Jeżeli cokolwiek działa w szkole stresująco na uczniów, to zapewne jest to obawa o stopień, który dostaną. Tak też wpływ oceny na ucznia jest bardzo wyraźny ...