Nagrody i kary w wychowaniu i nauczaniu

NAGRODY I KARY
W WYCHOWANIU I NAUCZANIU

Opracowała
Elżbieta Świtaj
Szkoła Podstawowa
w Woli Koryckiej

Wychowanie dziecka jest sztuką, z czego nie zawsze zdajemy sobie sprawę. Dopiero kiedy występują wyraźne trudności – dziecko zachowuje się nie tak jak oczekujemy wtedy szukamy odpowiedzi na pytanie: dlaczego postępuje ono nie tak jak pragniemy.
Największy wpływ na wychowanie dziecka ma rodzina, która w sposób naturalny stopniowo wdraża je do ludzkich form zachowań. Do prawidłowego przebiegu procesów wychowawczych niezbędna jest odpowiednia organizacja życia rodzinnego, zdrowa atmosfera, w której wzrasta dziecko bez skrzywień i wypaczeń.. W takich warunkach zachowania odbiegające od przyjętych zwyczajowych norm współżycia z życzliwością i cierpliwością są korygowane. Dziecko przez naśladowanie rodziców, opiekunów i osób bliskich przyswaja w sposób praktyczny formy grzecznościowe, właściwy stosunek do ludzi i otoczenia, opanowuje normy moralne. W korzystnym układzie wszystkich elementów systemu rodzinnego można prawidłowo wychować dziecko bez kar, a także bez nagród w postaci świadczeń na jego rzecz za poprawne wypełnianie powinności. Dużym wsparciem dla rodziców w procesie wychowawczym jest szkoła, która systematycznie wpaja uczniom normy dobrego zachowania. Niekiedy w procesie wychowania coś się nie uda, zostanie on zakłócony przez popełnione błędy, wówczas potrzebne jest stosowanie środków zaradczych w postaci nagród i kar. Rozpatrywanie tego zagadnienia jest istotne w dzisiejszym wychowaniu. Na ulicy i w szkołach widać akty wandalizmu, brutalne relacje międzyludzkie, kradzieże, rozboje. Zachowania takie stają się codziennością szkoły. Silniejsi uczniowie narzucają słabszym własne porządki, a społeczeństwo wychowujące – a więc i nauczyciele - nie potrafi się w tym odnaleźć. Głoszone są postulaty, iż w szkole ma być ciekawie. partnersko, demokratycznie, „na luzie” i możliwie bezstresowo. Tymczasem oczekiwania te w pełni nie mogą być spełnione, gdyż proces wychowania bez różnych wymagań stawianych obu stronom stosunku wychowawczego obyć się nie może. Naturalna hierarchia szkoły i jej funkcja rzeczywista zawsze sytuują wychowanka w pozycji niższej, niż nauczyciela i to ten ostatni – a nie uczeń – egzekwuje, napomina, ocenia czy karze. I tak być musi, gdyż jak pisze F. Znaniecki „wychowawca poświęca się wychowankowi nie dla tego, że tenże reprezentuje w jego oczach aktualnie wyższą , niż on sam, wartość. Przeciwnie, w granicach stosunku wychowawczego jego osoba jest wyższą wartością społeczną, niż osoba wychowanka, gdyż występuje on tam jako pełny członek grupy, wychowanek zaś tylko jako kandydat na członka” . Oczywiście członka społeczeństwa. Społeczeństwa w którym wychowanie staje się coraz trudniejsze. Rodzina jest zagubiona, świadczyć o tym może wzrost obserwowanych zjawisk patologicznych, rozwodów, przemocy, alkoholizmu. Tracą autorytet instytucje.

Pojęcie nagrody i kary.

Nagroda to ...