Schemat analizy wiersza

SCHEMAT ANALIZY WIERSZA

1. Autor:

1. Tytuł:

1. Rodzaj: liryka

1. Gatunek: np.: fraszka, sonet, hymn, wiersz itd.

1. Typ:

a) ze względu na temat: patriotyczna, miłosna, religijna, refleksyjna, filozoficzna

( lub refleksyjno – filozoficzna ),

b) ze względu na podmiot liryczny: pośrednia (podmiot liryczny wypowiada się w trzeciej osobie liczby pojedynczej lub mnogiej) ; bezpośrednia ( podmiot liryczny wypowiada się

w pierwszej osobie liczby pojedynczej lub mnogiej).

6. Podmiot liryczny:

6. Adresat:

6. Sytuacja liryczna (okoliczności wypowiedzi podmiotu lirycznego, uwarunkowania sytuacyjne):

6. Budowa:

a) zwrotki: budowa stychiczna albo wiersz ciągły, jeśli brak podziału na zwrotki; budowa stroficzna, jeśli podział na zwrotki; liczba zwrotek,

a) wersy: liczba wersów w każdej zwrotce,

a) sylaby: liczba sylab w każdym wersie (jeśli taka sama, to wiersz sylabiczny np. trzynastozgłoskowiec), czy jest zachowany rytm,

a) rymy: męskie, żeńskie, parzyste, nieparzyste, przeplatane (krzyżowe), okalające, dokładne, niedokładne,

a) wiersz biały: brak rymów,

a) wiersz wolny: np.: bardzo różne długości wersów, brak znaków interpunkcyjnych, brak rymów.

10. Środki stylistyczne:

a) epitet,

a) uosobienie (personifikacja) – nadanie cech ludzi zwierzętom, przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, roślinom, uczuciom,

a) ożywienie ( animizacja) – nadanie cech istot żywych przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, roślinom, uczuciom,

a) przenośnia (metafora),

a) porównanie – rozpoznajemy je po słowach łączących takich jak: jak gdyby, jak, jakby, podobnie, na kształt, niby,

a) onomatopeja (wyraz dźwiękonaśladowczy),

a) kontrast – zestawienie przeciwieństw np. mądry – głupi,

a) oksymoron – zestawienie wzajemnie wykluczających się przeciwieństw np. gorzka słodycz, jasna ciemność,

a) hiperbola – przesadne wyolbrzymienie,

a) anafora – pojawianie się na początku wersów tych samych pojedynczych wyrazów lub całych zwrotów,

a) epifora – pojawianie się na końcu wersów tych samych pojedynczych wyrazów lub całych zwrotów,

a) apostrofa – bezpośredni uroczysty zwrot do bóstwa, pojęcia, zjawiska, osoby, przedmiotu, uczucia, rośliny,

a) przerzutnia – myśl zaczęta w jednym wersie, kończy się w kolejnym.

12. Konteksty ( podobieństwa do czegoś, okoliczności towarzyszące czemuś, otoczenie, powiązanie z czymś, związek czegoś z czymś, łączność czegoś z czymś, tło):

a) historyczny – związek utworu, autora, bohatera z historią; podobieństwa dzieła do innych utworów tego samego czasu historycznego,

a) biograficzny – związek utworu z biografią autora i okolicznościami powstania dzieła,

a) filozoficzny – związek utworu z filozofią (doktrynami, szkołami i kierunkami filozoficznymi lub jednostkową tezą, sądem, opinią autora, bohatera epoki); podobieństwo do innych utworów dotyczących określonego światopoglądu,

a) literacki – związek utworu z literatura poprzez kanony epoki, archetypy ( pierwowzory, prototypy), styl utworu, obecne sensy, oryginalność i indywidualność utworu wobec innych dzieł,

a) religijny – związek dzieła z religia poprzez imiona bogów, wartościowanie bohatera,

a) kulturowy – związek utworu z kulturą poprzez występowanie świadectw ...